Δύσκολοι καιροί για δημοσιογράφους

Επικίνδυνο παραμένει το επάγγελμα του δημοσιογράφου σε πολλές χώρες για μία ακόμη χρονιά. Όλο και πιο απροκάλυπτα καταδιώκουν αυταρχικά καθεστώτα στη Λευκορωσία, στην Κίνα ή στη Μιανμάρ κάθε δημοκρατικό κίνημα. Αλλά και σε δυτικές κοινοβουλευτικές δημοκρατίες, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, δημοσιογράφοι βρισκονται όλο και πιο συχνά στο στόχαστρο των λαϊκιστών, των συνομωσιολόγων, αλλά και των αντι-εμβολιαστών, τον τελευταίο καιρό. Για μία ακόμη φορά η οργάνωση «Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα», στην ετήσια έκθεσή της, καταγράφει τα κακώς κείμενα.

Δολοφονίες και στην Ευρώπη

Ο αριθμός των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν την ώρα του καθήκοντος φτάνει τους 46 και είναι ο χαμηλότερος τα τελευταία χρόνια. Προφανώς αυτό οφείλεται στη σχετική αποκλιμάκωση που εμφανίζουν μακροχρόνιες ένοπλες συγκρούσεις σε χώρες όπως η Συρία, το Ιράκ και η Υεμένη. Αλλά αυτό δεν δικαιολογεί πανηγυρισμούς, όταν μάλιστα στην Ευρώπη καταγράφονται οι περισσότερες απώλειες από το 2015, όταν ισλαμιστές είχαν προκαλέσει λουτρό αίματος στα γραφεία του γαλλικού σατυρικού περιοδικού Charlie Hebdo. Μεταξύ των θυμάτων για το 2021 ήταν και ο Έλληνας αστυνομικός ρεπόρτερ Γιώργος Καραϊβάζ, η δολοφονία του οποίου δεν έχει ακόμη εξιχνιαστεί. 

Παράλληλα αυξάνεται ο αριθμός των συλλήψεων εις βάρος των δημοσιογράφων. Συγκεκριμένα, τη φετινή χρονιά 488 εκπρόσωποι του Τύπου- μεταξύ αυτών 60 γυναίκες- οδηγήθηκαν στη φυλακή, μόνο και μόνο γιατί έκαναν τη δουλειά τους. Πρόκειται για έναν αριθμό-ρεκόρ, αυξημένο κατά 20% σε σχέση με τον αντίστοιχο του 2020. Ο αυξημένος αριθμός συλλήψεων οφείλεται κυρίως σε τρεις χώρες: την Κίνα (127 συλλήψεις), τη Λευκορωσία (32) και την Μίανμαρ (53). Στη Λευκορωσία η χρονιά κλείνει με την καταδίκη του γνωστού μπλόγκερ Σεργκέι Τιχανόφσκι σε ποινή κάθειρξης 18 ετών από το καθεστώς Λουκασένκο. Όσον αφορά την Κίνα, η έκθεση των «Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα» κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο Χονγκ Κονγκ, όπου, όπως επισημαίνει «ο νέος νόμος περί ασφάλειας αποτελεί αφορμή για τη σύλληψη δέκα ατόμων, μέχρι στιγμής», ενώ για μεγάλο χρονικό διάστημα το Χονγκ Κονγκ αποτελούσε πρότυπο για τον σεβασμό της ελευθεροτυπίας.

Δολοφονίες, συλλήψεια, απαγωγές

Πίσω από κάθε δολοφονία κρύβεται μία τραγική ιστορία. Φανατικοί ισλαμιστές είχαν σκοτώσει την Αφγανή δημοσιογράφο Σανάζ Ρουφί. Ο Ολλανδός αστυνομικός ρεπόρτερ Πέτερ ντε Φρις δέχθηκε πυροβολισμούς στη μέση του δρόμου. Τις τελευταίες ημέρες η παγκόσμια κοινή γνώμη συγκλονίζεται και πάλι από την οδύσσεια του ιδρυτή της WikiLeaks Γιούλιαν Ασάνζ, ο οποίος απειλείται με ισόβια κάθειρξη σε περίπτωση που η βρετανική δικαιοσύνη τον εκδώσει τελικά στις ΗΠΑ.

Στους πιο γνωστούς από τους συλληφθέντες περιλαμβάνονται επίσης ο καθολικός εκδότης της εφημερίδας Apple Daily στο Χονγκ Κονγκ, Τζίμυ Λάι, που «γιόρτασε» τα 74α γενέθλιά του στη φυλακή, καθώς και η Ζανγκ Ζαν, επίσης από την Κίνα, που συνελήφθη γιατί «τόλμησε» να διερευνήσει το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού στην πόλη Βουχάν και πρόσφατα ξεκίνησε απεργία πείνας. Δεκάδες απαγωγές δημοσιογράφων καταγράφονται στη Συρία, ενώ θύμα απαγωγής έπεσε στο Μαλί και ο γάλλος δημοσιογράφος Ολιβιέ Ντυμπουά. Η οργάνωση «Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα» ιδρύθηκε το 1985, έχει έδρα το Παρίσι και δραστηριοποιείται σε 130 χώρες.

 

Γιενς Τουράου (DPA)

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου