10 χρόνια από την απονομή του Νομπέλ Ειρήνης στους Αραφάτ, Πέρες και Ραμπίν

Δυστυχώς οι ελπίδες διαψεύσθηκαν. Η βία, με σχεδόν καθημερινές συγκρούσεις και επιθέσεις αυτοκτονίας κυρίως από την έναρξη της δεύτερης ιντιφάντα αποτελούν σήμερα την πικρή πραγματικότητα. Δεδομένης αυτής της κατάστασης δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν σήμερα υπερβολικό, αν όχι ένα κακόγουστο αστείο το γεγονός ότι το Νομπέλ Ειρήνης είχε απονεμηθεί τότε στους Αραφάτ, Πέρες και Ραμπίν. Όπως υπογραμμίζει ο Ισραηλινός ιστορικός Μοσέ Τσίμερμαν:

"Εκ των υστέρων τα ξέρουμε πάντα όλα καλύτερα. Εν μέρη η απονομή του Νομπέλ Ειρήνης ήταν τότε μία λανθασμένη απόφαση ή τουλάχιστον ήταν αρκετά πρόωρη. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι το νομπέλ απονέμετε για τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ειρήνη. Και οι προσπάθειες αυτές κατά τα έτη 1993-1994 φαίνονταν τότε ότι απέδιδαν καρπούς".

Έπειτα από διαπραγματεύσεις μηνών στη Νορβηγία οι δύο πλευρές οδηγήθηκαν σε μία ιστορική συμφωνία που υπογράφηκε στις 13 Σεπτεμβρίου του 1993 στην Ουάσιγκτον. Ήταν η διακήρυξη αρχών για την προσωρινή αυτόνομη διοίκηση. Ακολούθησαν και άλλες συμφωνίες, αυτή της Γάζας - Ιεριχού το 1994 στο Κάιρο και η συμφωνία του 1995 που αφορούσε τη Δυτική Όχθη στο σύνολό της. Ωστόσο με τις υποχωρήσεις που έκανε τότε ο Ραμπίν απέναντι στους Παλαιστίνιους δημιούργησε και πολλούς εχθρούς στο εσωτερικό της χώρας. Ανάμεσά τους και ο 27χρονος τότε φοιτητής Τσιγκάλ Αμίρ, ο οποίος σκότωσε τον Ραμπίν κατά τη διάρκεια ειρηνικής διαδήλωσης στο Τελ Αβίβ:

"Η συμφωνία του Όσλο", λέει η κόρη του Ραμπίν Ντάλια "δεν απέτυχε επειδή δεν είχε ολοκληρωθεί. Η διαδικασία του Όσλο πέθανε και αυτή μαζί με τον Ραμπίν, καθώς ήταν ο μόνος που μπορούσε να την ολοκληρώσει".

Γεγονός είναι ότι την εποχή εκείνη τα πραγματικά ακανθώδη ζητήματα, όπως η κυριαρχία της Ιερουσαλήμ ή η επιστροφή των Παλαιστινίων προσφύγων αναβάλλονταν συνεχώς. Σε αυτά προστέθηκε έπειτα η αρνητική στάση του μετέπειτα Ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου, ο οποίος σταμάτησε τις διαπραγματεύσεις, όταν Παλαιστίνιοι εξτρεμιστές άρχισαν εκ νέου τις επιθέσεις κατά του Ισραήλ. Στους Παλαιστίνιους δημιουργήθηκε τότε η εντύπωση ότι οι Ισραηλινοί δεν θέλουν καν την ειρήνη μαζί τους. Έπειτα από τις αποτυχημένες συνομιλίες στο Κάμπ Ντέιβιντ στις ΗΠΑ το 2000 και την επίσκεψη του Αριέλ Σαρόν στο Τέμενος του Ομάρ στην Ιερουσαλήμ, που θεωρήθηκε μεγάλη προσβολή, ξεκίνησε η δεύτερη Ιντιφάντα που μέχρι σήμερα αφήνει πίσω της τουλάχιστον 4000 νεκρούς και από τις δύο πλευρές. Ο ιστορικός κ. Τσίμερμαν υποστηρίζει:

"Δυστυχώς θα πρέπει να πούμε ότι η ειρηνευτική διαδικασία του Όσλο έχει πεθάνει. Στόχος ήταν η ίδρυση ενός Παλαιστινιακού κράτους. Ωστόσο και σήμερα και με τον λεγόμενη Οδικό Χάρτη φαντάζει ακόμη πολύ μακρινό σενάριο. Ένας από τους στόχους ήταν και η εκκένωση των ισραηλινών οικισμών. Αντ' αυτού οι οικισμοί έχουν γίνει μεγαλύτεροι, ισχυρότεροι και έχουν παγιώσει μάλιστα τη θέση τους στη συνείδηση των Ισραηλινών πολιτικών".

Ο κ. Τσίμερμαν δεν βλέπει προς το παρόν καμία πρόοδο βάσει της πολιτικής που ακολουθείται. Επίσης δεν θεωρεί λύση την απόφαση του Σαρόν για μονομερή αποχώρηση από τη Λωρίδα της Γάζας. Μοναδική διέξοδος, όπως ξεκίνησε και πριν από 10 χρόνια, ο διάλογος και η συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές.