To μεγαλύτερο ευρωπαϊκό αεροδρόμιο στην Πολωνία;

70 δισεκατομμύρια ζλότι κόστος κατασκευής, 45 εκατομμύρια επιβάτες το χρόνο με προοπτική να ανέλθουν στα 100 εκατομμύρια, 3.000 εκτάρια γης. Σε αυτά τα αστρονομικά ποσά θα κινείται το σχεδιαζόμενο «Κεντρικό Αεροδρόμιο» (Centralny Port Lotniczy ή απλά CPL), εάν βέβαια τελικά υλοποιηθεί, φιλοδοξώντας να ξεπεράσει το βρετανικό Χίθροου και το γαλλικό Σαρλ ντε Γκωλ και να κατακτήσει την πρωτιά στην Ευρώπη. Επίσης μόνο η ολοκλήρωση της πρώτης κατασκευαστικής φάσης του αναμένεται να κοστίσει 35 δισεκατομμύρια ζλότι, δηλαδή πάνω από το 10% του πολωνικού ΑΕΠ.  Επίσης εάν εγκριθεί η πρόταση για την κατασκευή του επίμαχου υπερ-αεροδρομίου αυτό θα βρίσκεται 15 μόλις λεπτά έξω από τη Βαρσοβία, μεταξύ της πολωνικής πρωτεύουσας και του Λοτζ. Το κατασκευαστικό πλάνο προβλέπει ως ημερομηνία ολοκλήρωσης το 2027, ενώ συνοδεύεται και από τη δημιουργία μιας ολόκληρης νέας συνοικίας με συνεδριακά κέντρα, ξενοδοχεία και επαγγελματικά πάρκα στην περιοχή γύρω από το αεροδρόμιο.

Όνειρα της πολωνικής κυβέρνησης

«Θα είναι το μεγαλύτερο κατασκευαστικό πρότζεκτ στην ιστορία της μεταπολεμικής Πολωνίας» ανέφερε στη DW o υφυπουργός Υποδομών Μικολάι Βιλντ, στην αρμοδιότητα του οποίου εμπίπτει η παρακολούθηση αντίστοιχων έργων. Όπως εκτιμά το αεροδρόμιο αυτό μπορεί να γίνει «η πύλη από την Ευρώπη στην Ανατολή». Εάν ευοδωθούν οι σχεδιασμοί, σημαίνει όμως ότι θα κλείσει το αεροδρόμιο Φρεντερίκ Σοπέν της Βαρσοβίας. Ειδικοί εκτιμούν ότι η επέκταση του αεροδρομίου Σοπέν δεν έχει νόημα, επειδή βρίσκεται εντός των ορίων της Βαρσοβίας και τα περιθώρια επέκτασης είναι ελάχιστα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το αεροδρόμιο της Βαρσοβίας με 15,75 εκατομ. επιβάτες το 2017 είναι ήδη το αεροδρόμιο με τη μεγαλύτερη κίνηση στην Ανατολική Ευρώπη, ξεπερνώντας και το αεροδρόμιο Βάτσλαβ Χάβελ της Πράγας. Ωστόσο το αεροδρόμιο Σοπέν παρά το ότι ανακαινίστηκε το 2012 αποκτώντας νέο τερματικό σταθμό και νέα σιδηροδρομική σύνδεση αναμένεται σε τέσσερα χρόνια τα αγγίξει τα όρια των δυνατοτήτων του –τα 34 εκατομμύρια επιβάτες. Σύμφωνα με κυβερνητική έκθεση του 2017 η χώρα εμφανίζεται να χρειάζεται επιτακτικά ένα νέο σύγχρονο αεροδρόμιο διότι σε διαφορετική περίπτωση δεν θα μπορέσει να ανταγωνιστεί τις χώρες της δυτικής Ευρώπης. «Θα είναι καταδικασμένη στη β΄ κατηγορία», σημειώνεται στην έκθεση χαρακτηριστικά.

Αμφιλεγόμενα σχέδια χρηματοδότησης και έντονη κριτική

Ασαφής ακόμη πάντως παραμένει ο τρόπος χρηματοδότησης του μεγαλεπήβολου έργου. Το κρατικό Polish Development Fund ανέφερε το 2017 ότι θα μπορούσε να το χρηματοδοτήσει χωρίς να επιβαρύνει τον εθνικό προϋπολογισμό. Παράλληλα ο υφυπουργός Υποδομών ανέφερε ότι τμήματα του έργου εκτός του αεροδρομίου θα μπορούσαν επίσης να χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκά κονδύλια, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να ισχύει, λαμβάνοντας υπόψη τους κανόνες που εφαρμόζει η Κομισιόν σχετικά με αντίστοιχα έργα.

Σύμφωνα με την Άννα Κόνερτ, διευθύντρια του Ινστιτούτου Αεροπλοΐας του Πανεπιστημίου Λαζάρκσι το φιλόφοξο αυτό πρότζεκτ-μεγαθήριο δεν έχει καμιά ελπίδα να πάρει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και θα πρέπει έτσι να χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου μέσω φόρων. Από την άλλη πλευρά τον Ιούνιο, ο Μικολάι Βιλντ είχε δηλώσει ότι ίσως έχει έρθει η ώρα να στραφεί η χώρα προς επενδυτές από την Κίνα και τη Ν. Κορέα. Αν και μέχρι στιγμής δεν έχει ακουστεί κάτι συγκεκριμένο για κινεζικές προσφορές, ωστόσο ο Πολωνός υφυπουργός σε επίσκεψή του στην Κίνα είχε δηλώσει ότι η Κίνα είναι ανοιχτή σε διάλογο.

Κι ενώ τα σενάρια δίνουν και παίρνουν, η κριτική αυξάνεται. Ο υποψήφιος δήμαρχος Βαρσοβίας από την αντιπολίτευση, Ραφάλ Τρασκόφσκι, ανέφερε ότι εάν κλείσει το αεροδρόμιο Σοπέν θα προκληθούν προβλήματα στην πολωνική πρωτεύουσα. Πολλοί εκτιμούν επίσης ότι χρήματα θα πρέπει να επενδυθούν σε άλλα έργα, όπως αυτοκινητοδρόμους και σιδηροδρομικές συνδέσεις ή ακόμη σε μια νέα ανακαίνιση του αεροδρομίου Σοπέν καθώς κι ενός μικρότερου αεροδρομίου 40 χλμ. έξω από τη Βαρσοβία που εξυπηρετεί πτήσεις της Ryanair.

Τζο Χάρπερ / Δήμητρα Κυρανούδη