Ευρωπαίοι δικηγόροι στη Λέσβο

European Lawyers in Lesvos - Ευρωπαίοι Δικηγόροι στη Λέσβο, έτσι ονόμασε ο Σύλλογος Γερμανών Δικηγόρων (DAV) μια καινούργια πρωτοβουλία που ξεκινά αυτή την εβδομάδα. Σε συνεργασία με το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE) νομικοί με ειδικότητα σε θέματα ασύλου θα έρθουν στο νησί για να παράσχουν νομικές συμβουλές σε πρόσφυγες. Παρουσιάζοντας την πρωτοβουλία στο Βερολίνο ο πρόεδρος του DAV Ούλριχ Σέλενμπεργκ επισημαίνει ότι στην ΕΕ η νομική αρωγή συνιστά θεμελιώδη δικαίωμα, το οποίο ισχύει και για τους πρόσφυγες:

«Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι στοιχειώδεις ευρωπαϊκοί κανόνες θα τηρούνται και στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Σε αυτούς τους ελάχιστους κανόνες ανήκει και το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο».

Ο κ. Σέλενμπεργκ αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες στο προσφυγικό. «Θα ξεπερνούσε όμως τις δυνάμεις της, αν θα έπρεπε να το αντιμετωπίσει μόνη της» σχολιάζει. Γι’ αυτό το λόγο η ΕΕ έχει στείλει ως τώρα εκατοντάδες ειδικούς και αστυνομικούς, οι οποίοι συμβάλλουν στη λειτουργία των νέων δομών της διαδικασίας ασύλου. Ανάλογη βοήθεια θα πρέπει να παρέχεται και στους πρόσφυγες, έτσι ώστε να είναι ενήμεροι για τα δικαιώματά τους.

Προσφορά αλλά όχι υποκατάσταση

Στην ερώτηση, για ποιο λόγο δεν μπορούν να καλύψουν αυτή την ανάγκη οι έλληνες δικηγόροι, ο πρόεδρος του Συλλόγου Γερμανών Δικηγόρων απαντά: «Υποθέτω ότι καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες να δημιουργήσουν δομές και στον τομέα της νομικής αρωγής των προσφύγων. Προς το παρόν όμως οι έλληνες δικηγόροι δεν είναι σε θέση να καλύψουν αυτό το κενό». Η εκτίμηση αυτή βασίζεται σε πληροφορίες ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη Λέσβο. Αυτές ήταν που πίεζαν ώστε να ξεκινήσει αυτή η πρωτοβουλία. Και όχι μόνο, δηλώνει ο κ. Σέλενμπεργκ: «Έχουμε όμως και την υποστήριξη από την Ελλάδα, από το Δικηγορικό Σύλλογο στο νησί και από τη διοίκηση του hotspot στα Μόρια. Η αρχή δεν ήταν εύκολη, αλλά τώρα μας έχει επιτραπεί η είσοδος».

Σε ό,τι αφορά την «υποστήριξη» του Δικηγορικού Συλλόγου Μυτιλήνης ο κ. Σέλενμπεργκ δεν φαίνεται να είναι σωστά ενημερωμένος. Σε σχετική ερώτηση της Deutsche Welle ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Μυτιλήνης Δημήτρης Καλλίας διευκρινίζει ότι μόλις τώρα έμαθε ότι πριν από δύο εβδομάδες νεαρός γερμανός δικηγόρος μίλησε για την πρωτοβουλία σε συνάντηση με 10-15 δικηγόρους της Λέσβου, οι οποίοι ασχολούνται με προσφυγικές υποθέσεις. Ο ίδιος πάντως ως πρόεδρος δεν είχε καμία επίσημη ενημέρωση και ούτε έχει κανείς απευθυνθεί στο προεδρείο του συλλόγου. Το φαινόμενο αυτό δεν αποτελεί όμως πρωτοτυπία: «Έχουν έρθει κατά καιρούς ολλανδοί δικηγόροι, γερμανοί, ισπανοί. Βομβαρδιζόμαστε, κοινώς, από συναδέλφους από όλη την Ευρώπη οι οποίοι θέλουν να συνδράμουν ή αιτιώνται ότι θέλουν να συνδράμουν προς τους αλλοδαπούς. Δυστυχώς όμως καμία εκ των φερόμενων αυτών συνεργασιών δεν έχει προχωρήσει».

Ο κ. Καλλίας τονίζει όμως ότι ο σύλλογός του δεν αντιτίθεται σε προσφορές συναδέλφων από το εξωτερικό. Προϋπόθεση όμως για να γίνει αποδεκτή αυτή η προσφορά είναι ότι δεν θα οδηγήσει στην παράκαμψη ελλήνων δικηγόρων. Τέτοια πρόθεση δεν υπάρχει, τονίζει ο Ούλριχ Σέλεμπεργκ. Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας άλλωστε είναι και σύνθετη και έχει προκαλέσει μεγάλη αβεβαιότητα στους πρόσφυγες για το τι ισχύει στην περίπτωσή τους. «Σε αυτό το σημείο δραστηριοποιούμαστε παρέχοντας νομική αρωγή σε ατομικό επίπεδο» εξηγεί ο κ. Σέλεμπεργκ. «Από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν θεσμοθετημένες διαδικασίες αυτή η αρωγή θα γίνεται σε συνεννόηση με έλληνες συναδέλφους. Ο ρόλος μας όπως τον αντιλαμβανόμαστε είναι να παρέχουμε πρώτες συμβουλές επί τόπου».

«Κάλλιο αργά παρά ποτέ»

Σύμφωνα με τον κ. Σέλενμπεργκ, ήδη πάνω από 100 δικηγόροι απ’ όλη την Ευρώπη έχουν υποβάλει γραπτώς αίτημα για να πάνε στη Λέσβο αφιερώνοντας 2 έως 4 εβδομάδες από την άδειά τους. Οι πρώτοι δύο θα έρθουν αυτή την εβδομάδα στο νησί. Με δωρεές από σχεδόν όλους τους εθνικούς δικηγορικούς συλλόγους της ΕΕ έχει συγκεντρωθεί ένα σεβαστό ποσό. Με αυτά τα χρήματα έχει ανοίξει ένα γραφείο στη Μυτιλήνη και έχουν προσληφθεί για ένα χρόνο μια ελληνίδα δικηγόρος και ένας άγγλος συνάδελφος.

Παρά της καλές προθέσεις, δεν είναι όμως κάπως αργά για αυτή την πρωτοβουλία; Μόνο ελάχιστοι πρόσφυγες έρχονται πλέον στη Λέσβο. Εκτός αυτού, η συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στο νησί έχει ήδη υποβάλει αίτηση ασύλου ή ένταξης σε κάποιο πρόγραμμα διανομής στην ΕΕ ή, ακόμη, η υπόθεσή τους βρίσκεται ήδη στο δικαστήριο. Στην ένσταση αυτή της Deutsche Welle ο Ούλριχ Σέλενμπεργκ απαντά με ένα «Κάλλιο αργά παρά ποτέ». Στην συνέχεια όμως επισημαίνει: «Το ζήτημα της νομικής αρωγής για πρόσφυγες θα μας απασχολήσει για πολύ, πολύ καιρό ακόμη».

Παναγιώτης Κουπαράνης