70 χρόνια συσκευασία Tetra Pak

Ανοίγεις τη συσκευασία, βγάζεις αυτό που θέλεις και μετά τη πετάς γρήγορα στα σκουπίδια. Είναι το μόνο εμπόδιο μεταξύ εσού και του επιθυμητού προϊόντος. Άσε που καμιά φορά σου περνάει φευγαλέα η σκέψη ότι συμβάλλεις στη ρύπανση του πλανήτη με πλαστικά και θες να το ξεφορτωθείς το συντομότερο.

«Κανείς δεν θέλει τις συσκευασίες, παρά το γεγονός ότι είναι τόσο σημαντικές», λέει ο Σεμπάστιαν Κλάους, καθηγητής τεχνικής συσκευασιών στο Πανεπιστήμιο Βερολίνου. Και πράγματι η συσκευασία διασφαλίζει ότι το προϊόν θα φθάσει μέχρι τον καταναλωτή άθικτο, σε εξαιρετική κατάσταση, χωρίς να υποστεί ζημιές ή φθορές κατά τη διάρκεια της μεταφοράς. 

Στη συσκευασίες υγρών, όπως οι χυμοί και το γάλα, το χαρτόνι με την πλαστική επίστρωση μονοπωλεί πλέον τις πωλήσεις. Η συσκευασία Tetra Pak παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σαν σήμερα πριν από 70 χρόνια στις 18 Μαΐου του 1951. Η επωνυμία της εταιρίας έχει γίνει πλέον συνώνυμο για αυτό το είδος της συσκευασίας. Το όνομα Tetra Pack προέκυψε από το σχήμα του τετράεδρου που είχε αρχικά η συσκευασία. Το ιδιαίτερο στοιχείο της ιδιοφυούς συσκευασίας είναι ότι, τυλιγμένη σε μεγάλα ρολά, μετατρέπεται στα ειδικά μηχανήματα σε «σακούλα», η οποία φιλοξενεί κάθε είδους περιεχόμενο, κυρίως όμως υγρά. «Το πλεονέκτημα της είναι ότι επιτάχυνε την αντικατάσταση των βαριών και εύθραυστων γυάλινων συσκευασιών», λέει ο καθηγητής Σεμπάστιαν Κλάους.

Από τα καλάθια στις ανακυκλώσιμες συσκευασίες

Το πρόβλημα της κατάλληλης συσκευασίας για την ασφαλή μεταφορά τροφίμων απασχολεί την ανθρωπότητα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αρχικά το ζητούμενο ήταν να συντηρηθούν οι τροφές. Οι πρόγονοί μας έσκαβαν λαγούμια στη γη, έβαζαν μέσα τα τρόφιμα και τα σκέπαζαν με φύλλα και πέτρες. Αργότερα χρησιμοποίησαν διάφορα υλικά από τη φύση για να συσκευάσουν τροφές, όπως δέρματα ζώων και πηλό. Παράλληλα έφτιαξαν τα πρώτα καλάθια από εύκαμπτες βέργες.

Το εμπόριο έθεσε τους ανθρώπους ενώπιον νέου προβλήματος. Πως θα μπορούσαν να μεταφέρουν σε μεγάλες αποστάσεις τα προϊόντα προς ανταλλαγή ή πώληση χωρίς αυτά να πάθουν κάτι; Αναζήτησαν λοιπόν συσκευασίες αντοχής στο χρόνο, στα στοιχεία της φύσης και στις μετακινήσεις.

Πριν από 6.000 λέγεται ότι φτιάχτηκαν τα πρώτα καλάθια. Στους Ρωμαίους αποδίδεται το πρώτο….κασόνι, το  οποίο είχε ξύλινη βάση και στα πλάγια έμοιαζε με καλάθι. Τα υγρά μεταφέρονταν ήδη από την αρχαιότητα σε ξύλινα βαρέλια, ενώ σακιά και άλλα εξωτικά προϊόντα έφθαναν μέχρι την κεντρική Ευρώπη μέσα σε σάκους.

Από τις συσκευασίες μιας χρήσης στην πλήρη ανακύκλωση.

Η βιομηχανική επανάσταση άλλαξε πολλά και στη παραγωγή συσκευασιών. Από τα τέλη του 19ου αιώνα άρχισαν να παράγονται μαζικά συσκευασίες από γυαλί και χαρτόνι. Όλα αυτά ωστόσο απείχαν πολύ από τις σήμερα ιδιαίτερα διαδεδομένες πρακτικές πλαστικές συσκευασίες, οι οποίες αφενός διατηρούν τα προϊόντα και αφετέρου διασφαλίζουν την ασφαλή μεταφορά τροφίμων και ποτών.

Για τον καθηγητή Σεμπάστιαν Κλάους θα πρέπει να εξεταστεί πολύ προσεκτικά το οικολογικό αποτύπωμα της πλαστικής ή πλαστικοποιημένης στο εσωτερικό χάρτινης συσκευασίας: «Σε ένα πακέτο μακαρόνια αντιστοιχεί σχετικά μικρή ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα γιατί απλά χρειάζεται ελάχιστον υλικό για να γίνει. Όμως η συσκευασία χρησιμοποιείται άπαξ. Αντίθετα σε ένα γυάλινο βαζάκι για μέλι αντιστοιχεί μεγαλύτερη ποσότητα CO2. Το βαζάκι όμως μπορεί θεωρητικά να ανακυκλώνεται εσαεί. Ο γερμανός καθηγητής είναι πεπεισμένος ότι μακροπρόθεσμα σχεδόν όλες οι συσκευασίες θα ανακυκλώνονται εξ ολοκλήρου, έτσι ώστε οι καταναλωτές να μην αισθάνονται άσχημα αν για μια ακόμα φορά απλώνουν το χέρι στο ράφι με τα συσκευασμένα τρόφιμα.

Αλεξάντρα Στόμπερ, dpa