Το δημοσιονομικό πλάνο της Τρας αποδομείται

«Σταθερότητα» είναι η λέξη κλειδί  για τον Βρετανό υπουργό Οικονομικών (Chancellor of the Exchequer) Τζέρεμι Χαντ, μία λέξη που ελπίζει να αντικαταστήσει το τρίπτυχο της πρωθυπουργού του «ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη».

Σήμερα ο νέος υπουργός έκανε την πρώτη επίσημη ανακοίνωση του δημοσιονομικού του πλάνου, τρεις μόλις ημέρες αφότου ανέλαβε και δυο εβδομάδες νωρίτερα (31 Οκτωβρίου) από ό,τι προβλεπόταν. «Μπορεί μια κυβέρνηση να μην μπορεί να ελέγξει τις αγορές, όμως μπορεί να δημιουργήσει σταθερότητα για μια χώρα» δήλωσε χαρακτηριστικά και ξεδίπλωσε τις αλλαγές του οικονομικού του σχεδίου.

Τι αλλάζει στο δημοσιονομικό πλάνο;

Μπορεί η Λιζ Τρας να έχει κάτι περισσότερο από έναν μήνα στη διακυβέρνηση της χώρας όμως ήδη βλέπει οι οικονομικές τις βλέψεις να αποδομούνται. Το νούμερο δυο της κυβέρνησης, Τζέρεμι Χαντ άλλαξε σχεδόν τα πάντα από τα κοινά πλάνα της ίδιας και του προκατόχου του Κούασι Κουαρτένγκ. 

Πρώτο - ίσως το βασικότερο αυτή τη στιγμή για τους Βρετανούς - το πλαφόν στους ενεργειακούς λογαριασμούς. Στις 23 Σεπτεμβρίου, είχε πανηγυρικά ανακοινωθεί ότι οι ενεργειακοί λογαριασμοί θα «παγώσουν» στις 2.500 λίρες για δυο χρόνια. Τώρα αυτό αλλάζει και το πλαφόν θα μείνει μόνο μέχρι τον Απρίλιου του 2023, τον μήνα όπου και ξεκινά η νέα φορολογική χρονιά για το Ηνωμένο Βασίλειο. 

Η μείωση του βασικού φόρου εισοδήματος από το 20 στο 19% ακυρώνεται και δεν θα μπει σε εφαρμογή τον Απρίλιο ενώ το μέτρο που θα αυξήσει τον φόρο στις επιχειρήσεις από το 19% στο 25% θα παραμείνει. Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη απόφαση του εταιρικού φόρου (corporation tax) είχε ανακοινωθεί πριν λίγες ημέρες και από τον Κουαρτένγκ και θεωρήθηκε το πρώτο μεγάλο U – Turn της νεοσύστατης κυβέρνησης. 

Το νέο δημοσιονομικό πλάνο είναι γενικότερα μια τεράστια «κολοτούμπα» για την πρωθυπουργό Λιζ Τρας, η οποία στήριξε ολοκληρωτικά την νίκη της ηγεσίας σε ένα πακέτο μείωσης φόρων, που πλέον δεν υπάρχει. Ο τότε βασικός αντίπαλός της στην κούρσα διαδοχής Ρίσι Σούνακ χαρακτήριζε το πλάνο της Τρας «παραμύθι και απερίσκεπτο», με την ίδια να υποστηρίζει ότι είναι «γενναίο και καινοτόμο». 

Θα αντέξει η Τρας;

 Γεννιέται λοιπόν αναπόφευκτα το ερώτημα: ποιο το νόημα να βρίσκεται η Λιζ Τρας στο τιμόνι των Συντηρητικών; Ο Τζέρεμι Χαντ από τις πρώτες ώρες που ανέλαβε έχει την στήριξη των συναδέλφων του  ενώ τα βρετανικά μέσα συνεχώς ρωτούν «ποιος κάνει κουμάντο». 

Η αλλαγή κατεύθυνσης της βρετανικής κυβέρνησης πάντως καθησύχασε κάπως τις αγορές με την λίρα σήμερα να ισχυροποιείται έναντι του δολαρίου και του ευρώ και το κόστος δανεισμού για την χώρα να μειώνεται. Η εμπιστοσύνη των αγορών αποκαταστάθηκε καθώς οι επενδυτές είδαν ότι οι δανειακές ανάγκες της Βρετανίας που θα προέκυπταν από τον μίνι προϋπολογισμό μειώνονται πλέον από τα 45 δις στα μόλις 13 δις.  Το απόγευμα, στις 15:30 τοπική ώρα, θα φανεί και ο πολιτικός αντίκτυπος των νέων οικονομικών δεδομένων, όπου ο υπουργός Οικονομικών θα απευθύνει το πλάνο του εντός της Βουλής των Κοινοτήτων.  

Ζωή Κατζαγιαννάκη, Λονδίνο