Πώς σκέφτεται ένας εγκληματίας;

Μία βουτιά στον κόσμο της εγκληματολογίας: πλέον μπορεί κανείς με τη βοήθεια της τεχνολογίας να μπει στο ρόλο ενός διαρρήκτη ή να εμπλακεί εικονικά σε έναν καυγά σε μπαρ… Φαντάζει σκηνικό από βιντεοπαιχνίδι, ωστόσο για το τμήμα Εγκληματολογίας, Ασφάλειας και Δικαίου στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ του Φράιμπουργκ είναι απλά… μία ακόμη μέρα στο γραφείο. Την Παρασκευή εγκαινιάστηκε ένα νέο εργαστήριο και σύμφωνα με το ινστιτούτο, πρόκειται για το πρώτο ανεξάρτητο ερευνητικό εργαστήριο που χρησιμοποιεί τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας σε μελέτες και πειράματα. Περιλαμβάνει δηλαδή τη δημιουργία ενός εικονικού περιβάλλοντος μέσω υπολογιστών. «Δημιουργούμε ρεαλιστικές σκηνές», λέει ο επικεφαλής του τμήματος Εγκληματολογίας στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, στο Φράιμπουργκ, Ζαν-Λουί φαν Γκέλντερ.

Με τη βοήθεια ακουστικών και της σύγχρονης τεχνολογίας, οι συμμετέχοντες στα πειράματα θα τοποθετoύνται εικονικά στον «τόπο του εγκλήματος». Μεταξύ άλλων, οι επιστήμονες θέλουν να παρατηρήσουν το ανθρώπινο μάτι και να αναλύσουν το μοτίβο των κινήσεών τους. Έτσι επιδιώκουν οι ερευνητές να μελετήσουν το πώς λαμβάνουν τις αποφάσεις τους οι εγκληματίες και τι συμβαίνει μέσα στο κεφάλι τους ενώ διαπράττουν ένα έγκλημα. «Γνωρίζουμε πολλά για την εγκληματικότητα, αλλά ελάχιστα για την εγκληματική συμπεριφορά, καθώς τα περισσότερα εγκλήματα συμβαίνουν δίχως παρατηρητές», λέει ο φαν Γκέλντερ. Ο ίδιος θεωρεί, ότι σημασία έχει να κατανοήσουμε το έγκλημα και τους ίδιους τους δράστες.

Tι φοβούνται περισσότερο οι δράστες;

Τα αποτελέσματα της έρευνας πρόκειται στη συνέχεια να ενσωματωθούν στην εκπαίδευση των αστυνομικών σχολών και της σχολής Δικαστών, ώστε να συνεισφέρουν σε νέες στρατηγικές και νόμους. Σύμφωνα με την Ένωση Γερμανών Εγκληματολόγων, το εργαστήριο αυτό δεν είναι απλά ένα παιχνίδι – ωστόσο δεν είναι ακόμη σίγουρο τι ακριβώς θα συμβεί εκεί. Σε κάθε περίπτωση, η τεχνολογία της εικονικής πραγματικότητας έχει ήδη φανεί χρήσιμη σε περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στην αναπαράσταση σκηνών εγκλήματος. Το υπουργείο Εσωτερικών του κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης επιθυμεί μία συνεργασία στον τομέα της έρευνας σε θέματα Ασφάλειας. «Η εγκληματολογική έρευνα μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη διαμόρφωση μιας ακριβέστερης εικόνας σχετικά με την εγκληματικότητα», εξηγεί μια εκπρόσωπος του υπουργείου. Έτσι, καθίσταται για παράδειγμα εφικτή μία καλύτερη ταξινόμηση της συμπεριφοράς των θυμάτων.

Μια εικονική διάρρηξη ενός διαμερίσματος ενδέχεται έτσι να αναδείξει πώς λειτουργεί αυτό σε ένα πείραμα του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ. Οι συμμετέχοντες του πειράματος βρίσκονται ξαφνικά σε μια κατοικημένη περιοχή και την εξερευνούν σαν να ήθελαν να εισβάλουν σε διαμερίσματα εκεί αργά τη νύχτα. Ωστόσο αυτή η εικονική περιοχή είναι πυκνοκατοικημένη - τα σοκάκια είναι φωτισμένα, οι κάτοικοι βρίσκονται στα διαμερίσματα και κάνουν θόρυβο… Αποτρέπει κάτι τέτοιο τους διαρρήκτες; Φοβούνται περισσότερο οι δράστες; Πώς σχεδιάζουν το έγκλημά τους υπό αυτές τις συνθήκες; Τι μπορεί να αποτρέψει μία διάρρηξη; Οι επιστήμονες ελπίζουν να καταφέρουν να δώσουν απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα.

Κρίστιαν Γιόνερ (dpa)

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου