Ο Τραμπ και η νέα ηγεσία της ΕΕ

Όταν πέρυσι ο Γκόρντον Σόντλαντ έφτανε στις Βρυξέλλες ως πρεσβευτής των ΗΠΑ, είχε εκφράσει την ελπίδα ότι οι σχέσεις Ουάσιγκτον και Βρυξελλών θα μπορούσαν να βελτιωθούν μετά την κρίση από την οποία διήλθαν κατά τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης Τραμπ. Σήμερα ωστόσο, δεν φαίνεται η σχέση αυτή να έχει βελτιωθεί σημαντικά. Πρόσφατα ο υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο πέρασε από τις Βρυξέλλες, αλλά αίσθηση προκάλεσε ότι είχε λίγες επαφές με τους νυν ευρωπαίους αξιωματούχους, κι αυτές περισσότερο εθιμοτυπικές. Όπως εξήγησε ο Γκόρντον Σόντλαντ, οι ΗΠΑ αναμένουν την 1η Νοεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία ξεκινά επισήμως η θητεία της νέας προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αλλά και των νέων επικεφαλής των υπόλοιπων ευρωπαϊκών οργάνων.

Στο μεταξύ πρόσφατα ο πρόεδρος Τραμπ για μια ακόμη φορά εξέφρασε τα παράπονά του για την ΕΕ μέσω twitter, σημειώνοντας ότι δεν συμπεριφέρεται δίκαια απέναντι στις ΗΠΑ στον τομέα των εμπορικών σχέσεων. «Η σχέση μας με την ΕΕ έχει φτάσει πολλές φορές σε πολλά θέματα σε αδιέξοδο, κυρίως στο θέμα του εμπορίου και άλλα ζητήματα», δήλωσε ο πρεσβευτής Γκόρντον Σόντλαντ μετά την επίσκεψη Πομπέο. Εντούτοις εξέφρασε την επιθυμία των ΗΠΑ «να γυρίσουν σελίδα» και να ανοίξουν «ένα νέο κεφάλαιο» με τη νέα ηγεσία της ΕΕ. Μετά τις πρώτες επαφές με την διάδοχο του Ζαν Κλωντ Γιούνκερ για την Κομισιόν, ο Σόντλαντ προέβη μάλιστα στην εκτίμηση ότι θα υπάρξει αλλαγής στάσης προς τις ΗΠΑ από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Όπως δήλωσε, τόσο η νέα πρόεδρος της Κομισιόν όσο και οι νεοκελεγέντες αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων σε κάποιες χώρες της ΕΕ «ενδιαφέρονται λιγότερο για να τακτικισμούς και περισσότερο για μια συνεργασία με τις ΗΠΑ με στόχο την επίτευξη κοινών αποτελεσμάτων» είτε για την Κίνα, είτε για το Ιράν ή τη Μέση Ανατολή.

Προτίμηση των ΗΠΑ στα νέα πρόσωπα της ΕΕ

Όπως διευκρίνισε ο Σόντλαντ η προτίμηση των ΗΠΑ στους νέους επικεφαλής των ευρωπαϊκών οργάνων δεν σημαίνει απαξίωση των προκατόχων τους. «Είχαμε μαζί σημαντικές επιτυχίες σε πολλά πεδία, αλλά θέλουμε επίσης να ξεπεραστούν τα αδιέξοδα που υπάρχουν ακόμη», δήλωσε. Από την πλευρά της η εκπρόσωπος της Κομισιόν Μίνα Αντρέεβα σχολίασε ότι «είναι φυσικό όταν αλλάζει η ηγεσία να προσπαθεί κάποιος να δημιουργήσει σχέσεις με την επόμενη». Αμερικανοί αξιωματούχοι ωστόσο, όπως η Έβελιν Φάρκας, πρώην υφυπουργός Άμυνας επί Ομπάμα, θεωρεί ότι οι κινήσεις αυτές δεν αποτελούν «έξυπνη διπλωματία». Η ίδια βέβαια εκτιμά ότι τουλάχιστον στο κρίσιμο θέμα του Ιράν θα υπάρξει κάποια πρόοδος από κοινού με την ΕΕ, δεδομένου ότι ο Τραμπ επιδιώκει προσέγγιση με τις Βρυξέλλες για το ζήτημα αυτό. Επίσης δεν θέλει να αναστατώσει τους ψηφοφόρους εκείνους που φοβούνται την ανάφλεξη άλλης μιας κρίσης στη Μέση Ανατολή.

Αλλαγές στην πολιτική ΗΠΑ και ΕΕ απέναντι στην Κίνα

Η Σούζι Ντένινσον από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων θεωρεί ότι θα υπάρξει προσέγγιση μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ και ως προς τη στάση που πρέπει να τηρήσουν απέναντι στην Κίνα. Μάλιστα σύμφωνα με έρευνα της ίδιας δεξαμενής σκέψης, οι ΗΠΑ φαίνεται ότι έχουν καταφέρει να κάνουν κάποια βήματα στο πεδίο αυτό, τα οποία βρίσκουν σύμφωνους πολλούς Ευρωπαίους. Επίσης, σύμφωνα με άλλες έρευνες του ίδιου φορέα, οι Ευρωπαίοι είναι υπέρ της τήρησης ουδέτερης ως προς την εμπορική διαμάχη ΗΠΑ και Κίνας, ωστόσο εμφανίζονται πιο κοντά στην Ουάσιγκτον παρά στο Πεκίνο.

Για τη Σούζι Ντένινσον πάντως η στρατηγική προσέγγισης της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του επιτελείου της από τον Τραμπ ενέχει έναν κίνδυνο. Το χτίσιμο συμμαχιών, όπως εκτιμά, πίσω από κλειστές πόρτες με μια νέα ηγεσία που ήδη, όπως φαίνεται, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, μπορεί να μην έχει τη στήριξη των απλών πολιτών στα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Tέρι Σουλτς, DW

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη