'Nαι μεν...αλλά': κρίσιμες μέχρι την τελευταία στιγμή οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.

Η κρισιμότητα αυτής της συνόδου είχε επισημανθεί πρίν ξεκινήσει και επιβεβαιώθηκε, καθώς μέχρι την τελευταία στιγμή είναι ανοιχτή η έκβαση του Συμβουλίου κορυφής. Σε αγκάθι για την Τουρκία εξελίχθηκε το κυπριακό και η τελική στάση του Ερντογάν στο θέμα της αναγνώρισης της Κύπρου. Διότι, το άλλο μεγάλο ζήτημα για την Τουρκία, η πολυπόθητη ημερομηνία για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων είχε κλείσει στο χθεσινοβραδυνό δείπνο εργασίας.

Η φόρμουλα, στην οποία κατέληξαν οι 25, είναι στην ουσία ένα, 'ναί μεν...αλλά'. Τη βάση των συμπερασμάτων έδωσε η έκθεση της επιτροπής τον περασμένο Οκτώβριο, που συνιστούσε την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. 'Αποφασίσαμε να αρχίσουμε ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία και μάλιστα στις 3. Οκτωβρίου του 2005. Ο στόχος των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να είναι η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, αλλά προς τούτο δεν υπάρχει καμία εγγύηση. Στο βαθμό που οι διαπραγματεύσεις οδηγήσουν στη διαπίστωση ότι η ένταξη στην ΕΕ δεν είναι εφικτή, θα πρέπει διασφαλισθεί, ότι παρόλα αυτά η Τουρκία θα είναι συνδεδεμένη με τις ευρωπαϊκές δομές', ανακοίνωσε ο προεδρεύων του Συμβουλίου, ολλανδός πρωθυπουργός Μπάλκενεντε, στη μεσονύκτια συνέντευξη τύπου, μετά το δείπνο εργασίας των 25 με τον Ερντογάν.

Η διατυπώσεις αυτές, αναφορικά με την Τουρκία, συνιστούν μια ιδιαιτερότητα για τα δεδομένα της ΕΕ. Μέχρι τώρα, σε όλες τις περιπτώσεις διεύρυνσης ήταν εξ αρχής αποσαφηνισμένο, ότι η έναρξη των διαπραγματεύσεων οδηγεί αυτόματα στην ένταξη, στο βαθμό που η ενδιαφερόμενη χώρα πληροί τα σχετικά κριτήρια. Για την Τουρκία όμως δεν ισχύει το ίδιο.

Η ακριβής διατύπωση των τελικών συμπερασμάτων αποτέλεσε αντικείμενο πυρετωδών διαβουλεύσεων μέχρι την τελευταία στιγμή, αλλά ο πρόεδρος της Κομισιόν Μπαρόζο δήλωσε ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα της πρώτης ημέρας της συνόδου κορυφής. 'Η ΕΕ άνοιξε την πόρτα στην Τουρκία. Έκανε επ΄αυτού μία πρόταση, η οποία και τις νόμιμες ανάγκες της Τουρκίας ικανοποιεί, αλλά και τις θέσεις των χωρών μελών της Ενωσης παίρνει υπόψη. Είμαι πεπεισμένος ότι είναι μία πρόταση, την οποία μπορεί να αποδεχθεί η Τουρκία', υποστήριζε ο πρόεδρος της επιτροπής, Μπαρόζο.

Με την πρόταση αυτή ικανοποιούνται, εν μέρει, και οι αντίπαλοι της ένταξης της Τουρκίας, όπως η γερμανική Χριστιανική Ενωση, που επέμενε στη λύση της 'προνομιακής σχέσης', χωρίς βέβαια να περάσει αυτή η θέση. Σαμπάνιες όμως δεν άνοιξαν, η τουρκική αντιπροσωπεία και ο Ερντογάν από τις τρείς το πρωί ανέκρουσαν πρύμναν. Ο όρος, 'έναρξη των διαπραγματεύσεων με ανοιχτή την τελική έκβαση', σε συνδυασμό με το αγκάθι του κυπριακού και τη de facto ή μή αναγνώριση της Κύπρου από την Αγκυρα, έμεινε μέχρι την τελευταία στιγμή αντικείμενο σκληρής διπλωματικής μάχης μεταξύ Ερντογάν και ευρωπαίων ηγετών.