Ο Σολτς στο Πεκίνο. Και τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Την Πέμπτη, 3 Νοεμβρίου, μετά από τρία χρόνια πολιτικής απομόνωσης της Κίνας, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς θα είναι ο πρώτος ηγέτης δυτικής χώρας που θα ταξιδέψει στο Πεκίνο συνοδευόμενος από επιχειρηματική αντιπροσωπεία. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας. Και η γερμανική οικονομία επενδύει πολλά στην Κίνα.

Τον Σεπτέμβριο, ο χημικός όμιλος BASF άνοιξε μεγάλο εργοστάσιο παραγωγής στην Ζανγιάνγκ στη νότια Κίνα. Δέκα δισεκατομμύρια ευρώ πρόκειται να εισρεύσουν στο εργοστάσιο μέχρι το 2030. Περίπου τα δύο τρίτα της ανάπτυξης της BASF θα προέρχονται από την Κίνα μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία επενδύει επίσης σε μεγάλο βαθμό στην Κίνα. Το 40%  όλων των αυτοκινήτων Volkswagen πωλούνται στην Κίνα και η εταιρεία αρνήθηκε να κλείσει το εργοστάσιο της μετά τις αποκαλύψεις των Ηνωμένων Εθνών για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και καταναγκαστική εργασία στη δυτική κινεζική επαρχία Ξινγιάνγκ.

Πρόσφατη είναι και η αμφιλεγόμενη συμφωνία με την κινεζική κρατική εταιρεία Cosco, η οποία θα αποκτήσει μετοχές στο λιμάνι του Αμβούργου. Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς και πρώην δήμαρχος του Αμβούργου προώθησε τη συμφωνία παρά τις αντιδράσεις στο υπουργικό συμβούλιο.

Παράγοντας κινδύνου η διαμάχη με την Ταϊβάν

Μήπως όμως η Γερμανία κάνει τα ίδια λάθη σε σχέση με την Κίνα όπως έκανε και με τη Ρωσία, καθιστώντας την οικονομική εξάρτηση πολύ μεγάλη από κράτη που αδιαφορούν για το Διεθνές Δίκαιο. Είναι γνωστό πως η Ταϊβάν δεν θέλει την επανένωση με την Κίνα αλλά το Πεκίνο ασκεί αφόρητες πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση.

Οι ειδικοί από το ερευνητικό ινστιτούτο MERICS του Βερολίνου δεν αναμένουν πάντως να ξεσπάσει πόλεμος με την Ταϊβάν τα επόμενα χρόνια, εφόσον όλες οι πλευρές καταφέρουν να αποφύγουν κλιμάκωση των διαφορών τους. Πολλοί τομείς της γερμανικής οικονομίας όμως θα επηρεάζονταν σε μια τέτοια περίπτωση. Από τις τριάντα πρώτες ύλες που η ΕΕ χαρακτηρίζει ως «ζωτικής σημασίας», οι 19 προέρχονται κυρίως από την Κίνα. Χρησιμοποιούνται για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων, λαμπτήρων LED, ηλεκτρικών κινητήρων, ηλιακών κυψελών και τσιπ υπολογιστών. Η γερμανική ενεργειακή μετάβαση εξαρτάται επομένως σε μεγάλο βαθμό από τις προμήθειες από την Κίνα.

Τι μπορεί να πετύχει η «νέα στρατηγική για την Κίνα»;

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης μια νέα στρατηγική για την Κίνα για το 2023, η οποία θα είναι πολύ πιο αυστηρή απέναντι στο Πεκίνο σε σύγκριση με την εποχή διακυβέρνησης της πρώην καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ. Η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ έχει περιγράψει την Κίνα ως «συστημικό αντίπαλο» από την αρχή της θητείας της και έχει αναφερθεί ανοιχτά στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Και είναι αλήθεια πως κρίσιμα ζητήματα όπως οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ξινγιάνγκ, η κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ, η σύγκρουση στην Ταϊβάν και μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου στον Ινδικό και Ειρηνικό Ωκεανό έχουν συμπεριληφθεί στη συμφωνία μεταξύ των κομμάτων που απαρτίζουν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Πρασίνων, των Σοσιαλδημοκρατών και των Φιλελευθέρων. Πρόκειται για όλα αυτά τα θέματα που δεν αρέσει στο Πεκίνο να μιλάει. Όσο όμως  ανθίζουν οι οικονομικές σχέσεις με τη Γερμανία, η κυβέρνηση του Σι Ζινπίνγκ δεν θα εντυπωσιάζεται από τις ανακοινώσεις περί μιας πιο αυστηρής γερμανικής πολιτικής απέναντι στην Κίνα.

Κριστίνα τσουρ Νέντεν

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου