Συμφωνία Τουρκίας Ιράν για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου

Τουρκία και Ιράν σχεδιάζουν από κοινού την κατασκευή ενός νέου αγωγού φυσικού αερίου, που θα ξεκινά από το Τουρκμενιστάν και το Ιράν θα περνά την Τουρκία και θα εφοδιάζει την ΕΕ με 30 δις κυβικά ετησίως. Η σχετική συμφωνία υπεγράφη την περασμένη Παρασκευή στην Τουρκία κεκλεισμένων των θυρών μεταξύ του Τούρκου υπουργού Ενέργειας και του Ιρανού υπουργού Πετρελαίου. Εντάσσεται στα πλαίσια των προσπαθειών κατασκευής του αγωγού «Ναμπούκο» μήκους 3.000 χλμ, με τον οποίο η Ευρώπη αποσκοπεί στον περιορισμό της εξάρτησης από την παροχή ρωσικής ενέργειας. Θυμίζουμε ότι πριν από μερικούς μήνες η Ρωσία σε αντιπαράθεσή της με τη Λευκορωσία είχε διακόψει την παροχή ενέργειας προς την Ευρώπη επί τρεις μέρες. Γεγονός που έδειξε ότι το Κρεμλίνο είναι ανά πάσα στιγμή σε θέση να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως μέσο πολιτικής πίεσης.

Ποιά όμως είναι η σημασία της συμφωνία Τουρκίας Ιράν από ευρωπαϊκή σκοπιά; Στο ερώτημα αυτό δίνει απάντηση η διευθύντρια του τμήματος Ενέργειας, Συγκοινωνίας και Περιβάλλοντος στο Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο, καθηγήτρια Κλάουντια Κέμπφερτ: «Την Ευρώπη συμφέρει μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διασπορά υποψήφιων προμηθευτών ενέργειας από τη στιγμή που μια αντιπαράθεση με τη Ρωσία ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα στον εφοδιασμό πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στόχο μας είναι επίεσης η ανάπτυξη μιας παγκόσμιας αγοράς ενέργειας. Συνεπώς το Ιράν έχει για την Ευρώπη μεγάλο ενδιαφέρον μιας και δεν διαθέτει μόνο πετρέλαιο, αλλά και τα δεύτερα σε μέγεθος αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο. Κάθε συμφωνία με Ιράν είναι κατ' αρχήν προς το συμφέρον της Ευρώπης. Αξιολογούμε επίσης θετικά την συμμετοχή της Τουρκίας στις προσπάθειές μιας απεξάρτησης από τη Ρωσία».

Η κατασκευή του νέου αγωγού θα έχει ως συνέπεια επενδύσεις στο Ιράν για την δημιουργία της αναγκαίας υποδομής. Ήδη οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους παραπέμποντας στην αντιπαράθεση με αφορμή το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Σιν Μακόρμακ εξέφρασε μάλιστα τη δυσαρέσκεια των ΗΠΑ στην υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Ιράν: «Λόγω της πολιτικής κατάστασης στο Ιράν είναι απολύτως λογικό οι ΗΠΑ να ζητούν το μποϋκοτάζ των εισαγωγών και εξαγωγών, λέει η Κλάουντια Κέμπφερτ από το Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο. Γνωρίζουμε ωστόσο ότι σε παγκόσμιο επίπεδο δεν εφαρμόζονται κυρώσεις κατά της Τεχεράνης. Στο πρόσφατο παρελθόν οι Αμερικανοί επιχείρησαν να ασκήσουν πιέσεις προς την Αυστρία για να μην πραγματοποιηθεί η συνεργασία μεταξύ της αυστριακής εταιρίας OMV και του Ιράν. Μέχρι σήμερα όμως οι Ευρωπαίοι δεν έχουν προχωρήσει σε μποϋκοτάζ που να απαγορεύει τέτοιου είδους ενέργειες. Κατανοούμε βέβαια τις αμερικανικές ενστάσεις. Ωστόσο οι Ευρωπαίοι αναζητούν ένα στρατηγικό πλεονέκτημα στο μείζων ζήτημα της παροχής ενέργειας. Γι αυτό και οι εισαγωγές ενέργειας από το Ιράν».