50 χρόνια από την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στη Γερμανία

Ήταν μια τεράστια επιτυχία και ταυτόχρονα αποτυχία. Πριν από 50 χρόνια ο γιατρός Ρούντολφ Τσένκερ και η ομάδα του έκαναν την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στη Γερμανία. «Η εγχείρηση έγινε όπως είχε προγραμματιστεί» ανακοίνωσε λίγο μετά. Η νέα καρδιά χτυπούσε στο στήθος τους ασθενούς ωστόσο εκείνος 27 ώρες αργότερα απεβίωσε. Ο Τσένκερ εμφανίστηκε και πάλι ενώπιον του Τύπου και διάβασε μια σύντομη ανακοίνωση. Χαρακτήριζε ως αποτυχημένη τη μεταμόσχευση. Παρόλα αυτά η 13η Φεβρουαρίου 1969 ήταν μια ιστορική ημερομηνία για την ιατρική στη Γερμανία.

Η πρώτη πραγματικά μεγάλη επιτυχία είχε γίνει στις 3 Δεκεμβρίου 1967 στο Κεϊπτάουν της Νότιας Αφρικής. Πάντως και ο ασθενής του γιατρού Κρίστιαν Μπάρνχαρντ στη Νότια Αφρική δεν κατάφερε να ζήσει παρά 18 ημέρες. Σε διεθνές επίπεδο ήταν πολλές οι ιατρικές ομάδες που είχαν προετοιμαστεί για να κάνουν μεταμόσχευση καρδιάς.

Σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχία των μεταμοσχεύσεων ήταν η εξέλιξη των μηχανημάτων υποστήριξης των πνευμόνων και της καρδιάς. Παρόλα αυτά οι δυνατότητες που υπήρχαν τόσο στα χειρουργεία όσο και στην πρόγνωση ήταν πολύ περιορισμένες.

«Ήταν νωρίς ακόμα ωστόσο τους οφείλουμε μεγάλο σεβασμό. Ήταν πολύ καλά προετοιμασμένοι. Τους ήταν πάντως δύσκολο να μιλούν για την απώλεια των ασθενών τους και δεν ήθελαν να αναφέρονται στο ζήτημα» δηλώνει ο Μπρούνο Ράιχαρτ, ο οποίος ήταν βοηθός του Τσίκερτ το 1971 και στα μέσα του 1980 έγινε βοηθός του Μπάρνχαρντ στη Νότιο Αφρική.

Ελπίδες για μεταμοσχεύσεις με καρδιά γουρουνιού

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και η επιστήμη αλλά και η τεχνολογία έκαναν μεγάλες προόδους. Σύμφωνα με το Γερμανικό Ίδρυμα Μεταμοσχεύσεων κάθε χρόνο γίνονται 300 μεταμοσχεύσεις καρδιάς. Από το 1963 μεταμοσχεύθηκαν συνολικά 13.000 καρδιές. Σύμφωνα με τις στατιστικές το 70% συνεχίζει να χτυπά και μετά από τρία χρόνια στον ίδιο άνθρωπο. Μετά από 10 χρόνια το ποσοστό είναι 60%. Πολλοί ασθενείς ζουν για δεκαετίες με την ξένη καρδιά και το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι ο αθλητής extreme sports Έλμαρ Σπρινκ, ο οποίος από το 2012 ζει με μόσχευμα και έχει φοβερές επιδόσεις.

Πολλοί ασθενείς πεθαίνουν όμως πριν καταφέρουν να πάρουν κάποιο όργανο. Η λίστα της αναμονής είναι πολύ μεγάλη. Πάνω από 700 άνθρωποι περιμένουν στη Γερμανία καρδιακό μόσχευμα. Ο υπουργός Υγείας Γενς Σπαν ελπίζει πάντως μέσω νέας νομοθεσίας να κάνει πιο εύκολη την απόκτηση μοσχεύματος.

Για το άμεσο μέλλον οι επιστήμονες έχουν εναποθέσει πολλές ελπίδες στη μεταμόσχευση καρδιάς από ζώο σε άνθρωπο. Πειράματα πάντως με καρδιά πιθήκου δεν έχουν μέχρι σήμερα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η καρδιά γουρουνιού φαίνεται να είναι πιο συμβατή αλλά σύμφωνα με τον Μπρούνο Ράιχαρτ θα χρειαστούν ακόμα τουλάχιστον τρία χρόνια μέχρι να σταθεί δυνατό μια καρδιά γουρουνιού να χτυπήσει στο ανθρώπινο σώμα.

Ζαμπίνε Ντόμπελ (DPA)

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου