Γαλλία: Tεχνητή γονιμοποίηση για όλες;

Όταν η Μπενεντίκτ Μπλανσέ, 40χρονη που ζει σε προάστιο του Παρισιού, αποφάσισε ότι ήθελε να αποκτήσει ένα παιδί μόνη της, δίχως να περιμένει να συναντήσει τον «κατάλληλο» άνδρα, δεν μπορούσε να φανταστεί πόσα δαπανηρά εμπόδια θα συναντούσε μπροστά της.

Σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους στη Γαλλία, οι οποίοι είναι από τους αυστηρότερους στη Δυτική Ευρώπη, μόνο τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια που είναι παντρεμένα ή συζούν για τουλάχιστον δύο χρόνια και έχουν δυσκολίες τεκνοποίησης, έχουν πρόσβαση σε ιατρικά υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, όπως η τράπεζα σπέρματος ή η εξωσωματική γονιμοποίηση.

«Είναι πολύ δύσκολο. Δεδομένου ότι η γαλλική κυβέρνηση δεν μας το επιτρέπει, πρέπει να κινήσουμε γη και ουρανό, ως ανύπαντρες γυναίκες, για να γίνουμε μητέρες», είπε η Μπλανσέ σε συνέντευξή της στην DW.

Επικίνδυνος δρόμος μετ' εμποδίων

Η ίδια έπρεπε να βρει έναν γυναικολόγο στη Γαλλία για να κάνει τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και να λάβει τελικά την πολυπόθητη συνταγή με τα φάρμακα γονιμότητας -από νομική άποψη, μια γκρίζα ζώνη. Έπρεπε επίσης να πει ψέματα ότι έχει σύντροφο – γένους αρσενικού. Στη συνέχεια πήγε στη Δανία, όπου έκανε δύο απόπειρες τεχνητής γονιμοποίησης μέσω τράπεζας σπέρματος – και οι δυο ανεπιτυχείς. Το κόστος αυξανόταν διαρκώς κι έτσι αναγκάστηκε να βρει μια κλινική στην Πορτογαλία για εξωσωματική γονιμοποίηση – το κόστος των 15.000 ευρώ κάλυψε με δάνειο. Παρά τις δυσκολίες που συνάντησε, ήταν όμως τυχερή: Η εξωσωματική πέτυχε και γέννησε ένα αγοράκι.

«Το να έχω ένα παιδί έκανε ολόκληρο το δύσκολο ταξίδι πραγματικά να αξίζει τον κόπο», δήλωσε, προσθέτοντας ότι είναι ανοιχτή με τον πλέον τριών ετών γιό της για το πώς ήρθε στον κόσμο. «Αλλά είναι ακόμα δύσκολο γιατί με κάθε ευκαιρία η κοινωνία θέλει να υπενθυμίζει ότι ένα παιδί πρέπει να έχει μητέρα και πατέρα», προσθέτει. «Αυτό είναι κάτι με το οποίο δεν συμφωνώ. Η οικογένειά μου είναι ισάξια με οποιαδήποτε άλλη, είναι απλώς ένα διαφορετικό είδος οικογένειας».

Κατά το παράδειγμα της Μπλανσέ όμως, υπάρχουν χιλιάδες ανύπαντρες και ΛΟΑΤΚΙ γυναίκες, στις οποίες δεν επιτρέπεται η πρόσβαση σε θεραπείες γονιμότητας στη Γαλλία. Οι γυναικολόγοι διατρέχουν μάλιστα κίνδυνο φυλάκισης και κυρώσεων, εάν τους βοηθήσουν σε διαδικασίες τεχνητής γονιμοποίησης, όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση.

Οι γυναίκες που έχουν την οικονομική δυνατότητα πηγαίνουν σε κλινικές γονιμότητας σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως το Βέλγιο, η Βρετανία, η Ισπανία και η Δανία, όπου οι διαδικασίες αυτές είναι εφικτές. Άλλες προσπαθούν να διασφαλίσουν παράνομα δωρεές σπέρματος μέσω διαδικτύου, κάτι το οποίο μπορεί να ενέχει κινδύνους όχι μόνο για την υγεία -λόγω ελλιπών ελέγχων- αλλά και εξαιτίας παρενοχλήσεων ή ακόμη και ενδεχόμενης διεκδίκησης πατρότητας ή και κηδεμονίας του παιδιού στο μέλλον. Επιπλέον για τα ομόφυλα ζευγάρια, μόνο ένας από τους συντρόφους αναγνωρίζεται νόμιμα ως γονέας, ενώ ο άλλος πρέπει να υιοθετήσει το παιδί μέσω μιας μακράς διαδικασίας.

Η Γαλλία αλλάζει πορεία

Όλα αυτά όμως πρόκειται να αλλάξουν. Μετά από μακροχρόνιες συζητήσεις, η γαλλική Εθνοσυνέλευση αναμένεται να εγκρίνει έναν νέο νόμο βιοηθικής, σύμφωνα με τον οποίο στο μέλλον τα ταμεία υγείας θα μπορούν να καλύπτουν την ιατρικά υποβοηθούμενη γονιμοποίηση για όλες τις γυναίκες κάτω των 43 ετών - ανεξαρτήτως οικογενειακής κατάστασης και σεξουαλικού προσανατολισμού.

«Είμαι λεσβία και είμαι ενθουσιασμένη που αυτό το νομοσχέδιο μπορεί τελικά να μας δώσει κάποια ισότητα με τους ετεροφυλόφιλους», δήλωσε η Ναταλί, η οποία δεν ήθελε να αναφέρει το πλήρες όνομά της, σε μια πρόσφατη πορεία ΛΟΑΤΚΙ στο Παρίσι. «Το όνειρό μου είναι να κάνω ένα δικό μου παιδί. Μέχρι στιγμής δεν είναι εφικτό γιατί δεν είμαι αρκετά πλούσια, ώστε να πάω στο εξωτερικό για να κάνω εξωσωματική».

Άλλοι λένε ότι ο νόμος, μια υπόσχεση της προεκλογικής εκστρατείας του Προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, έχει καθυστερήσει πολύ και τελικά θα ευθυγραμμίσει τη Γαλλία με ορισμένους από τους ευρωπαίους γείτονές της.

«Έχουμε καθυστερήσει πολύ και δεν έχουμε επαφή με την πραγματικότητα σε αυτό το ζήτημα», δήλωσε η Ντανιέλ Ομπονό, γαλλίδα βουλευτής στην DW. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι το ένα τέταρτο όλων των οικογενειών στη Γαλλία αποτελείται ήδη από έναν μόνο γονέα, σχεδόν πάντα τη μητέρα. «Η Γαλλία θα έπρεπε να είχε εγκρίνει αυτό το νομοσχέδιο πολύ νωρίτερα, όταν ο γάμος ομοφυλοφίλων νομιμοποιήθηκε το 2013. Αυτό ήταν και το αίτημα των ΛΟΑΤΚΙ τότε», επεσήμανε η Ομπονό.

Παρά την αβεβαιότητα, η Μπλανσέ, η οποία εργάζεται ως εθελόντρια στο Mam'en Solo, μια οργάνωση που προωθεί τα δικαιώματα των ανύπαντρων μητέρων, δήλωσε ότι το νομοσχέδιο είναι ένα μεγάλο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. «Το πιο σημαντικό πράγμα σχετικά με αυτήν τη νομοθεσία είναι ότι επιτρέπει σε όλες τις γυναίκες να επιλέξουν για τον εαυτό τους εάν θέλουν να αποκτήσουν παιδί και πώς θέλουν να το αποκτήσουν», υπογράμμισε. «Είναι μία απόδειξη ότι η ατομική τους επιλογή γίνεται σεβαστή».

Ζόνια Πάλνικαρ

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου