H oικονομική ατζέντα του Ντ. Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ έλαβε και επίσημα το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών για τη διεκδίκηση της προεδρίας στις εκλογές του Νοεμβρίου. Αντίπαλός του πλέον είναι μόνο η Χίλαρι Κλίντον. Κι ενώ πολλά έχουν ειπωθεί για τις αμφιλεγόμενες θέσεις του περί εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, οι αναλύσεις εστιάζουν τώρα και στις οικονομικές του θέσεις. Οικονομολόγοι, επιχειρήσεις αλλά και πολιτικοί από όλον τον κόσμο παρακολουθούν να ξεδιπλώνονται σταδιακά οι διάφορες πτυχές της οικονομικής ατζέντας του. Ενδεικτικές είναι οι εκτιμήσεις του διεθνούς οίκου αξιολόγησης Μοοdy's. Σύμφωνα με τον Moody's η οικονομική πολιτική Τραμπ, εάν εφαρμοστεί, αναμένεται να οδηγήσει στην απώλεια περίπου 3,5 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε τις ΗΠΑ σε μια νέα περίοδο βαθιάς ύφεσης. Ακόμη κι αν η πολιτική πρακτική δείχνει ότι σπανίως οι μεγαλόστομες προεκλογικές εξαγγελίες επικυρώνονται από το αμερικανικό Κογκρέσο, λόγω της αποκλειστικής αρμοδιότητάς του στο νομοθετικό πεδίο, εντούτοις η ανησυχία και η αβεβαιότητα μπροστά στο ενδεχόμενο επικράτησης του Τραμπ έναντι της Κλίντον αυξάνονται.

Διεθνείς εμπορικές σχέσεις και φορολογία

O Nτόναλντ Τραμπ τάσσεται υπέρ του προστατευτισμού. Στρέφεται κατά της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου Βορείου Αμερικής (NAFTA) αλλά και της Εμπορικής Συμφωνίας Χωρών του Ειρηνικού (TPP). Με κάθε ευκαιρία διαμηνύει ότι προτίθεται να τις καταγγείλει. Πολλοί εκτιμούν ότι αντίστοιχη στάση θα τηρήσει και ως προς την πολυαναμενόμη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ (TTIP). Στο στόχαστρό του βρίσκεται όμως και η Κίνα, υποστηρίζοντας μία αυστηρότερη δασμολογική πολιτική για τα κινεζικά προϊόντα. Στο μεταξύ έντονη είναι η ανησυχία για απώλειες στα κέρδη και γερμανικών επιχειρήσεων με εξαγωγική δραστηριότητα στις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ είναι ο πρώτος τη τάξει εμπορικός εταίρος της Γερμανίας και τα προϊόντα «Made in Germany» κατέχουν περίοπτη θέση στην αμερικανική αγορά. Μεγάλοι γερμανικοί όμιλοι φοβούνται ότι ενδεχόμενη νίκη Τραμπ θα επιφέρει στη διεθνή οικονομία ένα σοκ μεγαλύτερο ακόμη κι απ' το Βrexit.

Αντιφατικά είναι μέχρι στιγμής τα μηνύματα που στέλνει ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών και στο πεδίο της φορολογικής πολιτικής. Ενώ αρχικά είχε ταχθεί υπέρ ευρύτατων φορολογικών περικοπών προς όλους, τώρα αναδιπλώνεται. Τελευταία τάσσεται υπέρ της ενδεχόμενης αύξησης των φορολογικών συντελεστών στα πλουσιότερα στρώματα της αμερικανικής κοινωνίας, υποσχόμενος παράλληλα μειώσεις στα μεσαία και κατώτερα στρώματα. Αναφορικά με την αύξηση του κατώτατου μισθού, την οποία είχε υποστηρίξει αρχικά, διευκρινίζει πλέον ότι το θέμα αυτό θα τεθεί στη διακριτική ευχέρεια κάθε επιμέρους πολιτείας.

Εσωτερική οικονομία και ενεργειακή πολιτική

Έντονη αμηχανία προκαλούν σε οικονομικούς κύκλους και οι απόψεις Τραμπ περί ανέγερσης φράχτη στα σύνορα με το Μεξικό με στόχο να ανακοπεί η αθρόα είσοδος παράτυπων μεταναστών στις ΗΠΑ. Παράλληλα ο ίδιος υποστηρίζει την απέλαση 11 εκατομ. οικονομικών μεταναστών που έχουν εισέλθει παράνομα στη χώρα. Αυτά τα μέτρα θα είχαν όμως καταστροφικές συνέπειες όχι μόνο σε κοινωνικό αλλά και σε οικονομικό επίπεδο. Οι ΗΠΑ θα έχαναν αμέσως ένα μεγάλο τμήμα του εργατικού τους δυναμικού, δεδομένου ότι περίπου 7 εκατομ. οικονομικών μεταναστών χωρίς νόμιμα έγγραφα εργάζονται ήδη στις ΗΠΑ σε θέσεις που δεν καλύπτονται έτσι κι αλλιώς από αμερικανούς πολίτες.

Τέλος προβληματισμό προκαλεί και η στάση του Ντ. Τραμπ στο πεδίο της ενεργειακής πολιτικής. Ο υποψήφιος πρόεδρος τάσσεται ξεκάθαρα κατά των ανανεώσιμων πηγών, στηρίζοντας ευθέως τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας που επιβαρύνουν το περιβάλλον, ενώ συντάσσεται ευθέως με όλους εκείνους που αμφισβητούν την κλιματική αλλαγή. Μάλιστα στενός συνεργάτης του είναι ο μεγιστάνας της Οκλαχόμα Χάρολντ Χαμ, ο οποίος έχει θησαυρίσει από την αμφιλεγόμενη μέθοδο εξόρυξης φυσικού αερίου fracking. Ακούγεται μάλιστα ότι ο Χαμ προαλείφεται για τη θέση του υπ. Ενέργειας.

Σε κάθε περίπτωση ένα είναι βέβαιο. Ότι όλα τα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν ένα άκρως αβέβαιο και ανησυχητικό υποθετικό σενάριο για την αμερικανική αλλά και την παγκόσμια οικονομία.

Τζέφρι Μάικελς / Δήμητρα Κυρανούδη