Η προσφυγική κρίση δοκιμάζει τα Βαλκάνια

Ποτέ από το τέλος του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία οι τόνοι μεταξύ των βαλκανικών χωρών δεν ήταν τόσο υψηλοί όσο σήμερα. Αφορμή η προσφυγική κρίση που έχει φέρει πολλές χώρες της ευρύτερης περιοχής στα όρια των δυνατοτήτων τους. Ο πρωθυπουργός της Κροατίας Ζόραν Μιλάνοβιτς κάνει μάλιστα λόγο για συνωμοσία κατά της Κροατίας από τη Σερβία και την Ουγγαρία και κατηγορεί τις δύο χώρες ότι στέλνουν συστηματικά πρόσφυγες στην Κροατία. Παρά το γεγονός ότι η Κροατία απώθησε περισσότερους από 85.000 πρόσφυγες που επαναπροωθήθηκαν στην Ουγγαρία και τη Σλοβενία, ο Κροάτης πρωθυπουργός προειδοποιεί ότι θα απαγορευθεί η είσοδος οχημάτων από τη Σερβία που είναι, όπως λέει, «τυχαίο κράτος που δεν λειτουργεί».

Από την πλευρά του ο Σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Βούτσις κάνει λόγο για «μίσος κατά των Σέρβων» κατηγορώντας τον Κροάτη ομόλογό του για «απολίτιστη» και «παρανοϊκή» συμπεριφορά. Την ίδια στιγμή τα σερβικά μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζουν τον Ζόραν Μιλάνοβιτς «φασίστα» και «ηλίθιο».

Η γειτονική Ουγγαρία μετά την ολοκλήρωση δημιουργίας του φράχτη προς την Σερβία ανακοίνωσε ότι θα κατασκευαστεί νέος και στα σύνορα προς την Κροατία ενώ παράλληλα θα τοποθετηθεί συρματόπλεγμα στα ουγγρο-σλοβενικά σύνορα.

Σε αδιέξοδο πολλές κυβερνήσεις

Tο τεταμένο κλίμα μεταξύ των βαλκανικών χωρών δείχνει ότι η προσφυγική κρίση έχει φθάσει τις κυβερνήσεις της περιοχής σε δυσμενή θέση, εκτιμά ο Σάντρο Κνέζιβιτς από το Ινστιτούτο Διεθνούς Πολιτικής του Ζάγκρεμπ: «Όταν δεν είσαι πια σε θέση να ελέγξεις μια κατάσταση, τότε το ευκολότερο είναι να κατηγορήσεις κάποιον άλλο. Και ακριβώς αυτό κάνουν οι κυβερνήσεις. Μιας και δεν μπορούν να περιορίσουν τη ροή των προσφύγων προσπαθούν τουλάχιστον να δώσουν την εντύπωση ότι έχουν λόγο και ρόλο στο πολιτικό γίγνεσθαι στην περιοχή», δηλώνει ο Κροάτης ειδικός στην DW.

Από την πλευρά του ο πολιτικός επιστήμονας Ζάρκο Πουχόφσκι θεωρεί ότι οι εντάσεις μεταξύ των βαλκανικών χωρών δεν είναι παροδικό φαινόμενο όσο δεν επιλύεται η προσφυγική κρίση. Από την άλλη πλευρά πολιτικοί, όπως ο κροάτης σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Μιλάνοβιτς, βρίσκονται σε προεκλογική περίοδο. Υπό την πίεση δεξιών και ακροδεξιών πολιτικών δυνάμεων καταβάλλει προσπάθειες έτσι ώστε να εμφανιστεί στους Κροάτες -ενόψει των εκλογών- ως πατριώτης και ικανός πολιτικός.

Στο μεταξύ καθημερινά εξακολουθούν να περνούν τα σύνορα Σερβίας-Κροατίας 5.000 έως 6.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Η προσφυγική κρίση εξακολουθεί να πιέζει αφόρητα τις κυβερνήσεις των νοτιοανατολικών Βαλκανιών χωρίς να υπάρχει προοπτική εκτόνωσης. Την ίδια στιγμή ο Κροάτης πρωθυπουργός, περίπου δύο μήνες πριν τις εκλογές του Νοεμβρίου, απειλεί ανοιχτά την Σερβία ότι «αν δεν αλλάξει προσφυγική πολιτική τότε θα κλείσουμε τα σύνορα, αυτή τη φορά όμως ερμητικά».

Ζόραν Αρμπούτινα / Στέφανος Γεωργακόπουλος