EE: Μηνύματα απεξάρτησης από τη Ρωσία

‘Αρχισε ως μία συζήτηση για τις προτεραιότητες της τσεχικής προεδρίας στην ΕΕ, παρουσία του Τσέχου πρωθυπουργού Πετρ Φιάλα, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Αλλά γρήγορα εξελίχθηκε σε μία συζήτηση για την ενεργειακή πολιτική της ΕΕ, την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και την ενδεχόμενη λήψη έκτακτων μέτρων από το φθινόπωρο. Μιλώντας στην Ολομέλεια, το πρωί της Τετάρτης, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε νέα, ενδιαφέροντα στοιχεία για τις εισαγωγές ενέργειας στην ΕΕ.

Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν «από τον Μάρτιο οι εισαγωγές ενέργειας από άλλες χώρες, πλην της Ρωσίας, προς την ΕΕ έχουν αυξηθεί κατά 75%. Οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) τριπλασιάστηκαν. Παράλληλα, από τον περασμένο Ιούνιο μέχρι σήμερα, οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη έχουν μειωθεί κατά 33%». Όλα αυτά σκιαγραφούν μία κατ΄αρχήν αισιόδοξη εικόνα ή τουλάχιστον επιβεβαιώνουν την εκτίμηση ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις σε περίπτωση που η Ευρώπη επιλέξει ή αναγκαστεί να αποκηρύξει το ρωσικό φυσικό αέριο.

Σύντομα το «σχέδιο έκτακτης ανάγκης» στις Βρυξέλλες

Βέβαια κανείς δεν αμφέβαλε σοβαρά ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Το πρόβλημα είναι το κόστος, καθώς αυτές οι λύσεις στοιχίζουν περισσότερο από την ενεργειακή τροφοδοσία μέσω Ρωσίας. Προφανώς γι αυτό η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επιμένει ότι η Ευρώπη χρειάζεται ένα κοινό «σχέδιο έκτακτης ανάγκης» για την περίπτωση που η Μόσχα αποφασίσει να κλείσει εντελώς τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου μέσα στο καλοκαίρι. Όπως δήλωσε στο Στρασβούργο, θα παρουσιάσει αναλυτικά το σχέδιο αυτό στα μέσα Ιουλίου στο Κολλέγιο των Επιτρόπων. Υπενθυμίζεται ότι η τροφοδοσία της Δύσης με ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του αγωγού Nord Stream 1 έχει διακοπεί προσωρινά λόγω συντήρησης. Αυτό δεν συμβαίνει για πρώτη φορά. Ωστόσο ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ εκφράζει δημοσίως την ανησυχία του, μήπως αυτή τη φορά η «συντήρηση» συνεχιστεί επ' αόριστον, με διάφορα προσχήματα.

Τί γίνεται όμως με τα εθνικά σχέδια έκτακτης ανάγκης, που πιθανώς επεξεργάζονται τα κράτη-μέλη; «Είναι καλό ότι κάθε χώρα έχει δικό της σχέδιο, αλλά νομίζω ότι χρειαζόμαστε και μία κοινή προσέγγιση», επισημαίνει η πρόεδρος της Κομισιόν, παραπέμποντας σε επίκαιρα διδάγματα από την καταπολέμηση της πανδημίας: «Στην αρχή είδαμε εθνικές, μονομερείς ενέργειες, εγωϊσμούς, κλειστά σύνορα. Μόλις αρχίσαμε να συνεργαζόμαστε, ήρθε και η επιτυχία στις προσπάθειες για την καταπολέμηση του ιού». Σε συνέντευξη τύπου, το μεσημέρι της Τετάρτης στο Στρασβούργο, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διευκρίνισε πάντως ότι το σχέδιο της Κομισιόν θα «βασίζεται» στα εθνικά σχέδια των κρατών-μελών.

Υπέρ της πυρηνικής ενέργειας η Τσεχία

Στις προσπάθειες για κοινή προσέγγιση στην «ΕΕ των 27» ανοιχτό παραμένει το ερώτημα για τον ρόλο της πυρηνικής ενέργειας στη μεταβατική περίοδο μέχρι να αναπτυχθούν, στον επιθυμητό βαθμό, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να υλοποιηθούν οι υποσχέσεις για επενδύσεις 300 δισεκατομμυρίων ευρώ στον τομέα αυτόν. Λίγο πριν από την κρίσιμη ψηφοφορία για την «ταξινομία» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (στην οποία τελικά εγκρίθηκε η χρήση της πυρηνικής ενέργειας ως «οικολογικής» με την Greenpeace να απαντά με προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο), ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Πετρ Φιάλα ξεκαθάρισε ότι και ο ίδιος συμμερίζεται την πρόταση για «πράσινα εύσημα» στην πυρηνική ενέργεια.

«Παρακαλώ μην διακινδινεύετε αυτόν τον τόσο δύσκολο συμβιβασμό», ανέφερε ο Πετρ Φιάλα στο Στρασβούργο. «Η πυρηνική ενέργεια, αλλά και το φυσικό αέριο ως μεταβατικές μορφές ενέργειας είναι για πολλές χώρες η μοναδική δυνατότητα που διαθέτουν για να τηρήσουν τους κλιματικούς στόχους». Σύμφωνα με τον Τσέχο πρωθυπουργό «κάθε κράτος-μέλος πρέπει να μπορεί να επιλέξει το ενεργειακό μείγμα που του ταιριάζει καλύτερα».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργo