«Η Ευρώπη … ένα ποίημα»

Παραβολή

ΥΠΗΡΧΑΝ ΚΑΠΟΤΕ –ποιος δεν το ξέρει;–
τόσοι άγγελοι ψηλά στον ουρανό,
που άλλο πετούμενο εκεί πάνω να σταθεί

ήταν αδύνατο σχεδόν να καταφέρει.

Γι' αυτό και κάποιοι ιθύνοντες
–κατόπιν ικανών συλλογισμών–
το χάος είπαν να ρυθμίσουν

και τάξη να επιβάλουν. Τι αμνήμονες!

μια κι όλως διόλου λησμονήσαν ασφαλώς
πως δεν σηκώνει τέτοιες διευθετήσεις
ο κόσμος των πνευμάτων,
ο κόσμων των ουράνιων ταγμάτων γενικώς.

Έκτοτε οι άγγελοι εξέλιπαν οριστικώς
κι απόμεινε σε μας ο άδειος ουρανός.

Ένα ποίημα του Κώστα Κουτσουρέλη, ενός εκ των 27 Ευρωπαίων ποιητών που πήραν μέρας στην έκθεση με τον τίτλο «Η Ευρώπη … ένα ποίημα». Στη μικρή γερμανική επαρχιακή πόλη με το δυσκολοπρόφερτο όνομα Κάστροπ – Ράουξελ, ο 67χρονος Βρετανός συγγραφέας και μεταφραστής Ρόι Κιφτ, συγκέντρωσε τα χειρόγραφα 27 Ευρωπαίων ποιητών, τα οποία παρουσιάζονται σε τέσσερις ορόφους παραρτήματος του δημαρχείου της πόλης.

«Η ιδέα για την πραγματοποίηση της έκθεσης προήλθε από την άγνοιά μου. Δεν ήξερα τίποτα για την ποίηση στην Ευρώπη. Αν και ήξερα για τους Βρετανούς ποιητές και κάποιους άλλους αλλά λίγους. Εξεπλάγην από το πόσα λίγα ήξερα και ήθελα να μάθω περισσότερα. Ήμουν σίγουρος ότι υπήρχαν πρώτης τάξεως ποιητές και συγγραφείς από άλλες χώρες. Έτσι ξεκίνησα ένα ταξίδι, μια οδύσσεια για να τους ανακαλύψω» εξηγεί ο Ρόι Κιφτ για τους λόγους που τον οδήγησαν να προτείνει την ιδέα του ώστε η έκθεση να ενταχθεί στην πολιτιστική πρωτεύουσα ‘Ρουρ 2010’.

Η ευρωπαϊκή ποίηση και η σχέση με το κοινό

Στους μικρούς αλλά πολύ φωτεινούς χώρους της έκθεσης παρουσιάζονται σε πλαίσια τα χειρόγραφα των ποιητών, ενώ ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να διαβάσει τα ποιήματα και σε αγγλική μετάφραση καθώς και βιογραφικά στοιχεία για τους ποιητές. Συμμετέχουν λιγότερο και περισσότερο γνωστοί ποιητές, ανάμεσά τους και νομπελίστες όπως ο Βρετανός Σίμους Χένι και η Πολωνή Βισλάβα Σιμπόρσκα. Άλλοι ποιητές είναι η Μπάρμπαρα Κέλερ από τη Γερμανία, ο Γιαν Καπλίνσκι από την Εστονία, η Ελίζα Μπιαγκίνι από την Ιταλία. Η Νίκη Μαραγκού από την Κύπρο συμμετέχει με το ποίημα ‘Οι τριανταφυλλιές’ και ο Κώστας Κουτσουρέλης από την Ελλάδα με την ‘Παραβολή’. Νομικός, συγγραφέας και μεταφραστής ο 43χρονος Κώστας Κουτσουρέλης δηλώνει για την ευρωπαϊκή ποίηση:

«Λένε πολλοί ότι η σύγχρονη ευρωπαϊκή ποίηση δεν έχει τόσο ενδιαφέρον όσο είχε τις πρώτες δεκαετίες ή το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Μια τέτοια γενική κρίση νομίζω ότι είναι άδικη. Υπάρχουν πολλές ενδιαφέρουσες φωνές στην Ευρώπη σε διάφορες χώρες. Απλώς και μόνο η επαφή με το κοινό είναι προβληματική. Για τον έναν ή για τον άλλο λόγο ένα μεγάλο κομμάτι των αναγνωστών θεώρησε – δικαίως πιστεύω – πως το να διαβάζει ποιήματα είναι πολύ δύσκολο σχεδόν επαχθές».

Η ποίηση μπορεί να μην είναι ένα εύκολο ανάγνωσμα και μπορεί η τέχνη γενικότερα να έχει γίνει περισσότερο αυτοαναφορική ωστόσο ο καλλιτέχνης, ο ποιητής αναζητούν συνήθως την επαφή με το κοινό. Όσον αφορά την ποίηση ο Κώστας Κουτσουρέλης παρατηρεί:

«Τα τελευταία χρόνια είμαστε μάρτυρες μιας ενδιαφέρουσας τάσης σε ότι αφορά την επαφή της ποίησης με το κοινό. Από τη μια πλευρά το ποιητικό βιβλίο, το έντυπο παρακμάζει και χάνει έδαφος από την άλλη οι εκδηλώσεις που έχουν αντικείμενό τους τον ποιητικό λόγο συνεχώς αυξάνουν. Έχουμε αναγνώσεις, απαγγελίες δημόσιες, ειδικά φεστιβάλ. Στην περίπτωση εδώ στο Ρουρ, έχουμε και μια έκθεση, δηλαδή το ποίημα δεν είναι απλώς και μόνο ανάγνωσμα αλλά γίνεται και εικαστικό αντικείμενο εκτίθεται το χειρόγραφο».

Η έκθεση με τον τίτλο «Η Ευρώπη … ένα ποίημα», η οποία ξεκίνησε στις αρχές Ιουλίου ολοκληρώνεται στο τέλος Αυγούστου και συνοδεύεται από έναν επιμελημένο δίγλωσσο κατάλογο στα αγγλικά και στα γερμανικά.

Ρεπορτάζ, Μαρία Ρηγούτσου

Επιμέλεια Σύνταξης Ειρήνη Αναστασοπούλου