Γερμανός αντάρτης στην πρώην Γιουγκοσλαβία

"Για να θεωρώ τον εαυτό μου στρατιώτη έπρεπε να πολεμήσω. Διαφορετικά θα ήταν σαν να συμμετέχεις σε κλαμπ για paintball" σκέφτηκα. Έτσι απλά περιγράφει ο Ρόλαντ Μπαρτέτσκο τα κίνητρά του που τον οδήγησαν στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 εθελοντικά στον πόλεμο της Βοσνίας. Το βιβλίο του «Η μυρωδιά του πολέμου – Μαθήματα από τις μάχες» κυκλοφορεί τώρα και στη Γερμανία. Ο Ρόλαντ Μπαρτέτσκο ζει σήμερα στην Πρίστινα. Γεννήθηκε το 1970 στη Δυτική Γερμανία και ως έφηβος κατετάγη στον γερμανικό ομοσπονδιακό στρατό. Η λογική του, που θέλει να ονομάζεται στρατιώτης μόνο όποιος πολέμησε με όπλο στο χέρι, κεντρίζει το ενδιαφέρον.

«Αναζητούσα την περιπέτεια. Ίσως συμπολεμιστές μου να είχαν προβλήματα με την αστυνομία, τη γυναίκα τους ή την οικογένεια. Υπήρχαν και οι λεγόμενοι "πολεμικοί τουρίστες" που ήθελαν να περάσουν μια εβδομάδα στο μέτωπο. Εκ των υστέρων είναι δύσκολο να εντοπίσεις τους πραγματικούς λόγους που ωθούν κάποιον να πολεμήσει εθελοντικά. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι πολέμησαν για την ελευθερία της Κροατίας ή του Κοσσυφοπεδίου. Αυτά είναι μπούρδες», λέει στην DW.

Όποιος αναμένει μια συγκεκριμένη δομή στις 172 σελίδες του βιβλίου θα απογοητευθεί. Πρόκειται απλά για συνονθύλευμα διαφόρων ιστοριών και προτάσεων για ένα πιο αποτελεσματικό αντάρτικο, «Γράφονται τόσα και τόσα που δεν ισχύουν. Το βιβλίο αποτελεί απάντηση σε όσους προσπαθούν να πουλήσουν το ψέμα του πατριωτισμού», λέει ο Μπαρτέτσκο και εξηγεί: «Όταν είσαι στρατιώτης, δεν σκέφτεσαι οπωσδήποτε κάθε μέρα ότι αγωνίζεσαι για την ελευθερία».

Ζει σήμερα ελεύθερος με αναστολή στην Πρίστινα

Δυστυχώς ο Ρόλαντ Μπαρτέτσκο αποσιωπά σημαντικά γεγονότα του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Όπως είναι τα περισσότερα από 130.000 θύματα ή ο εκτοπισμός πάνω από 2 εκ. ανθρώπων. Παρά το γεγονός ότι περιγράφει λεπτομερώς τα εγκλήματα των Σέρβων, δεν γράφει λέξη για εγκλήματα Κροατών ή Κοσοβάρων. «Δεν είδα εγκλήματα, που όμως δεν σημαίνει ότι δεν έγιναν», τονίζει ο συγγραφέας στην DW.

Το βιβλίο τελειώνει με τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς και τη συνθηκολόγηση της Σερβίας τον Ιούνιο του 1999. Δύο χρόνια μετά, το 2001, ένας αξιωματικός της σερβικής αστυνομίας σκοτώνεται σε βομβιστική επίθεση στην Πρίστινα. Λίγο αργότερα ο πολεμιστής του UCK Ρόλαντ Μπαρτέτσκο συλλαμβάνεται. Καταδικάζεται σε 20ετή φυλάκιση. Το 2015 ωστόσο αφέθηκε ελεύθερος με αναστολή. Κατά τη διάρκεια της κράτησής του πήρε πτυχίο Νομικής. Σήμερα ζει στην Πρίστινα παντρεμένος με Αλβανίδα του Κοσσυφοπεδίου και μιλά άπταιστα αλβανικά.

Πολλοί συμπολεμιστές αλλά και αντίπαλοί του στην πρώην Γιουγκοσλαβία χαρακτηρίζονται πλέον ως "war dogs", άνθρωποι δηλαδή των οποίων η ζωή περιστρέφεται γύρω από τον πόλεμο και γυρίζουν τον κόσμο ως λεγεωνάριοι. Εμφανίζονται όμως σποραδικά στα μέσα ενημέρωσης σε ρεπορτάζ για μισθοφόρους στην Ουκρανία ή άνδρες που προσχώρησαν στο Ισλαμικό Κράτος. Ο Ρόλαντ Μπαρτέτσκο λέει ότι αισθάνεται πλέον σαν στο σπίτι του στην Πρίστινα, όπου εργάζεται ως νομικός σε εταιρία παραγωγής τηλεοπτικών σίριαλ. Δεν μοιάζει λίγο σαν κλαμπ για paintball; τον ρωτά ο δημοσιογράφος της DW. «Όχι, παραείμαι μεγάλος πια για πόλεμο. Για εμένα το κεφάλαιο αυτό έχει κλείσει».

Νεμάνγια Ρούγιεβιτς

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος