Επιστροφή της Κεντροαριστεράς στην Ουρουγουάη

Η Kεντροαριστερά επέστρεψε στην προεδρία της Ουρουγουάης. μετά από ένα διάλειμμα πέντε ετών, με την συμμαχία «Φρέντε Άμπλιο» (Ευρύ Μέτωπο) υπό τον 57χρονο Ζαμαντού Ορσί, ο οποίος στον δεύτερο γύρο των εκλογών συγκέντρωσε ποσοστό 49,8%, έναντι του 45,9% του κεντροδεξιού υποψήφιου της κυβερνητικής συμμαχίας Αλβάρο Ντελγκάδο από το Εθνικό Κόμμα. Η Kεντροαριστερά ήταν στην εξουσία από το 2005 έως το 2020, όταν και είχε χάσει οριακά, επιτρέποντας στο Λουίς Λακάγιε Πόου να χριστεί πρόεδρος της χώρας.

Υπό τη σκιά του Χοσέ Μουχίκα

Μια από αυτές τις θητείες (2010-2015) ήταν εκείνη του Χοσέ Μουχίκα, της εμβληματικής φυσιογνωμίας της δημοκρατικής παράταξης της χώρας, που άντεξε επί 12 χρόνια φυλακισμένος στα μαύρα χρόνια της δικτατορίας της χώρας, τις δεκαετίες του ΄70 και ΄80. Ο 90χρονος σχεδόν πρώην αγρότης, αντάρτης και πολιτικός στήριξε την υποψηφιότητα του Ορσί, ο οποίος προέρχεται από το κόμμα του.

Ο Ορσί, πρώην καθηγητής Ιστορίας κατέβηκε στις εκλογές με ένα μετριοπαθές πρόγραμμα, υποσχόμενος από τη μια πλευρά τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και από την άλλη την προώθηση του εθνικού διαλόγου. Και τα δύο είναι πιο εύκολο να τα λες, από το να τα πετύχεις.

Καμιά από τις δύο μεγάλες παρατάξεις δεν διαθέτει πλειοψηφία στο Κογκρέσο, δείχνοντας πόσο διχασμένη τελικά είναι η χώρα. Ο Ντελγκάδο επεσήμανε με νόημα ακριβώς αυτό το δεδομένο, υπονοώντας ότι σκοπεύει να ασκήσει δριμεία αντιπολίτευση. Πάντως και στις πρόσφατες εκλογές είχε διαφανεί μια υποχώρηση της κεντροδεξιάς, που απώλεσε την πλειοψηφία της.

Δύο στρατόπεδα, καμιά πλειοψηφία

Αποτελεί λοιπόν ερώτημα αν ο Ορσί θα μπορέσει να βρει τρόπο για να δημιουργήσει πλειοψηφίες που θα υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις του. Στην Γερουσία το «Ευρύ Μέτωπο» διαθέτει 16 από τις 30 έδρες, αλλά στη Βουλή μόλις τις 48 από τις 99.

Με την επιλογή του μάλλον Φιλελεύθερου Γκαμπριέλ Οντόνε για την θέση του υπουργού Οικονομικών ο Ορσί έδειξε ότι δεν σκοπεύει να κάνει τεράστια πειράματα «αναδιανομής», αλλά να προσπαθήσει να κρατηθεί μέσα σε ένα προκαθορισμένο δημοσιονομικό πλαίσιο.

Η επιλογή αυτή αποτέλεσε και ένα προεκλογικό μήνυμα προς τις χρηματοπιστωτικές αγορές μετά την ξαφνική πρόσφατη πτώση του πέσο της Ουρουγουάης έναντι του δολαρίου. Μια περαιτέρω κατάρρευση του εθνικού νομίσματος θα λειτουργούσε ως ενισχυτής της προεκλογικής εκστρατείας της απερχόμενης συντηρητικής κυβερνητικής συμμαχίας.

Υπομονή... μέχρι τον Μάρτιο

Είναι πλέον ένα ερώτημα αν θα μπορέσει να επιβιώσει η σημερινή κυβέρνηση μετά την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών, που καταγράφηκε στις κάλπες. Αισιόδοξο μήνυμα ήταν σίγουρα η υποχώρηση ακροδεξιών δυνάμεων, που βρίσκονταν σε άνοδο τα τελευταία χρόνια. Συνολικά παρατηρούνται αρκετές ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό, με την εμφάνιση και κάποιων νέων κινήσεων.

Ο Ορσί θα αναλάβει τα καθήκοντά του την 1η Μαρτίου του 2025. Μέχρι τότε αναμένεται να υπάρξει έντονη πολιτική κινητικότητα σε μια χώρα, που μετά το τέλος της δικτατορίας χαρακτηρίζεται ίσως η πιο ήσυχη και σταθερή της Λατινικής Αμερικής. Ακόμα και τώρα οι εκλογές δεν είχαν την ένταση, που παρατηρείται για παράδειγμα στην Αργεντινή ή στη Βραζιλία.

Σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας η Ουρουγουάη είναι η χώρα με τις μικρότερες κοινωνικές ανισότητες στην περιοχή και την πιο πολυάριθμη μεσαία τάξη. Αυτό δεν αναιρεί το δεδομένο ότι περίπου ο ένας στους δυο κατοίκους από τα μόλις 3,4 εκατομμύρια του πληθυσμού ουσιαστικά ζει με τον βασικό μισθό.

Πολλοί από αυτούς ζουν στην ύπαιθρο και το ερώτημα είναι αν θα δείξουν διάθεση να στηρίξουν μια άλλη κυβέρνηση υπό τον νέο Πρόεδρο, καθώς πολλοί ισχυρίζονται ότι το «Φρέντε Άμπλιο» αντλεί τη δύναμή του σχεδόν αποκλειστικά από το Μοντεβιδέο και τις άλλες μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα είναι μια «αλλαγή», όπως τουλάχιστον τόνιζε ο νικητής των εκλογών της Κυριακής.