Bίβιαν Μάιερ: Η μυστηριώδης «άγνωστη» φωτογράφος
Η Βίβιαν Μάιερ θεωρείται μια από τις πιο σημαντικές αμερικανίδες φωτογράφους, η οποία έγινε γνωστή μετά το θάνατό της. Για πρώτη φορά μια μεγάλη αναδρομική έκθεση στο Βερολίνο, στο Μουσείο Βίλλυ Μπραντ.
Ποια ήταν η Βίβιαν Μάιερ;
Μία ερασιτέχνης φωτογράφος δρόμων της Νέας Υόρκης και του Σικάγου, με εκπληκτική καλλιτεχνική ματιά, η οποία όμως εν ζωή ήταν παντελώς άγνωστη στο ευρύ κοινό. Η πλούσια φωτογραφική κληρονομιά που άφησε πίσω της η Βίβιαν Μάιερ έγινε γνωστή μετά το θάνατό της. Μία έκθεση στο Μουσείο Βίλλυ Μπραντ του Βερολίνου ρίχνει φως στη ζωή και το έργο της μυστηριώδους αυτής γυναίκας.
Μία «Mαίρη Πόπινς» με κάμερα
Η Βίβιαν Μάιερ γεννήθηκε το 1926 από μητέρα Γαλλίδα και πατέρα Αυστοούγγρο. Πέρασε την παιδική της ηλικία μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ. Το 1951 εγκαθίσταται μόνιμα στις ΗΠΑ και γίνεται γκουβερνάντα, μεγαλώντας τα παιδιά διάφορων ευκατάσταστων οικογενειών επί 40 χρόνια. «Ήταν σαν μια αληθινή Μαίρη Πόπινς», είπε κάποτε ένα από τα παιδιά που ανέθρεψε.
Πάντα στο δρόμο...
Η αμερικανίδα γκουβερντάντα αγαπούσε τις εκδρομές αλλά και τα μακρινά ταξίδια. Συχνά έπαιρνε τα παιδιά που κρατούσε και έβγαιναν μαζί για ατέλειωτες βόλτες στους δρόμους της Νέας Υόρκης ή του Σικάγο. Η ίδια ταξίδεψε όμως και σε όλον τον κόσμο. Από τη Νότια Αφρική μέχρι τη Μέση Ανατολή και την Ασία. Σήμα κατατεθέν της, η χαρακτηριστική της κάμερα.
Προς πώληση σε τιμή ευκαιρίας
Η Μάιερ ήταν μανιώδης φωτογράφος, συλλέκτρια εφημερίδων και ερασιτεχνικών βίντεο που η ίδια κινηματογραφούσε. Με τα χρόνια τα φιλμ της είχαν ξεπεράσει τα 100.000, αλλά η ίδια δεν τα εμφάνισε ποτέ. Τα κρατούσε σε μια αποθήκη. Όταν γέρασε αποφάσισε να ξενοικιάσει την αποθήκη λόγω οικονομικών δυσκολιών. Τα πακέτα με τα αρνητικά πωλήθηκαν από έναν μεσίτη σε έναν φοιτητή το 2007 για 400 δολάρια .
Μοναχικό τέλος και μεταθανάτια αναγνώριση
Aν και σήμερα η Βίβιαν Μάιερ είναι μία από τις πιο γνωστές φωτογράφους στον κόσμο, όσο ζούσε παρέμενε άγνωστη και εσωστρεφής. Έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής της σε δεινή οικονομική κατάσταση και σχεδόν εκδιώχθηκε από το σπίτι που νοίκιαζε. Πέθανε το 2009 σε ηλικία 83 ετών, χωρίς δική της οικογένεια.
Μια σπουδαία ανακάλυψη
Ο Τζον Μαλούφ στα χέρια του οποίου κατέληξε το τεράστιο προσωπικό αρχείο της Μάιερ άρχισε να ψάχνει τα ίχνη της στο διαδίκτυο το 2009. Βρήκε μόνο μια μνεία για τον θάνατό της κι έτσι κατάφερε να βρει γνωστούς και συγγενείς της. Ο ίδιος, εντυπωσιασμένος από τη δουλειά της, ανέβασε κάποιες φωτογραφίες στη διαδικτυακή πλατφόρμα Flickr. Από εκεί άρχισε να προωθεί και να διαφημίζει το έργο της Μάιερ.
«Αναζητώντας τη Βίβιαν Μάιερ»
Ο Μαλούφ ξαφνικά απέκτησε εμμονή με το έργο και το μυστηριώδη βίο της Βίβιαν Μάιερ. Αποφάσισε έτσι να σκηνοθετήσει ένα ντοκιμαντέρ για την ίδια, προσπαθώντας να εξακριβώσει γιατί μία τυπική γκουβερνάντα είχε τραβήξει όλες αυτές τις φωτογραφίες. Το ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τη Βίβιαν Μάιερ» κέρδισε πολλά βραβεία και ήταν υποψήφιο ακόμη και για Όσκαρ.
Νομική διαμάχη
Πολλοί είναι αυτοί που άσκησαν κριτική στον Μαλούφ για τον τρόπο που προώθησε το έργο της Μάιερ. Στο μεταξύ μια άλλη υπόθεση εκκρεμεί δικαστικά. Ο Μαλούφ, που κατέχει το 90% του συνολικού έργου της Μάιερ, εξασφάλισε τα πνευματικά δικαιώματα πληρώνοντας κάποιο αντίτιμο σε έναν μακρινό, ξάδερφό της. Ωστόσο πρόσφατα έχει εμφανιστεί και άλλος φερόμενος κληρονόμος, ένας αγρότης επίσης από τη Γαλλία.
Εμβληματική μορφή της σύγχρονης φωτογραφίας
Το ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων θα πάρει χρόνια για να επιλυθεί. Η τεράστια μεταθανάτια ανακάλυψη του έργου της γεννά ακόμη πολλά ερωτηματικά. Ωστόσο η μοναδική, δίχως αμφιβολία, προσωπική της ιστορία δεν θα πρέπει να επισκιάζει την καλλιτεχνική αξία των φωτογραφιών της. Η Μάιερ συγκαταλέγεται πια στους μεγάλους φωτογράφους του 20ου αιώνα, όπως τον Ρόμπερτ Φρανκ και την Ντάιαν Άρμπους.