Η νεκρανάσταση του Καταλανού Κάρλες Πουτζντεμόν

«Περιμένω με ανυπομονησία την επιστροφή του», λέει η Δόλορς με σταθερή φωνή. Ο Κάρλες Πουτζντεμόν είναι ο άνθρωπος για τον οποίο χτυπά η πολιτική καρδιά της συνταξιούχου. Και επίσης οι καρδιές πολλών άλλων ανθρώπων στην Καταλονία. Ενόψει των βουλευτικών εκλογών της Κυριακής στην ισπανική περιφέρεια, το Junts, το κόμμα του αυτονομιστή ηγέτη που κατέφυγε στην εξορία στο Βέλγιο το φθινόπωρο του 2017, βρίσκεται στη δεύτερη θέση σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Ο επικρατέστερος υποψήφιος και πρώην πρόεδρος της περιφέρειας ελπίζει ακόμη και σε νίκη. Αλλά ακόμη και ως δεύτερος είναι πιθανό να έχει πιθανότητες να επιστρέψει στο Palau de la Generalitat, στην κυβέρνηση της Καταλονίας, στη Βαρκελώνη, ως επικεφαλής της.

Αν και δεν θα ήταν και τόσο εύκολο να μπει στην Ισπανία. Γιατί ο 61χρονος θα συλλαμβανόταν αμέσως. Ο λόγος για αυτό το παράλογο σενάριο είναι ότι ο σπουδαγμένος δημοσιογράφος και πατέρας δύο κοριτσιών φέρεται διέφυγε από την ισπανική δικαιοσύνη στο πορτμπαγκάζ ενός αυτοκινήτου μετά την αποτυχημένη απόπειρα απόσχισης πριν από εξήμισι χρόνια. Μόλις στα τέλη Φεβρουαρίου μάλιστα το Ανώτατο Δικαστήριο της Μαδρίτης κίνησε ποινική διαδικασία εναντίον του ευρωβουλευτή για τρομοκρατία.

Τον άκουγαν σαν υπνωτισμένοι

Η αριστερή κυβέρνηση της χώρας υπό τον πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ, για τον οποίο η υποστήριξη των αυτονομιστών στο κοινοβούλιο της Μαδρίτης είναι ζωτικής σημασίας, υποσχέθηκε αμνηστία σε όλους τους λεγόμενους «Καταλανιστές» που ήρθαν σε σύγκρουση με το νόμο σε σχέση με τις αποσχιστικές προσπάθειες. Ωστόσο, ο νόμος, ο οποίος έχει επικριθεί έντονα από τη συντηρητική αντιπολίτευση, δεν έχει ακόμη ξεπεράσει όλα τα κοινοβουλευτικά εμπόδια και δεν πρόκειται να τεθεί σε ισχύ σύντομα.

Ο Πουτζντεμόν εξακολουθεί να θέλει να επιστρέψει στην πατρίδα του μετά τις εκλογές το αργότερο όταν το περιφερειακό κοινοβούλιο ψηφίσει για τον νέο επικεφαλής της κυβέρνησης. «Δεν φοβάμαι τη σύλληψη, αλλά πρέπει να το υπολογίσω» δήλωσε αυτές τις ημέρες. Ο αμφιλεγόμενος υποψήφιος, ο οποίος στην πραγματικότητα θεωρούνταν πολιτικά νεκρός, έκανε τις προεκλογικές του συγκεντρώσεις στην γαλλική πολίχνη Argèles-sur-Mer, κοντά στα σύνορα με την Καταλονία.

Η δημοτική αίθουσα, που χωρά περίπου 1500 θεατές, ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Κάποιες ημέρες έπρεπε μάλιστα να μείνουν έξω 1500 άτομα. Η εφημερίδα El Mundo περιέγραψε τις συγκεντρώσεις ως «μεσσιανικά προσκυνήματα», ενώ η εφημερίδα ABC έκανε λόγο για «αναγέννηση του φυγάδα προέδρου».

Η δασκάλα Λουθία από την Ταραγόνα ταξίδεψε περίπου 600 χιλιόμετρα μέσα σε μία ημέρα για να βρεθεί εκεί. «Θα αποκαταστήσει την τιμή μας» είπε. Στάθηκε στην ουρά επί μιάμιση ώρα για μια φωτογραφία με τον Πουτζντεμόν. Οι οπαδοί του τον άκουγαν σαν υπνωτισμένοι να λέει φράσεις, όπως «Ο καιρός της καταπίεσης θα τελειώσει σύντομα» ή «Βρισκόμαστε σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι». Υπό τις δυνατές επευφημίες των υποστηρικτών του, φώναξε: «Ήθελαν να βάλουν τον πρόεδρο της κυβέρνησης στη φυλακή. Και τώρα είμαι εδώ μαζί σας, λίγες εβδομάδες πριν από την επιστροφή μου, χωρίς να χρειάζεται να απολογηθώ σε κανέναν Ισπανό δικαστή. Ζήτω η ελεύθερη Καταλονία!».

«Είμαστε Καταλανοί, όχι Ισπανοί»

Ωστόσο, ο Πουτζντεμόν έχει πολλούς υποστηρικτές στην Καταλονία. Πολλοί από αυτούς ζουν ιδίως στην περιοχή της Χιρόνα, με την ομώνυμη πρωτεύουσα της επαρχίας, πραγματικό προπύργιο των αυτονομιστών, όπου ζει η οικογένεια της Δόλορς. Η συνταξιούχος ψηφίζει αριστερά, αλλά εκτιμά ιδιαίτερα τον συντηρητικό-φιλελεύθερο πολιτικό. «Ο Πουτζντεμόνέχει κάνει τον αγώνα μας γνωστό σε όλο τον κόσμο» λέει. Στην κοινότητα των 100.000 κατοίκων, εκτός από τους πολλούς τουρίστες, όλοι μιλούν καταλανικά, ακόμη και αν τους μιλήσεις στα ισπανικά. «Είναι θέμα επιβίωση της καταλανικής γλώσσας και κουλτούρας» λέει η Δόλορς στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

«Δεν μας αρέσει όταν οι άνθρωποι μας επιβάλλουν κάτι από έξω. Όταν βρίσκομαι στη Γερμανία, πρέπει να μιλάω και γερμανικά». Η εγγονή της η Λόλα δεν έχει ακόμη δικαίωμα ψήφου, αλλά μοιράζεται τον ενθουσιασμό της γιαγιάς της για τον σκοπό αυτό. «Η Καταλονία δεν ανήκει στην Ισπανία», λέει χτυπώντας το χέρι στην καρδιά της. Αν ρωτήσει κανείς τους ανθρώπους στο δρόμο στη Χιρόνα και στο γειτονικό δήμο Φιγέρες, θα ακούσει συνήθως παρόμοιες φράσεις. «Είμαστε Καταλονία, δεν έχουμε τίποτα κοινό με την Ισπανία» υποστηρίζει ο συνταξιούχος Γιόρντι. Ο φοιτητής αρχιτεκτονικής Μαρκ και η φίλη του Λάια λένε με μια φωνή: «Πρόκειται για το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση. Θέλουμε να αποφασίσουμε εμείς οι ίδιοι πώς θέλουμε να ζήσουμε». Στη Βαρκελώνη ωστόσο οι απόψεις είναι πιο διχασμένες.

Πόσο πιθανό όμως είναι να έρθει στην εξουσία ο Πουτζντεμόν; Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Σάντσεθ με επικεφαλής τον υποψήφιο Σαλβαδόρ Ίλα θα κερδίσει με περίπου 40 βουλευτές, αλλά θα υπολείπεται κατά πολύ της απόλυτης πλειοψηφίας των 68 εδρών. Ταυτόχρονα, όμως, είναι αμφίβολο αν τα διάφορα αυτονομιστικά κόμματα μαζί θα επιτύχουν αυτόν τον αριθμό. Και είναι επίσης ασαφές αν η αυτονομιστική Ρεπουμπλικανική Αριστερά (ERC) του ρεαλιστή περιφερειακού προέδρου Πέρε Αραγκόνες, που κινδυνεύει να πέσει στην τρίτη θέση, θα υποστηρίξει τον Ίλα ή τον Πουτζντεμόν.

Πολιτική κατευνασμού Σάντσεθ

Στο μεταξύ, υπάρχουν φήμες στη Μαδρίτη ότι ο Σάντσεθ μπορεί να δώσει εντολή στον Ίλα να παραιτηθεί από το αξίωμα του περιφερειακού προέδρου υπέρ των αυτονομιστών, προκειμένου να τους κρατήσει ικανοποιημένους, ακόμη και στην περίπτωση μιας ξεκάθαρης νίκης. Αυτό πιστεύει και η συντηρητική πρόεδρος της περιφέρειας της Μαδρίτης, Ιζαμπέλ Ντιάζ Αγιούζο. Κατηγορεί τον Σάντσεθ και τον Ίλα ότι «εγκατέλειψαν την Καταλονία στους ληστές, τους ολοκληρωτικούς και τους διεφθαρμένους».

Η πολιτική κατευνασμού του Σάντσεθ φοβίζει πολλούς, αλλά ευχαριστεί άλλους. «Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός θα επιτρέψει το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας που ζητούν οι αυτονομιστές», προβλέπει ο εκπρόσωπος του Junts, Γιόζεπ Ρίους, σε ραδιοφωνική συνέντευξη αυτή την εβδομάδα. «Ο Σάντσεθ εξακολουθεί να το αρνείται, αλλά απέρριπτε επίσης την αμνηστία για μεγάλο χρονικό διάστημα».

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου