Πως θεσπίζονται οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Παράδειγμα η οδηγία για την απαγόρευση της διαφήμισης τσιγάρων

Πολλοί κατηγορούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες ότι θέλει να έχει την εποπτεία των πάντων. Από το βαθμό καμπύλης που θα έχουν οι μπανάνες μέχρι την ενιαία αγορά αυτοκινήτου στην Ευρώπη. Αλήθεια όμως αναρωτηθήκατε ποτέ πως θεσπίζονται οι πανευρωπαϊκοί νόμοι και οδηγίες; Ας πάρουμε ένα πρόσφατο παράδειγμα: την οδηγία για τα προϊόντα καπνού.

Η διαφήμιση γνωστή: μετά από μια κουραστική ημέρα ο κάουμποϋ κάθεται αναπαυτικά στη σέλλα του. Λίγο αργότερα απολαμβάνει δίπλα ση φωτιά ένα τσιγάρο. Ισως το τελευταίο του. Διότι στην Ευρώπη οι διαφημίσεις τσιγάρων έχουν μπει στο στόχαστρο της κριτικής. Εδώ και δέκα χρόνια απαγορεύεται στην τηλεόραση η προβολή διαφημίσεων τσιγάρων. Η Κομισιόν όμως θεωρεί πως δεν αρκεί

«Θέλουμε να δείξουμε στους νέους ανθρώπους που μόλις αρχίζουν να καπνίζουν που βρίσκουν το κάπνισμα «κουλ» ότι το τσιγάρο είναι ένα προϊόν που σε σκοτώνει»

Τα λόγια αυτά ανήκουν στην Μπεάτε Γκμίντερ εκπρόσωπο του επιτρόπου αρμόδιου για την υγεία Ντέιβιντ Μπερν που έχει κηρύξει τον πόλεμο στο τσιγάρο. Ο Μπερν όπως και ο προκάτοχός του πιστεύει ότι η διαφήμιση επηρεάζει πάρα πολύ τους καταναλωτές, θέλει να επιβάλει την απαγόρευσή της σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο καλύτερο τρόπος για κάτι τέτοιο είναι η θέσπιση μιας οδηγίας, η οποία είναι δεσμευτική για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και αποτελεί το εργαλείο εξουσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες. Στους επικριτές του ζήλου της Κομισιόν για τη συνεχή θέσπιση νέων οδηγιών ανήκει και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου στο κρατίδιο του Σάαρ Τόρστεν Στάιν: «Βλέπουμε μια τάση συγκεντρωτισμού», δηλώνει. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αν τα καταφέρουμε με τα προϊόντα καπνού τότε ο επόμενος στόχος θα είναι οι διαφημίσεις αλκοολούχων ποτών, στη συνέχεια οι διαφημίσεις γρήγορων σπορ αυτοκινήτων και κάποια ημέρα θα ζούμε όλοι στην ΕΕ των απαγορεύσεων».

Η πρώτη προσπάθεια απαγόρευσης της διαφήμισης τσιγάρων χρονολογείται από το 1990. Απέτυχε όμως εξαιτίας της αντίστασης που προέβαλαν τα κράτη μέλη. Για νατ τεθεί μια οδηγία σε ισχύ απαιτείται απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών και στη συνέχεια η έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Κομισιόν τα κατάφερε το 1998, όταν η πλειοψηφία του Συμβουλίου και του ΕΚ ψήφισε υπέρ της απαγόρευσης. Γερμανία και Αυστρία όμως τάχθηκαν κατά με το επιχείρημα ότι δεν μπορεί η ΕΕ να αποφασίσει τη καθολική απαγόρευση της διαφήμισης, διότι αυτό αποτελεί αρμοδιότητα των εθνικών χωρών καθώς πρόκειται για εθνικές διαφημίσεις τσιγάρων που δεν ξεπερνούν τα σύνορα της κάθε χώρας. Στο πλαίσιο αυτό η Γερμανία προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο, το οποιο στις 5 Οκτωβρίου του 2000 ακύρωσε την εφαρμογή της οδηγίας. Η ΕΕ μπορεί να απαγορεύσει τη διαφήμιση τσιγάρων μόνον όταν αυτή προκαλεί προβλήματα στην ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και στον ανταγωνισμό. Ενω στο Βερολίνο τα διαφημιστικά γραφεία και οι καπνοβιομηχανίες άνοιγαν σαμπάνιες για να γιορτάσουν την απόφαση, στις Βρυξέλλες προετοιμαζόταν το επόμενο βήμα και η Κομισιόν κατέθεσε μια νέα πρόταση οδηγίας που ελάμβανε υπόψη της την απόφαση του δικαστηρίου και προέβλεπε την απαγόρευση της διαφήμισης στο ραδιόφωνο, σε περιοδικά, εφημερίδες και στο Διαδίκτυο. Στις 2 Δεκεμβρίου του 2002 Συμβούλιο και ΕΚ επικύρωσαν τη νέα πρόταση. Αυτή τη φορά όμως εκτός από τη Γερμανία αντίθετη ήταν και η Μ. Βρετανία, διότι δεν προέβλεπε εκτενείς απαγορεύσεις, ενώ οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν και πάλι το επιχείρημα ότι η Κομισιόν δεν είναι αρμόδια για την απαγόρευση. Τον Σεπτέμβριο η Γερμανία κατέθεσε και πάλι αγωγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της νέας οδηγίας. Η νέα απόφαση αναμένεται στις αρχές του 2005.

Μέχρι τότε ο καουμπόϋ μπορεί να απολαμβάνει το τσιγάρο του δίπλα στη φωτιά.