Κρίση στη Β. Ιρλανδία εν καιρώ Brexit

Ίσως την πιο βαθιά πολιτική κρίση μετά το 1998, χρονολογία κατά την οποία υπεγράφη η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής θέτοντας τέλος στις εμπόλεμες συγκρούσεις μεταξύ καθολικών και προτεσταντών, περνάει η Β. Ιρλανδία φέτος τον χειμώνα. Η κυβέρνηση συνεργασίας του Σιν Φέιν (Sinn Fein) με το Δημοκρατικό Κόμμα της Ένωσης (DUP) οδεύει προς το τέλος της, μετά την ξαφνική παραίτηση του αντιπροέδρου της βορειοϊρλανδικής κυβέρνησης, Μάρτιν Μαγκίνες (από το Σιν Φέιν).

Όλα δείχνουν ότι η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες είναι αναπόφευκτη με το ενδεχόμενο ακυβερνησίας τους επόμενους μήνες να θεωρείται πολύ πιθανό. Ωστόσο ένα τέτοιο σενάριο θα είχε επώδυνες συνέπειες τη δεδομένη στιγμή, λαμβάνοντας υπόψη ότι η βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι έχει δηλώσει ότι η βρετανική κυβέρνηση προτίθεται να κινήσει τον Μάρτιο στη Βουλή των Κοινοτήτων την πρώτη φάση της διαδικασίας για τη σταδιακή αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει στην ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας.

H πρώτη μεγάλη κρίση μετά το 1998

Σίγουρα οι σημερινές εσωτερικές έριδες στη Β. Ιρλανδία δεν έχουν να κάνουν με την παλιά διαμάχη εθνικιστών καθολικών -που ήταν υπέρ της ένωσης με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας- και των προτεσταντών -που τάσσονταν υπέρ της ένωσης με τη Μεγάλη Βρετανία- και η οποία κόστισε σε πάνω από 3.000 πολίτες τη ζωή. Το κεντρικό πολιτικό ζήτημα εντοπίζεται πλέον στο κατά πόσο το νυν κυβερνητικό σχήμα είναι ιστορικά επίκαιρο αλλά και ικανό να λύσει τα τρέχοντα προβλήματα. Το Σιν Φέιν κατηγορεί τον επί δέκα χρόνια κυβερνητικό εταίρο του ότι τορπιλίζει τη συναίνεση σε πολλά εσωτερικά θέματα, όπως την υποστήριξη του μεγαλεπήβολου νομοσχεδίου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το οποίο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από το 2012. Το επίμαχο νομοσχέδιο αποτέλεσε την αφορμή και για την παραίτηση Μαγκίνες, ο οποίος θεωρεί ότι θα κοστίσει στους φορολογούμενους πάνω από 500 εκ. ευρώ.

Ο νυν σχηματισμός του τοπικού κοινοβουλίου προήλθε από τις εκλογές του περασμένου Μαΐου. Εάν τώρα το Σιν Φέιν δεν αναπληρώσει τον παραιτηθέντα αντιπρόεδρο της κυβέρνησης μέσα σε μια εβδομάδα, η χώρα θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές. Η πολιτική αστάθεια στη Β. Ιρλανδία αναμένεται να έχει επιπτώσεις και στις συνολικές διαπραγματεύσεις για το Brexit. Σε περίπτωση που η Μ. Βρετανία κινήσει προσεχώς τη διαδικασία αποχώρησης της χώρας από την ΕΕ, είναι πολύ πιθανό η Β. Ιρλανδία να βρεθεί χωρίς λειτουργική κυβέρνηση. Ας σημειωθεί ότι η Β. Ιρλανδία αποτελεί το μόνο τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου που συνορεύει εδαφικά με την ΕΕ, συγκεκριμένα με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας στο νότιο τμήμα του νησιού.

Αβεβαιότητα ενόψει των εξελίξεων στη Μ. Βρετανία

«Ένα σημαντικό κομμάτι του Ηνωμένου Βασιλείου δεν θα έχει κανέναν να τον εκπροσωπήσει στις διαπραγματεύσεις. Σε μια κρίσιμη στιγμή για τη Β. Ιρλανδία δεν θα εκπροσωπηθούμε», αναφέρει ο Τζόνι Μπάιρν, λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Ούλστερ. «Είναι η πιο σημαντική στιγμή για τη Β. Ιρλανδία μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής. Οι προεκτάσεις δεν είναι μόνο πολιτισμικές και συμβολικές, αλλά αγγίζουν την καρδιά του διαμοιρασμού των εξουσιών και της διαδικασίας συναπόφασης εντός του Ηνωμένου Βασιλείου», λέει ο ίδιος στη DW.

H B. Ιρλανδία ψήφισε συνολικά υπέρ της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ στο δημοψήφισμα του περασμένου καλοκαιριού και πολλοί εκτιμούν ότι η έξοδος θα έχει σημαντικές οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις και για τη Β. Ιρλανδία, ειδικά κατά μήκος των 300 χλμ. της συνοριογραμμής με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Μάλιστα ο Ιρλανδός επίτροπος Φιλ Χόγκαν πρότεινε η ΕΕ να θεωρήσει το νησί συνολικά ως μια ενιαία μονάδα. Κάτι τέτοιο θα διασφάλιζε την ελευθερία διακίνησης αγαθών και υπηρεσιών σε όλο το νησί, με τους κατοίκους και των δύο πλευρών να επωφελούνται από την αποφυγή δασμών και άλλων επιβαρύνσεων. Πάντως το DUP, που τάχθηκε εξαρχής υπέρ της εξόδου του ΗΒ από την ΕΕ, έχει απορρίψει το ενδεχόμενο ενός κοινού δημοψηφίσματος σε όλο το νησί, την ώρα που πολλοί επιρρίπτουν στην αρχηγό του, Αρλίν Φόστερ, αδιαλλαξία. Από τη δική της πλευρά, η βρετανική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θα καταβάλει κάθε προσπάθεια προκειμένου τα δύο μεγάλα κόμματα της Β. Ιρλανδίας να βρουν κοινά σημεία πλεύσης και να αποφευχθούν οι πρόωρες εκλογές. Ωστόσο λίγοι πιστεύουν ότι αυτές οι προσπάθειες μπορούν να καρποφορήσουν.

Πίτερ Γκούγκεχαν, Μπέλφαστ / Δήμητρα Κυρανούδη