"Αλχημείες" για το ευρώ και η Frontex

Το τρίτο μέρος της σειράς «αποκαλύψεων» για το πώς η Ελλάδα με «μαγειρεμένα» στατιστικά στοιχεία μπήκε στη ευρωζώνη, δημοσιεύει στο σημερινό της φύλο η λαϊκή εφημερίδα Bild. Το άρθρο, εξίσου μεγάλο όπως και τα δύο προηγούμενα, αναφέρεται κυρίως στα γεγονότα που ακολούθησαν την κυβερνητική αλλαγή στη Γερμανία το 1998 με την άνοδο του ερυθρο-πράσινου συνασπισμού στην εξουσία υπό τον καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ και την ανάληψη της προεδρίας στην Ε.Ε. τον Ιανουάριο του 1999. Τίτλος του άρθρου: «Έτσι άνοιξε στους Έλληνες το δρόμο προς το ευρώ η ερυθρο-πράσινη κυβέρνηση».

Πολιτικές συγγένειες

«Στην Αθήνα ο τότε πρωθυπουργός Σημίτης παρακολουθεί με πολύ προσοχή την κυβερνητική αλλαγή στη Βόννη», διαβάζουμε. «Θέλει με κάθε τρόπο η χώρα του να ικανοποιήσει τις προϋποθέσεις ένταξης στο ευρώ πριν αρχίσει η κυκλοφορία του κοινού νομίσματος αρχές του 2002. Και στη Γερμανία κυβερνά μια σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, την οποία γνωρίζει από καιρό». Οι συγγραφείς του άρθρου υπενθυμίζουν ότι το 1967, μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα, πολλοί δημοκράτες πολιτικοί, μεταξύ αυτών και ο Κώστας Σημίτης, βρήκαν καταφύγιο στη Γερμανία και ότι ο αδελφός του, ο Σπύρος Σημίτης, ήδη καθηγητής Νομικής στο κρατίδιο της ΄Εσσης, ανέλαβε από το 1975 μέχρι το 1991 τα καθήκοντα του εντεταλμένου για την προστασία των προσωπικών δεδομένων με προϊστάμενο τον Χανς Άιχελ, αργότερα τοπικό πρωθυπουργό και στη συνέχεια υπουργό Οικονομικών της χώρας. «Μας ήταν σαφές», αναφέρει στην εφημερίδα ο πρώην πρέσβης Παύλος Αποστολίδης, «ότι ο αδελφός του Σημίτη είχε στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση και ότι οι Γερμανοί θα βοηθούσαν όπου μπορούσαν. Και πράγματι», συνεχίζεται το άρθρο, «στις 14 Δεκεμβρίου του 1998, ο τότε υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ είπε στην πλατεία Συντάγματος: Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με τις οικονομικές προόδους της Ελλάδας και τις προσπάθειες για ένταξη στο ευρώ».

Άρση της διαδικασίας για υπερβολικό έλλειμμα

Οι συντάκτες του άρθρου της Bild αναφέρονται διεξοδικά στα γεγονότα που ακολούθησαν με τα προβλήματα της γερμανικής κυβέρνησης να περάσει ένα πρόγραμμα - μαμούθ, την ατζέντα 2010, στη συνέχεια τα προβλήματα της επιτροπής Σαντέρ στις Βρυξέλλες, στη διάρκεια των οποίων η Ελλάδα ξεχάστηκε. Ο Γκίντερ Φερχόιγκεν, αργότερα επίτροπος της Ε.Ε. είπε στην Bild, ότι τα έγγραφα για την ένταξη της Ελλάδας στη ζώνη του Ευρώ ήταν υπόθεση που χειρίστηκαν ουσιαστικά υπάλληλοι. Ακολούθησε ο πόλεμος στο Κοσσυφοπέδιο που απομάκρυνε το ενδιαφέρον για την Ελλάδα και έτσι πέρασε απαρατήρητη μια αποφασιστική φάση, η άρση της διαδικασίας κατά της Ελλάδας για υπερβολικό έλλειμμα που θα έπρεπε να κλείσει εντός του 1999, για να μπορεί να ενταχθεί η χώρα στην ευρωζώνη. «Η μάχη μεταξύ βορρά-νότου», συνεχίζεται στο άρθρο, «δεν δόθηκε στη Κομισιόν, αλλά στην νομισματική επιτροπή του συμβουλίου υπουργών με έγγραφα διαβαθμισμένα και μόνο στα αγγλικά. Ο στόχος των νοτίων ήταν σαφής, με την Ελλάδα στη ευρωζώνη ήθελαν να αντιταχθούν στις επιταγές των Γερμανών για νομισματική σταθερότητα. Το επιχείρημα για την πρώτη «αμαρτία» που δικαιολόγησε και τη δεύτερη ήταν ότι και η Ιταλία παρά τα κακά στοιχεία μπήκε στην ευρωζώνη. Έτσι, η νομισματική επιτροπή συναίνεσε και στη συνέχεια έδωσαν το πράσινο φως για την Ελλάδα και οι υπουργοί Οικονομικών.

Αύριο έπεται η συνέχεια με νέο άρθρο που θα έχει τον τίτλο «Κωδικοποιημένες προειδοποιήσεις – και πως αυτές εξανεμίστηκαν».

Δημοψήφισμα «à la Bild»

Στη διαδικτυακή έκδοση η Bild φιλοξενεί και πάλι ένα ούτως ειπείν δημοψήφισμα με το ερωτηματικό τίτλο «Αντίο Ευρώ! Πρέπει οι Έλληνες να επιστρέψουν στη δραχμή»; Και δύο εκδοχές απαντήσεων: «Ναι, η Ελλάδα θέτει σε κίνδυνο την σταθερότητα και να αποκλειστεί από την ευρωζώνη» και, «Όχι, μια νομισματική ένωση θα πρέπει να αντέχει τέτοιες κρίσεις». Το μέχρι τώρα αποτέλεσμα είναι ποσοστό 81% για το ναι και μόλις 19% για το όχι.

«Η υπόθεση των ελληνικών συνόρων»

Με το πρόβλημα της αντιμετώπισης του κύματος λαθρομεταναστών που προσπαθούν να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος ασχολείται μακροσκελής ανταπόκριση από την Κων/πολη του Michael Martens στην σημερινή Frankfurter Allgemeine Zeitung. Ο ανταποκριτής σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «το φαινόμενο αυτό έχει προσλάβει τέτοια έκταση εδώ και χρόνια, που η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να το αντιμετωπίσει μόνη, ενώ η οικονομική κατάσταση έχει οξύνει επιπλέον την κατάσταση».

«Σε καμία άλλη χώρα δεν προσπαθούν να εισέλθουν τόσοι πολλοί λαθρομετανάστες όσο στην Ελλάδα. Δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, ωστόσο η Αθήνα είναι αυτή που έχει το πρόβλημα Για πολλούς το όνειρο της Ευρώπης τελειώνει στο Αγαθονήσι. Έτσι ονομάζεται το μικρό ελληνικό νησάκι στο Αιγαίο, το οποίο τον περασμένο χρόνο βρέθηκε ξανά στις πρώτες σελίδες των ελληνικών εφημερίδων. Ο λόγος δεν ήταν οι λιγοστοί εναπομείναντες κάτοικοι- λίγο περισσότεροι από 100- αλλά οι απρόσκλητοι επισκέπτες του: Για εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από χώρες όπως το Αφγανιστάν, το Ιράκ, ή τη Σομαλία το μικρό αυτό νησί των Δωδεκανήσων συχνά αποτελεί τον πρώτο (και συχνά τον τελευταίο) ευρωπαϊκό σταθμό ενός ταξιδιού που θα έπρεπε να έχει τελικό προορισμό την Γαλλία, τη Γερμανία ή τη Σκανδιναβία. Το περασμένο χρόνο σύμφωνα με στοιχεία έφτασαν στο νησί περίπου 5000 πρόσφυγες. Κάποιοι προσέγγισαν τη χώρα χωρίς να γίνουν αντιληπτοί, κάποιοι άλλοι χρησιμοποίησαν ένα ριψοκίνδυνο τέχνασμα: Αμέσως μόλις δουν να πλησιάζει πλοίο της ελληνικής ακτοφυλακής, ανοίγουν τη βαλβίδα της βάρκας τους και ζητούν να διασωθούν ως ναυαγοί, και όχι ως παράνομα εισερχόμενοι μετανάστες.

Ωστόσο τις περισσότερες φορές το πολυπόθητο ευρωπαϊκό έδαφος τους επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις. Μεταφέρονται στην Πάτμο, το κοντινότερο μεγάλο νησί. Εκεί ή στη Σάμο αναμένουν την απέλασή τους από την Ελλάδα. Σε πολλούς χώρους υποδοχής και φιλοξενίας προσφύγων επικρατούν απάνθρωπες συνθήκες. Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα μιλούν για άθλιες συνθήκες υγιεινής, υπερβολικό αριθμό φιλοξενουμένων, για κρύο το χειμώνα και καύσωνα το καλοκαίρι.

Μέσω ξηράς

Η κυβέρνηση των προηγούμενων ετών, του Κώστα Καραμανλή, είχε αντιδράσει στις κατηγορίες για αυτές τις άθλιες συνθήκες, παραπονούμενη ότι ως μικρή χώρα με τεράστιο αριθμό νησιών, κάποια από τα οποία είναι σε κοντινή απόσταση από την Τουρκία, χρειάζεται η Ελλάδα περισσότερη βοήθεια από την ΕΕ, για να μπορέσει να προστατεύσει τα διάτρητα σύνορά της, τα οποία σε τελική ανάλυση είναι τα εξωτερικά σύνορα του χώρου Σενγκεν. Παρόμοια αιτήματα διατυπώνονται από χώρες, όπως η Κύπρος και η Μάλτα, ωστόσο σε καμία άλλη χώρα η κατάσταση δεν είναι τόσο σοβαρή όσο στην Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Συνόρων της ΕΕ (FRONTEX) οι περισσότεροι λαθρομετανάστες στον χώρο της ΕΕ εντοπίζονται στην Ελλάδα – τον περασμένο χρόνο περισσότερες από τις μισές διαπιστωμένες περιπτώσεις λαθρομετανάστευσης εντοπίστηκαν στην Ελλάδα. Αυτές ήταν 45.000 περιπτώσεις το πρώτο μισό του 2010.

Το περασμένο χρόνο εντοπίστηκαν σύμφωνα με στατιστικές των ευρωπαϊκών συνοριακών αρχών περίπου 48.000 άτομα που προσπάθησαν να εισβάλλουν παράνομα μέσω ξηράς στην Ελλάδα. Στα νησιά εντοπίστηκαν 30.000 τέτοιες περιπτώσεις. Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν μικρή πτώση, η οποία ανάγεται στην βελτίωση του ελέγχου των συνόρων, σε συνδυασμό και με την ανάληψη της φύλαξης των θαλάσσιων συνόρων από την FRONTEX.

Από τότε που τα θαλάσσια σύνορα φυλάγονται με μηχανοκίνητα μέσα, οι λαθρέμποροι επικέντρωσαν τη δραστηριότητά τους σε μια άλλη περιοχή: Στην περιοχή του ποταμού Έβρου, ο οποίος χωρίζει την Ελλάδα από την Τουρκία. Ιδιαίτερα η περιοχή στο ύψος της πόλης Ορεστιάδας στα βορειοανατολικά, που δεν απέχει πολύ από την τουρκική πόλη Edirne, θεωρείται ότι είναι πολύ δύσκολο να φυλαχθεί. Εδώ υπολογίζεται ότι περνούν παράνομα τα σύνορα περισσότεροι από 300 λαθρομετανάστες ημερησίως.

Κυκλώματα λαθρέμπορων

Πολλοί πρόσφυγες διασχίζουν κολυμπώντας τον ποταμό (Έβρο) που σε αυτό το σημείο έχει πλάτος περισσότερο από 100 μέτρα και χωρίζει την Τουρκία από την ΕΕ. Άλλοι χρησιμοποιούν φουσκωτές βάρκες και προστατευμένοι από την πυκνή βλάστηση στις όχθες του ποταμού εισέρχονται στον χώρο Σενγκεν. Για τους λαθρέμπορους το εμπόριο ανθρώπων είναι σχεδόν τόσο προσοδοφόρο όσο και το εμπόριο ναρκωτικών. Ένας Έλληνας αστυνομικός, ο οποίος κατάφερε να διεισδύσει στα κυκλώματα αυτά, αναφέρει ότι για το ταξίδι στην χώρα προτίμησής τους οι Αφρικανοί και οι Ασιάτες έπρεπε να καταβάλλουν περίπου 8.000 Ευρώ, ενώ οι προερχόμενοι από τη νότια Ασία ακόμα και 13.000 Ευρώ, εννοείται χωρίς να τους δίδεται κάποια εγγύηση για την επιτυχία του εγχειρήματος.

Το φαινόμενο έχει λάβει εδώ και χρόνια διαστάσεις, τις οποίες η Ελλάδα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της. Η δύσκολη οικονομική κατάσταση της χώρας, η οποία συνεπιφέρει περικοπές σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Τη Δευτέρα έγινε γνωστό, ότι η Αθήνα ζήτησε από την ΕΕ να αποστείλει για κάποιο χρονικό διάστημα δυνάμεις συνοριακής φύλαξης από άλλα κράτη – μέλη προς ενίσχυση των ευαίσθητων νοτιοανατολικών ακτών της.

Αίτημα για άμεση βοήθεια

Ο Έλληνας Υπουργός Δημοσίας Τάξης Χρήστος Παπουτσής ζήτησε επίσης την άμεση αποστολή δυνάμεων στον Έβρο. Αυτό, είναι κατά την άποψη της Αθήνας αναγκαίο δεδομένου η Τουρκία δεν επιδεικνύει επί μακρόν συμπεριφορά συνεργασίας. Όλο και πιο συχνά υπήρξαν αξιόπιστες μαρτυρίες, σύμφωνα με τις οποίες η τουρκική ακτοφυλακή αφήνει ανενόχλητα τα πλοιάρια με τους λαθρομετανάστες, μέχρι του σημείου να τους δείχνει ακόμα και το δρόμο προς την Ελλάδα. Επιπλέον η Τουρκία αρνείται να δεχθεί πίσω τους επαναπροωθούμενους πρόσφυγες. Μόλις πριν από λίγο καιρό άρχισε να γίνεται πιο ομαλή η συνεργασία Ελλάδας – Τουρκίας.

Για την Ελλάδα η άμεση βοήθεια αποτελεί επείγον ζήτημα, επειδή η χώρα δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτή την «εισβολή»- ακόμα και αν πρόκειται για κύμα μεταναστών που επιθυμεί να προωθηθεί όσο το δυνατόν ταχύτερα προς τα Βορειοδυτικά. Ο Γ. Παπανδρέου, που έχει αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας από τον Οκτώβριο του 2009, έχει ξεκινήσει με την κατασκευή χώρων υποδοχής και ανακοίνωσε ότι θα φροντίσει για τη βελτίωση των συνθηκών, ωστόσο εξαιτίας του προγράμματος λιτότητας μπορεί να το υλοποιήσει μόνο κατά ένα μέρος. Πολιτικοί στην Αθήνα καταγγέλλουν κάθε τόσο, ότι η χώρα τους έχει αφεθεί αβοήθητη από τα πλούσια κράτη της ΕΕ. Όπως υποστηρίζει και αρθρογράφος της εφημερίδας «Καθημερινή», στο Βερολίνο και το Παρίσι θα έπρεπε να αντιληφθούν ότι δεν πρόκειται για ζήτημα που αφορά αποκλειστικά την Ελλάδα: «Το πρόβλημα με τους αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, όπως εξάλλου και τα οικονομικά μας προβλήματα, είναι υπόθεση όλων των Ευρωπαίων». Με το να μετατρέπουν την Ελλάδα σε «χωματερή» ανθρώπων δεύτερης κατηγορίας, το πρόβλημα δεν λύνεται.

"Πρόβλημα ευρωπαϊκό"

Οι κάτοικοι στο νησί Αγαθονήσι έφτασαν στα όρια τους την περασμένη άνοιξη. Διαμαρτυρήθηκαν και κατάφεραν να εγκαταστήσει η κυβέρνηση στο νησί μονάδα ακτοφυλακής. Οι κάτοικοι απορρίπτουν την πιθανότητα να κατασκευαστεί στο νησί χώρος υποδοχής προσφύγων. Εξάλλου ο κόσμος εδώ ζει τα καλοκαίρια κυρίως από τον τουρισμό, που είναι η βασική πηγή εισοδήματος στο νησί. Και οι εξαθλιωμένοι Αφγανοί προς το παρόν δεν κάνουν καλό στην δουλειά.

Πολιτικοί στην Αθήνα καταγγέλλουν κάθε τόσο, ότι η χώρα τους έχει αφεθεί αβοήθητη από τα πλούσια κράτη της ΕΕ. Όπως υποστηρίζει και αρθρογράφος της εφημερίδας «Καθημερινή», στο Βερολίνο και το Παρίσι θα έπρεπε να αντιληφθούν ότι δεν πρόκειται για ζήτημα που αφορά αποκλειστικά την Ελλάδα: «Το πρόβλημα με τους αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, όπως εξάλλου και τα οικονομικά μας προβλήματα, είναι υπόθεση όλων των Ευρωπαίων». Με το να μετατρέπουν την Ελλάδα σε «χωματερή» ανθρώπων δεύτερης κατηγορίας, το πρόβλημα δεν λύνεται. Οι κάτοικοι στο νησί Αγαθονήσι έφτασαν στα όρια τους την περασμένη άνοιξη. Διαμαρτυρήθηκαν και κατάφεραν να εγκαταστήσει η κυβέρνηση στο νησί μονάδα ακτοφυλακής. Οι κάτοικοι απορρίπτουν την πιθανότητα να κατασκευαστεί στο νησί χώρος υποδοχής προσφύγων. Εξάλλου ο κόσμος εδώ ζει τα καλοκαίρια κυρίως από τον τουρισμό, που είναι η βασική πηγή εισοδήματος στο νησί. Και οι εξαθλιωμένοι Αφγανοί προς το παρόν δεν κάνουν καλό στην δουλειά.

Έπιμέλεια Ειρήνη Αναστασοπούλου

Επιμέλεια Σύνταξης Κώστας Συμεωνίδης