ΕΕ: Πράσινη η νέα κοινή αγροτική πολιτική;

Η συμφωνία στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας στο Λουξεμβούργο, που επιτεύχθηκε τα ξημερώματα μετά από διήμερες διαπραγματεύσεις, για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) δεν επαρκεί, εκτιμούν περιβαλλοντικές οργανώσεις και επικρίνουν ότι δεν λαμβάνει υπόψη της όσο θα έπρεπε την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αντίθετα η γερμανική Ομοσπονδία Αγροτών κάνει λόγο για έναν «βιώσιμο ευρωπαϊκό συμβιβασμό».

Από τη πλευρά της η γερμανίδα υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιούλια Κλέκνερ, η οποία προήδρευε του συμβουλίου υπουργών, δήλωσε το πρωί στο ραδιοσταθμό Deutschlandfunk πως πρόκειται για «ιστορική συμφωνία», μιας και για πρώτη φορά οι επιδοτήσεις δεν θα χορηγούνται μόνο βάσει της καλλιεργούμενης έκτασης, αλλά και με κριτήριο μέτρα για την περιβαλλοντική προστασία και τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων στις κτηνοτροφικές μονάδες.

Παράλληλα στη συνεδρίαση των υπουργών Γεωργίας το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες καθόρισε το πλαίσιο της σχεδιαζόμενης μεταρρύθμισης. Μετά τη συμφωνία στο Συμβούλιο Γεωργίας, υπουργοί και ευρωπαϊκό κοινοβούλιο θα ξεκινήσουν μέσα στο επόμενο διάστημα διαπραγματεύσεις για να καθοριστεί η τελική μορφή της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ για την περίοδο 2021-2027.

Επιπλέον χρήματα για μέτρα προστασίας των ειδών

Μεγάλο αγκάθι στις διαπραγματεύσεις των υπουργών αποτέλεσαν τα λεγόμενα οικολογικά προγράμματα Eco-Schemes. Πρόκειται για επιπρόσθετα οικολογικά μέτρα που ξεπερνούν τις ήδη ισχύουσες υποχρεώσεις των αγροτών. Αρχικά πολλές χώρες-μέλη της ΕΕ απέρριπταν τα λεγόμενα Eco-Schemes. Εν τέλει ωστόσο οι υπουργοί συμφώνησαν να διατίθεται σε αυτά τουλάχιστον το 20% των άμεσων ενισχύσεων. Όταν ένας αγρότης τα εφαρμόζει, θα λαμβάνει περισσότερα χρήματα. Με τον τρόπο αυτό δίνονται κίνητρα για μια καλλιέργεια πιο φιλική προς το περιβάλλον.

Σύμφωνα με τη γερμανίδα υπουργό η Γερμανία διασφαλίζει για τα επιπρόσθετα οικολογικά μέτρα επιπλέον 1 δις ευρώ από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Μέχρι στιγμής ωστόσο δεν έχει οριστεί επακριβώς τι θα πρέπει να κάνουν οι γερμανοί αγρότες για να λάβουν τις εν λόγω ενισχύσεις. Το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για μέτρα προστασίας των ειδών χλωρίδας και πανίδας, για παράδειγμα με λωρίδες φυτών περιμετρικά μιας καλλιέργειας διασφαλίζοντας έτσι τροφή σε έντομα, ανεξάρτητα από αν παράγονται βιολογικά ή συμβατικά αγροτικά προϊόντα.

Το νέο στοιχείο που προκύπτει από τον συμβιβασμό στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας είναι ότι οι κυβερνήσεις των «27» υποχρεούνται να εκπονούν «εθνικές στρατηγικές», τις οποίες στη συνέχεια να υποβάλλουν προς έγκριση στην Κομισιόν. Στις «στρατηγικές» αυτές θα παρουσιάζουν τους τρόπους, με τους οποίους σχεδιάζουν να πετύχουν στόχους που έχουν τεθεί, όπως είναι πχ. η προστασία του περιβάλλοντος, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η διασφάλιση της ποιότητας τροφίμων.

«Αλλάζει σημαντικά η δομή των ενισχύσεων»

Παρά την κριτική οργανώσεων, όπως του προέδρου της Γερμανικής Βοήθειας για το Περιβάλλον Ζάσα Μίλερ-Κρένερ ότι «ο συμβιβασμός για μια Κοινή Αγροτική Πολιτική έγινε στις πλάτες του κλίματος, του περιβάλλοντος και της προστασίας των ζώων», ο πρόεδρος της γερμανικής Ομοσπονδίας Αγροτών Γιόαχιμ Ρίκβιντ θεωρεί ότι η μέχρι σήμερα δομή των ενισχύσεων «αλλάζει σημαντικά». Και προσθέτει ότι «ο δρόμος για μια πιο πράσινη αγροτική πολιτική περιλαμβάνει νέες προκλήσεις, τις οποίες είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε».

Βάσει της ισχύουσας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων διατίθεται μέσω του λεγόμενου Πυλώνα I στη μορφή άμεσων ενισχύσεων στους αγρότες. Το ποσό εκταμιεύεται σήμερα ανάλογα με το εμβαδόν της καλλιέργειας. Κατά συνέπεια μεγάλα αγροκτήματα παίρνουν περισσότερα χρήματα από ότι μικρότερα. Μικρότερο μέρος των χρημάτων διατίθεται μέσω του Πυλώνα ΙΙ, μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη υπαίθριων περιοχών.

dpa

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος