Ο "τάφος του Αχιλλέα" στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης

Διεκδικούν το Φιδονήσι, όπως το λένε, μερικά κατσάβραχα ασβεστολιθικά, ασπρουλιάρικα, εκεί στο δέλτα του Δούναβη στον Εύξεινο Πόντο. Πρόκειται για τη μικροσκοπική νησίδα που οι αρχαίοι ονόμαζαν Λευκή και ο Παυσανίας «Αχιλλέως νήσο», γιατί εκεί, σ’ αυτή τη νήσο των μακάρων βρισκόταν κατά τον μύθο ο τάφος του Αχιλλέα. Άρχισε λοιπόν στη Χάγη η δίκη αυτές τις μέρες και οι διάδικοι προσκόμισαν το βαρύ νομικό πυροβολικό τους. Σε ποιόν ανήκει αυτή η συνοριακή νησίδα, και: είναι μια ακατοίκητη βραχονησίδα ή μια καθώς πρέπει κατοικημένη νήσος; Μιλάμε για έκταση 17 εκταρίων όλη κι όλη, διαμφισβητούμενη μεταξύ των δύο χωρών, με μεγάλη ασάφεια στο ιδιοκτησιακό της καθεστώς ήδη επί οθωμανικής αυτοκρατορίας μέχρι πρόσφατα επί σοβιετικής επικυριαρχίας.

Το μήλον της έριδος…

Φυσικά το μήλον της έριδος δεν είναι ο μυθικός τάφος του Αχιλλέα. Είναι τα πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που υποτίθενται στην περιοχή. Ποιος θα αρχίσει και μέχρι ποιού σημείου θα συνεχίσει τις γεωτρήσεις, η Ρουμανία ή η Ουκρανία; Πολλά εξαρτώνται από το Φιδονήσι, αν στη Χάγη θα αναγνωριστεί ως βραχονησίδα ή ως κατοικημένη νήσος, γιατί το καθεστώς αυτό θα συμπροσδιορίσει και το ως που φθάνει η υφαλοκρηπίδα των ρουμανικών και ουκρανικών παραλίων. Και τι δεν έχουν κάνει οι Ουκρανοί για να αποδείξουν τα τελευταία χρόνια ότι η αρχαία Λευκή κατοικείται μέχρι σήμερα και δη όχι μόνο από φίδια. Έχει εκατό μόνιμους κατοίκους λένε, ταχυδρομείο, ένα ταμιευτήριο και δύο ξενοδοχεία. Μέχρι που οι κάτοικοι της απέναντι κείμενης Οδησσού υποτίθεται πως έχουν κάνει έρανο για να χτίσουν και μια εκκλησία στη μυστηριώδη νήσο, ψιθυρίζουν ουκρανικά στόματα.

…και οι ψευδεπίγραφοι πόλεμοι

Η Χάγη θα αποφανθεί κάποια στιγμή. Και θα δούμε αν στο μέλλον ταραχθεί η ηρεμία του νεκρού Αχιλλέα. Στην περίπτωση αυτή η έριδα είναι ξεκάθαρη, το μυθικό υπόβαθρο δεν παίζει ρόλο, οι διάδικοι κατονομάζουν ξεκάθαρα αυτό που θέλουν: το πετρέλαιο. Αλλά στην ιστορία, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, πόσοι και πόσοι πόλεμοι, και δη όχι απλά δικανικοί, δεν έχουν γίνει χωρίς να κατονομάζεται το πραγματικό ζητούμενο, με την επίκληση συνήθως κάποιου μύθου, κάποιας μεγάλης, συνήθως κίβδηλης ιδέας, κάποιας ευγενούς, συνήθως ανύπαρκτης πρόθεσης; Πόσοι και πόσοι πόλεμοι δεν έχουν γίνει υποτίθεται, όπως λέει ο ποιητής, «για ένα πουκάμισο, για μιαν Ελένη»; Να κάτσουμε και να αναλογιστούμε, καθώς όλους αυτούς τους ψευδεπίγραφους πολέμους μας τους υπενθυμίζει σήμερα αντιστικτικά η ξεκάθαρη έριδα των δυο παραδουνάβιων χωρών που δεν διεξάγεται για τον τάφο του Αχιλλέα στη Λευκή, αλλά για το πετρέλαιο και το υγραέριο στο Φιδονήσι.