Επτά χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εντάχθηκαν σήμερα επίσημα στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.

Δεν είναι μόνο η ΕΕ, η οποία φέτος προχωρά στη μεγαλύτερη διεύρυνση στην ιστορία της, αλλά και το ΝΑΤΟ. Σήμερα επτά χώρες γίνονται επίσημα μέλη της Βορειαατλαντικής Συμμαχίας: η Λιθουανία, η Εσθονία, η Λετονία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία.

Η Βορειoατλαντική Συμμαχία ιδρύθηκε το 1949 στην Ουάσιγκτον από 12 κράτη μέλη. Την περίοδο του ψυχρού πολέμου προσεχώρησαν άλλα τέσσερα κράτη ενώ η Δυτική Γερμανία έγινε μέλος το 1955. Μετά την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων το 1989 και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας το 1991 πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εξέφρασαν την επιθυμία να προσχωρήσουν στο ΝΑΤΟ.

«Θα πω για να χρησιμοποιήσω μια έκφραση της κεντρικής Ευρώπης, αλληλούια» έλεγε η Μαντλήν Ολμπράιτ, τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, υποδεχόμενη το 1999 ως μέλη του ΝΑΤΟ την Πολωνία, την Τσεχία και την Ουγγαρία. Οι τρεις αυτές ανατολικές χώρες δεν θα ήταν όμως οι μόνες που θα γίνονταν δεκτές στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Το ΝΑΤΟ ήδη πέντε χρόνια πριν είχε συστήσει το άτυπο σώμα «συνεταιρισμός για την ειρήνη» και 30 μη μόνιμα μέλη του ΝΑΤΟ παρακολουθούσαν τις εργασίες του. Τον Μάιο του 2000 ενώθηκαν στη λεγόμενη ομάδα Βίλνιους εννέα χώρες, οι οποίες είχαν πραγματικές ελπίδες να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ. Επρόκειτο για την Αλβανία, τη Βουλγαρία, την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, τη ΦΥΡΟΜ, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία. Λίγο αργότερα προσεχώρησε στην προαναφερόμενη ομάδα και η Κροατία.

Στις αρχές Οκτωβρίου του 2001, ένα μήνα μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα της Νέας Υόρκης συναντήθηκαν οι εκπρόσωποι των δέκα κρατών στη Σόφια θέλοντας να επιδείξουν την αλληλεγγύη τους με τις ΗΠΑ. Ο τότε ΓΓ του ΝΑΤΟ Τζώρτζ Ρόμπερτσον έλεγε πως ο καλύτερος τρόπος για να καταπολεμηθεί η τρομοκρατία ήταν η εκπλήρωση των κριτηρίων εισόδου στη Βορειοατλαντική Συμμαχία:

«Αυτό δεν σημαίνει μόνο, συμπλήρωνε, να δουλεύουν αποτελεσματικά οι αστυνομικές δυνάμεις, αλλά και η καλή συνεργασία ανάμεσα στις διαφορετικές εθνότητες, η καλή γειτονία και κυρίως η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.»

Ενα από τα μεγαλύτερα εμπόδια πάντως στη διαδικασία διεύρυνσης του ΝΑΤΟ ήταν η Ρωσία η οποία αισθανόταν να απειλούνται τα συμφέροντά της κυρίως με την είσοδο των τριών βαλτικών χωρών και για το λόγο αυτό δημιουργήθηκε το λεγόμενο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας, όπου οι δύο πλεύρες μπορούν να συζητούν σαν ισότιμοι εταίροι. Ο Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ στο τέλος Νοεμβρίου του 2002 στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Πράγα όπου εορτάστηκε η διεύρυνση της συμμαχίας, δήλωνε:

«Νομίζω πως είναι πολύ σημαντικό ότι η διαδικασία διεύρυνσης συζητήθηκε κατά τρόπο δίκαιο και ανοικτό με τη Ρωσία και αυτή η ανοικτή διαδικασία θα συνεχισθεί.»

Το ΝΑΤΟ βέβαια στην ιστορία του γνώρισε και δοκιμασίες και η μεγαλύτερη ήταν η διάσταση απόψεων των μελών του κατά τον πόλεμο εναντίον του Ιράκ . Μια κρίση που για πολλούς αναλυτές αφήνει πολλά ανοικτά ερωτήματα για το μέλλον του.