Η Γενοκτονία των Αρμενίων: εντός και μετά από τουρκικές πιέσεις εκτός της διδακτέας ύλης στα σχολικά βιβλία στο Βραδεμβούργο

Η Τουρκία αρνείται κατηγορηματικά την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων το 1915 έως 1917 με ενάμισι εκατομμύριο θύματα, κατάσχεση κάθε αρμενικού περιουσιακού στοιχείου σε τουρκικό έδαφος και καταστροφή 1500 και πλέον εκκλησιών και μοναστηριών. Η Αγκυρα κάνει μάλιστα τα πάντα για να αποτρέψει την αναγνώριση της γενοκτονίας και από τρίτους. Πιέσεις από τις τουρκικές διπλωματικές αρχές ασκήθηκαν και στην περίπτωση του Βραδεμβούργου, η οποία παίρνει τώρα πολιτικές διαστάσεις. Κριτική στην απάλειψη της αναφοράς άσκησε εκ μέρους της κοινοβουλευτικής Ομάδας του SPD στο Βερολίνο, ο εκπρόσωπος επί θεμάτων εξωτερικής πολιτικής, Mάρκους Μέκελ. "Το γεγονός ότι για πολιτικούς λόγους, στην προκειμένη μάλιστα περίπτωση λανθασμένους πολιτικούς λόγους, επηρεάζεται το μάθημα της ιστορίας είναι καταδικαστέο. Δεν επιτρέπεται, εν είδει λογοκρισίας, ολόκληρα τμήματα των βιβλίων της ιστορίας να μετατρέπονται σε λευκό χαρτί. Η γενοκτονία των Αρμενίων αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στην ευρωπαϊκή ιστορία", σημείωσε ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός.

Τέτοιου είδους τοποθετήσεις δεν είναι συνηθισμένες στη Γερμανία, όπου για το θέμα αυτό υπάρχει μία "πολιτική συναίνεση σιωπής", όπως επισημαίνει σε επιφυλλίδα της η Frankfurter Allgemeine Zeitung. Η οξύτητα των αντιδράσεων αιφνιδίασε τους αρμόδιους στο κρατίδιο του Βραδεμβούργου. Ο εκπρόσωπος του τοπικού υπουργείου Παιδείας Thomas Hainz σε μια απόπειρα να αποσαφηνίσει την κυβερνητική θέση σημείωσε ότι "κανείς δεν επιχειρεί να αποσιωπήσει κάτι ή να συγκαλύψει ο,τιδήποτε. "Στο υπουργείο υπήρχε μία γενικότερη δυσφορία, επειδή θεματική της γενοκτονίας είχε περιορισθεί σε ένα μοναδικό παράδειγμα, αυτό των Αρμενίων. Και αυτό δεν ανταποκρίνεται στη σπουδαιότητα του θέματος. Παράλληλα, δεν υπήρξε επιρροή δια της διπλωματικής οδού, υπήρξαν όμως συνομιλίες, οι οποίες μάλιστα ενίσχυσαν την άποψή μας", διευκρίνισε ο εκπρόσωπος Τόμας Χάιντς. Σημείωσε δε ότι το υπουργείο , επεξεργάζεται μία ερμηνευτική οδηγία για το διδακτικό προσωπικό, στην οποία αναφέρεται ότι ο εκτοπισμός και η εξολόθρευση των Αρμενίων συνεχίζει να αποτελεί σημαντικό συστατικό στοιχείο του μαθήματος. Η απόφαση όμως για απάλειψη της συγκεκριμένης αναφοράς δεν αναθεωρείται.

Η διπλωματική πίεση της Αγκυρας στο ευαίσθητο αυτό θέμα για την Τουρκία είναι δεδομένη και στην περίπτωση της Γερμανίας "ασκείται αποτελεσματικά σε όλα τα επίπεδα ακόμη και σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης", σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Γαλλία, όπου με απόφαση της εθνοσυνέλευσης αναγνωρίστηκε η γενοκτονία των Αρμενίων, επισημαίνει η Τέσσα Χόφμαν από το Ινστιτούτο Ανατολικής Ευρώπης του πανεπιστημίου Χούμπολτ στο Βερολίνο. "Πρόκειται για άρνηση ιστορικών δεδομένων και των στοιχείων τεκμηρίωσης των εγκλημάτων", λέει η κυρία Χόφμαν για τη στάση της Τουρκίας. "Δεν αρνούνται ότι με κυβερνητική απόφαση στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο υπήρξε μετεγκατάσταση των Αρμενίων. Αυτό ακριβώς όμως ήταν τότε ο κωδικός της εξόντωσης. Ταυτόχρονα, παραδέχονται ότι δεν στάθηκε δυνατό να αποτραπούν επιθέσεις του μουσουλμανικού πληθυσμού εναντίον των εκτοπισμένων χριστιανών. Ολα αυτά αποτελούν επικάλυμμα μιας κρατικά επιδιωχθείσας εξόντωσης", λέει η κ. Χόφμαν.

Η κοινότητα των εκπαιδευτικών στη Γερμανία δείχνει απροετοίμαστη για μία αντιπαράθεση επί του ζητήματος. Ορισμένοι δε επισημαίνουν ότι το διαφιλονικούμενο θέμα των Αρμενίων δεν θα έπρεπε να επιλεγεί ως μόνο παράδειγμα, όταν υπάρχουν εκείνα στην Καμπότζη και τη Ρουάντα, πολύ πιο ενδεδειγμένα για το κεφάλαιο της γενοκτονίας. Κατά κανόνα οι σχολικοί εκδοτικοί οίκοι δεν αφιερώνουν πάνω από μία σειρά στο θέμα των Αρμενίων. Ο μεγαλύτερος σχολικός εκδοτικός οίκος όμως διαπίστωσε το κενό και ήδη το τρέχον έτος θα εκδόσει συνοδευτικό φυλλάδιο, που θα αναλύει τις συνθήκες αυτού του εγκλήματος.