Κίνα: Ο Σι Τζινπίνγκ προς την απόλυτη εξουσία

Ο Σι Τζινπίνγκ  θεωρείται ως «πρόεδρος των πάντων», ως «ο Μάο 2.0» ή ως «ο ισχυρότερος άνθρωπος του κόσμου». Στις εργασίες του συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος, που ξεκινούν την Κυριακή, 16.10, ο πρόεδρος τη χώρας και Γενικός Γραμματέας του ΚΚΚ θέλει να επισφραγίσει μια ιστορική τρίτη θητεία με μια «τελετή στέψης», όπως σχολιάζουν εμπειρογνώμονες. Όπως επισημαίνει ο σχολιαστής της Deutsche Welle Ντανγκ Γουάν, ποτέ στο παρελθόν πριν από ένα κομματικό συνέδριο, δεν είχαν μείνει ανοιχτά τόσα πολλά ερωτήματα σχετικά με πρόσωπα, αλλά και την πορεία της χώρας, όσο αυτήν τη φορά. Ακόμη κι αν είναι από τώρα ξεκάθαρο ότι ο «καπετάνιος», ο Σι Τζινπίνγκ , θα παραμείνει στο πόστο του, δεν υπάρχει βεβαιότητα για το αν γίνουν αλλαγές στην ηγετική ομάδα του Κομμουνιστικού Κόμματος. 

Η αλλαγή γενιάς στην ηγεσία τα τελευταία 40 χρόνια ήταν πάντα προβλέψιμη και αξιόπιστη, γιατί υπήρχαν πάντα δύο νεότερα στελέχη γύρω στα 55, στον πιο στενό κύκλο εξουσίας του ΚΚΚ, την Μόνιμη Επιτροπή του Πολιτμπιρό. Εξάλλου και ο ίδιος ο Σι Ζιπίνγκ εκτινάχθηκε στο ανώτατο αξίωμα περνώντας ως μέλος από την Μόνιμη Επιτροπή. Τότε ήταν 54 ετών.

«Θέλουμε τροφή, όχι τεστ Covid»

Αλλά στο τελευταίο κομματικό συνέδριο πριν από πέντε χρόνια δεν δέχθηκε κανέναν ανερχόμενο πολιτικό στην Επιτροπή. Το αναμενόμενο σε αυτό το Κογκρέσο είναι ότι ο 69 χρόνων Τζινπίνγκ  θα συνεχίσει την τρίτη θητεία του, αν και σύμφωνα με άγραφο νόμο στο καταστατικό, θα έπρεπε να είχε αποσυρθεί μετά τα 68 του. Στη διάρκεια των δύο τελευταίων θητειών έκοψε και έραψε το καταστατικό του κόμματος στα δικά του μέτρα και αναθεώρησε το Σύνταγμα. Με αυτόν τον τρόπο άνοιξε τον δρόμο και για μια τρίτη συνεχόμενη θητεία αλλά και για το άλλο του αξίωμα, αυτό του προέδρου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Αυτές οι κινήσεις δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι ο Σι σκοπεύει να συνεχίσει να κυβερνά την Κίνα, ως ο απόλυτος ηγέτης του κόμματος και του κράτους, ο οποίος εκτός όλων των άλλων έχει το γενικό διάταγμα σε όλες τις ένοπλες δυνάμεις της Κίνας. Για να εξασφαλίσει την απόλυτη ελευθερία κινήσεων, προήχθησαν οι κομματικοί του φίλοι και εξαλείφθηκαν πιθανοί αμφισβητίες. Στο κόμμα και στην κοινή γνώμη, ο Σι θεωρείται εδώ και καιρό ο πιο ισχυρός πολιτικός στην ιστορία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Η εξουσία στην Κίνα δεν ήταν ποτέ τόσο συγκεντρωμένη σε ένα άτομο, ούτε ακόμη κι όταν ο ιδρυτής της χώρας, Μάο Τσε Τουνγκ, κυβέρνησε την Κίνα.

Όπως γράφει το Γερμανικό Ειδησεογραφικό Πρακτορείο, ο απολογισμός του Σι στα δέκα χρόνια κυριαρχίας είναι αρνητικός. Στο εσωτερικό έχει αναπτύξει μια λατρεία στο πρόσωπό του που ερμηνεύεται ως ένα βήμα πίσω στην εποχή του Μάο. Ο συγκεντρωτισμός της εξουσίας κάνει οποιαδήποτε άλλη συζήτηση για άλλους τρόπους άσκησής της ως κριτική στο πρόσωπό του. Κανείς δεν τολμά να μιλήσει ανοιχτά ή να προβάλλει αντιρρήσεις. «Τον έχω βαρεθεί» παραπονιέται ένα 70χρονος, που δεν αντέχει πια να μένει στην ουρά κάθε 72 ώρες για τεστ PCR για να πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ ή στο μετρό.Η πολιτική του της μηδενικής ανοχής στον κορωνοϊό τον έχει πλήξει.Το χαϊδευτικό «πατέρας Σι» έγινε «ζυμαρικό», όπως αποκαλείται με ασέβεια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρά τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας έγινε τις προάλλες μια από τις σπάνιες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στο Πεκίνο, ενδεικτική της έντασης που επικρατεί. Ο κόσμος ζητούσε μάλιστα την ανατροπή του «δικτάτορα Σι». Σε πανό έγραφε «θέλουμε τροφή, όχι τεστ Covid», «θέλουμε ελευθερία, όχι λουκέτο», «χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις, όχι πολιτιστική επανάσταση». Ενώ ο υπόλοιπος κόσμος προσπαθεί να ζήσει με τον ιό, η Κίνα εμμένει στον στόχο της μηδενικής ανοχής. Και ενώ σχεδόν 30 εκ. άνθρωποι βρίσκονται σε μερικό ή ολικό λοκντάουν, οι 2.300 σύνεδροι συναθροίζονται στην Μεγάλη Αίθουσα του Λαού, στο Πεκίνο. Απαγόρευση κυκλοφορίας, ιχνηλάτηση επαφών, καραντίνα κι άλλοι περιορισμοί δεν προκαλούν μόνο δυσαρέσκεια στον κόσμο, αλλά επιβαρύνουν και την δεύτερη οικονομία στον κόσμο.

«Η κρίση μετατράπηκε σε κανονικότητα»

Σε όλα αυτά προστίθεται και η κρίση ακινήτων, η ασθενής εγχώρια ζήτηση και το υπερβολικό χρέος. Οι παρεμβάσεις με βάση την ιδεολογία του Σι Τζινπίνγκ φρενάρουν τους πάλαι ποτέ τεχνολογικούς γίγαντες, όπως οι Alibaba και Tencent. Το μοντέλο ανάπτυξης με κρατικές επενδύσεις είναι πια ξεπερασμένο. Αλλά σε περίοδο κρίσης οι «ενέσεις ρευστότητας» είναι απαραίτητες για την επιβίωση. Ο στόχος της ανάπτυξης στο 5,5% για φέτος θα παραμείνει μάλλον στόχος. Πιο ρεαλιστικό σενάριο το 3,5%. «Η κοινωνική και οικονομική κατάσταση της Κίνας είναι ζοφερή» διαπιστώνει το Ινστιτούτο Κίνας Merics στο Βερολίνο: «Η κρίση μετατράπηκε σε κανονικότητα». Σχεδόν ένας στους πέντε Κινέζους είναι άνεργος. Αλλά και στην εξωτερική πολιτική πνέει αντίθετος άνεμος. Η φήμη της Κίνας στον κόσμο έχει γίνει «πιο αρνητική υπό τον Σι» σύμφωνα με το Ινστιτούτο Δημοσκοπήσεων Pew. Η στήριξη που παρέχει στον Πούτιν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει επιδεινώσει την κατάσταση. «Η θλιβερή εξωτερική πολιτική έφερε ως επί το πλείστον αντιπαραγωγικά αποτελέσματα, οι προσπάθειες εκμετάλλευσης των αλλαγών στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων προκάλεσαν τη σθεναρή αντίσταση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους» υποστηρίζει ο ειδικός Μίνχιν Πέιλ στο «China Leadership Monitor».

Όλα αυτά δεν αναμένεται να προβληματίσουν τους συνέδρους τις επόμενες πέντε ημέρες. Στο επίκεντρο των επόμενων πέντε ημερών βρίσκεται το κόμμα και οι αλλαγές που αναμένονται στο πόστο μεταξύ άλλων του Γενικού Γραμματέα, προανάκρουσμα των κυβερνητικών αλλαγών τον επόμενο Μάρτιο στο Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο με την παραίτηση του πρωθυπουργού Λι Κετσιάνγκ. Λίγο πριν το κομματικό κογκρέσο και για να δείξει ότι απαιτείται απόλυτη πίστη στο πρόσωπό του, ο Σι Τζινπίνγκ έστειλε επιδεικτικά σε ισόβια κάθειρξη μη νομιμόφρονα στελέχη του κρατικού μηχανισμού. Και παρά το ότι η εξωτερική και οικονομική πολιτική δεν βρίσκονται στο επίκεντρο των εργασιών, ο κόσμος μπορεί να παρακολουθήσει αυτές τις ημέρες προς τα πού οδεύει η Κίνα» επισημαίνει ο σχολιαστής της DW Ντανγκ Γουάν. Ανεξαρτήτως του ποιοι πατήσουν στο κόκκινο χαλί, όλοι τους έχουν ένα κοινό γνώρισμα: τη χώρα θα κυβερνήσουν ο Σι και οι κολλητοί του.

Ντανγκ Γουάν/DW/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου