Βραβείο Καρλομάγνου: Μήνυμα κατά του αντισημιτισμού

Το Βραβείο Καρλομάγνου του Άαχεν θεωρείται μία από τις πλέον τιμητικές διακρίσεις στην Ευρώπη και απονέμεται σε προσωπικότητες και θεσμούς που έχουν συμβάλει τα μέγιστα στην προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Από το 1950 έχει δοθεί στους ιδρυτές-πατέρες της Ενωμένης Ευρώπης, σε βασιλιάδες, επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων, πάπες, στην αντιπολίτευση της Λευκορωσίας και στον ουκρανικό λαό.

Σήμερα (9 Μαΐου) είναι η πρώτη φορά που απονεμήθκε σε έναν ραβίνο. Εδώ και σχεδόν 13 χρόνια ο Πίνκας Γκόλντσμιντ είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Ραβίνων (CER), στην οποία ανήκουν περίπου 800 ορθόδοξοι Εβραίοι διδάσκαλοι. 0 60χρονος είναι πιθανώς ο πιο διάσημος ραβίνος στην Ευρώπη. «Με τη βράβευση αυτή, η επιτροπή του Βραβείου Καρλομάγνου θέλει να δείξει πως οι Εβραίοι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης, καθώς και ότι στην Ευρώπη δεν πρέπει να υπάρχει καμία θέση για τον αντισημιτισμό», αναφέρει η ανακοίνωση των διοργανωτών.

«Έκρηξη αντισημιτισμού»

«Δυστυχώς όμως στην πραγματικότητα ισχύει το ακριβώς ανάποδο», δηλώνει ο Γκόλντσμιντ στην DW. «Από τις 7 Οκτωβρίου υπάρχει μία έκρηξη αντισημιτισμού». Σε πολλά μέρη του κόσμου εκδηλώνεται ένα μίσος προς τους Εβραίους. Εβραίοι γονείς, λέει ο Γκόλντσμιντ, φοβούνται να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Εβραίοι άντρες, νέοι και παιδιά αποφεύγουν να κυκλοφορούν φορώντας κιπά. Πολύ συχνά είναι απαραίτητη η επέμβαση της αστυνομίας για την προστασία των Εβραίων.

Σύμφωνα με τον ραβίνο ο αντισημιτισμός «έγινε και πάλι κοινωνικά αποδεκτός και πολιτικά ορθός». Και αυτό πρέπει να αλλάξει ξανά. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να καταστήσουν σαφές πως δεν δέχονται τις εκδηλώσεις μίσους εναντίον των Εβραίων, όπου και αν λαμβάνουν αυτές χώρα: στο σχολικό περιβάλλον, στους δρόμους ή στις πολιτιστικές εκδηλώσεις. Όσο υπάρχει ανεκτικότητα προς το αντιεβραϊκό μίσος, «έχουμε σοβαρό πρόβλημα», προσθέτει ο Γκόλντσμιντ – εννοώντας πως πρόκειται για ένα πρόβλημα που δεν αφορά μονάχα τους Εβραίους, αλλά θέτει σε κίνδυνο και το μέλλον της ίδιας της Ευρώπης.

Η οικογένεια Γκόλντσμιντ βίωσε και αυτή τη φρίκη του Άουσβιτς. Ο Πίνκας Γκόλντσμιντ γεννήθηκε στη Ζυρίχη το 1963. Ο προπάππους και η προγιαγιά του από την πλευρά της μητέρας του πέθαναν στο Άουσβιτς, όπως και τα αδέλφια τους, οι αδελφές και οι αδελφοί του παππού του και συνολικά περισσότεροι από 40 συγγενείς του ραβίνου.

Από τον έναν πόλεμο στον άλλον

Από το 1993 έως το 2022 ο Γκόλντσμιντ ήταν αρχιραβίνος στη Μόσχα. Λίγες ημέρες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 όμως εγκατέλειψε τη χώρα, επειδή το Κρεμλίνο ήθελε να υποχρεώσει τους θρησκευτικούς ηγέτες να συνταχθούν με τη γραμμή της κυβέρνησης.

Έκτοτε έχουν εγκαταλείψει τη Ρωσία εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι, όπως επισημαίνει ο ραβίνος. «Η πολιτική κατάσταση στη Ρωσία επιδεινώνεται ολοένα και περισσότερο. Η χώρα επιστρέφει στην απόλυτη απομόνωση, σε μία Σοβιετική Ένωση χωρίς κομμουνισμό. Και ο αντισημιτισμός γίνεται και πάλι μέρος της κυβερνητικής πολιτικής».

Τα τελευταία χρόνια ο Γκόλντσμιντ ζει με τη σύζυγο, τα επτά παιδιά και τα πολλά εγγόνια του στην Ιερουσαλήμ. Σε μία περιοχή που έχει αλλάξει πολύ από την 7η Οκτωβρίου. «Πήγα από τον έναν πόλεμο στον άλλο», λέει. Ο πόλεμος είναι τρομερός, ένα από τα πιο τρομερά πράγματα που έχει εφεύρει η ανθρωπότητα». Όμως το Ισραήλ, όπως και κάθε χώρα, έχει το δικαίωμα αυτοάμυνας. Και στη Γάζα το Ισραήλ δεν πολεμάει ενάντια σε έναν στρατό, αλλά σε ένα στράτευμα ανταρτών.

Ο ραβίνος αναφέρεται και στον ρόλο του Ιράν, που υποστηρίζει τόσο τη Χαμάς όσο και τη Χεζμπολάχ. «Πρόκειται για μία σημαντική στιγμή για την Ευρώπη, η οποία πρέπει να αμυνθεί απέναντι σε αυτές τις επιθέσεις ενάντια στη δημοκρατία και την ελευθερία, που έρχονται αφ’ ενός από τη Ρωσία και αφ’ ετέρου από το Ιράν».

Ο πολύγλωσσος ραβίνος συνδιαλέγεται συχνά με πολλούς κορυφαίους πολιτικούς και έχει επισκεφθεί πολλές φορές την καγκελαρία και τον πάπα Φραγκίσκο. Απ’ όταν έγινε πρόεδρος της CER, καθιέρωσε τον διάλογο μεταξύ των κορυφαίων ραβίνων και των μουσουλμάνων ιμάμηδων από τις χώρες της Ευρώπης και της Βορείου Αφρικής. Με τα χρόνια συμμετείχε σε διάφορες συναντήσεις και έχτισε ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης, το οποίο, αν και σπανίως αναφέρεται στα μέσα ενημέρωσης, παραμένει άκρως σημαντικό.

Το Ισλάμ και η Ευρώπη

«Αντί να πολεμήσει κανείς τα ριζοσπαστικά στοιχεία του Ισλάμ, στρέφεται απλώς ενάντια στην ισλαμιστική θρησκεία. Και αυτό αποτελεί μεγάλο, πολύ μεγάλο λάθος», τονίζει ο Γκόλντσμιντ. «Το Ισλάμ θα μπορούσε να γίνει πολύτιμο κομμάτι της Ευρώπης, εφ’ όσον οι πιστοί και οι εκπρόσωποί του συμμερίζονται ενεργά ευρωπαϊκές αξίες όπως η ελευθερία, η δημοκρατία και η ανεκτικότητα».

Ο ραβίνος δηλώνει χαρούμενος που θα λάβει το Βραβείο Καρλομάγνου. «Είναι μία όμορφη κίνηση και για μένα προσωπικά, αλλά και για την εβραϊκή κοινότητα της Ευρώπης. Γιατί ευχόμαστε να υπήρχε μεγαλύτερη υποστήριξη προς τις εβραϊκές κοινότητες από την κοινωνία των πολιτών. Κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ σημαντικό».

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς