Γιατί η Κύπρος δεν θέλει να γίνει ένα δεύτερο Βέλγιο;

Ας σταθούμε μια μέρα πριν τη διεξαγωγή των δημοψηφισμάτων στην Κύπρο σε ορισμένα επίμαχα σημεία του σχεδίου Ανάν. Συνομιλητής μας είναι ο Ντιντιέ Πφίρτερ. Πρόκειται για τον ελβετό διπλωμάτη στην υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών που ήταν υπεύθυνος για την σύνταξη της πρότασης για την επανένωση του νησιού. Ο κ. Πφίρτερ δεν συμφωνεί καθόλου με τα επιχειρήματα των επικριτών, ότι στην Ελβετία ο Γενικος Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών είχε προβεί σε ριζικές αλλαγές του σχεδίου σε βάρος των Ελληνοκυπρίων. Οπως μας είπε:

«Δεν υπήρξαν εκείνες οι ριζικές αλλαγές, που θα έδιναν αφορμή να υποστηρίξει κανείς τελείως αιφνιδιαστικά ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό το σχέδιο. Και μάλιστα ένα σχέδιο που όχι μόνο είχε γίνει αποδεκτό ως βάση για διαπραγματεύσεις, άλλα που οι Ελληνοκύπριοι επίμονα απαιτούσαν».

Σχεδόν όλα τα αιτήματα της ελληνοκυπριακής πλευράς έγιναν αποδεκτά με τη συγκατάθεση των Τούρκων και των Τουρκοκυπρίων, υποστηρίζει ο διπλωμάτης των Ηνωμένων Εθνών, για να τόνισει στη συνέχεια ότι σε καμία περίπτωση δεν ικανοποιήθηκαν όλα τα αιτήματα της Αγκυρας όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος.

«Τα 11 σημεία στα οποία επανειλημμένα αναφέρεται ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος, είναι σημεία που είχαν παρουσιασθεί σε ένα από τα πολυάριθμα υπομνήματα της τουρκικής πλευράς και που σε καμία περίπτωση δεν ικανοποιήθηκαν όλα. Οι προτάσεις ήταν μέρος μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας, όπου υπήρξαν πολλά αιτήματα και πριν και μετά».

Αφήνοντας αιχμές ενάντια στην ελληνοκυπριακή πολιτική ηγεσία, ο κ. Πφίρτερ κατακρίνει την τακτική της διαρροής δυο υπομνημάτων της τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ανατρέχοντας σε αυτά μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι δεν ικανοποιήθηκαν όλα τα αιτηματά τους.

Το ίσως ποίο επίμαχο σημειο του σχεδίου Ανάν, είναι αδιαμφισβήτητα το δικαίωμα παρέμβασης της Τουρκίας στην Κύπρο. Αυτό το δικαιώμα, εξηγεί ο κ. Πφίρτερ, το κατέχει η Τουρκία μαζί με την Ελλάδα και τη Μεγάλη Βρετανία, ως εγγυήτριες δυνάμεις από το 1960, και δεν είναι κάτι το καινούργιο. Το καινούργιο είναι όμως ότι με το σχέδιο Ανάν οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής θα μειωθούν από 45.000 που είναι σήμερα, στους 650 άνδρες στο τελικό στάδιο. Οπως τονίζει ο ελβετός διπλωμάτης:

«Κάτι ακόμη που συνήθως παραβλέπεται στη δημόσια συζήτηση είναι το γεγονός ότι οι εγγυήτριες δυνάμεις δεν θα αναμειγνύονται μελλοντικά σε θέματα συνταγματικών αλλαγών στην Κύπρο. Ο εγγυητικός τους ρόλος θα περιορίζεται στο να επιτηρούν κατά πόσο αυτές οι αλλαγές θα πραγματοποιούνται στα πλαίσια του κυπριακού συντάγματος, αν δηλαδή έχουν εγκριθεί απο τους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους σε ξεχωριστά δημοψηφίσματα».

Σε εκείνους που καταλογίζουν στο σχέδιο Ανάν ότι δημιουργεί ένα αδύναμο κεντρικό κράτος και ισχυρά ομόσπονδα κρατίδια, ότι προωθεί δηλαδή τη διχοτόμιση, ο κ. Πφίρτερ απαντά, ότι το σχέδιο διασφαλίζει μία και μοναδική διεθνή προσωπικότητα της Κύπρου:

«Το κυπριακό ομόσπονδο κράτος, δηλαδή η ομόσπονδη κυβέρνηση, θα είναι ποιό ισχυρή από τη βελγική, θα έχει περισότερες αρμοδιότητες. Με άλλα λόγια, τα ομόσπονδα κρατίδια θα έχουν λιγότερες αρμοδιότητες από ότι στο Βέλγιο και κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι το Βέλγιο δεν είναι ένα ενιαίο κράτος».

Πολλοί από τους ενδοιασμούς που προβάλλουν οι διαφωνούντες, πιστεύει ο κ. Πφίρτερ, θα εκλείψουν με την ένταξη μιας ενωμένης Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό ισχύει και για τον ισχυρισμό του προέδρου της Δημοκρατίας, Τάσσου Παπαδόπουλου, ότι με το σχέδιο δεν θα δημιουργηθεί κοινή οικονομία στην Κύπρο. Οπως επισημαίνει:

«Αυτό θα υπάρξει μόνο και μόνο λόγω Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εδώ λειτουργεί κοινή οικονομία μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας. Το ίδιο θα συμβεί και στην Κύπρο. Ανεξάρτητα από τις δομές που θα έχει το κυπριακό κράτος».