Βασίλι Καντίνσκι: Ο ζωγράφος της αφαίρεσης

Με τα πρώτα αφηρημένα του έργα το 1911 ο Καντίνσκι τράβηξε επάνω του τα φώτα της δημοσιότητας. Για κάποιους ήταν ένας μεγάλος επαναστάτης, για άλλους ένας παράφρων. Ο ρώσος ζωγράφος, γραφίστας και θεωρητικός της τέχνης γεννήθηκε στη Μόσχα στις 4 Δεκεμβρίου 1866. Σήμερα θεωρείται ο θεμελιωτής του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, ο οποίος επηρέασε πολλούς σύγχρονους ζωγράφους.

Αυτός ο πίνακας από τα πρώτα χρόνια της δημιουργικής του πορείας έδωσε το όνομά του στην ομάδα καλλιτεχνών «Ο γαλάζιος καβαλάρης», την οποία ίδρυσε ο Καντίνσκι το 1912 μαζί με τον Φραντς Μαρκ. Προφανώς ο Μαρκ αγαπούσε τα άλογα και στον Καντίνσκι άρεσε να ζωγραφίζει ιππείς. Κι επειδή προτιμούσαν το μπλε χρώμα, η ομάδα απέκτησε αυτό το όνομα.

Ο Καντίνσκι έζησε ένα διάστημα στο Μούραου της Βαυαρίας, όπου ζωγράφισε με πολύ έντονα χρώματα εκκλησίες, χωριά και δάση. Ήδη με αυτό τον πίνακα αποστασιοποιήθηκε από τη ρεαλιστική αναπαράσταση. Σημαντικότερο ρόλο παίζει η εντύπωση που αφήνουν τα χρώματα στον θεατή.

Ο Καντίνσκι θεωρούσε τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου πιο ποικιλόμορφο από τον κόσμο των ορατών. Στη διαμόρφωση των εικόνων αναζητούσε νόμους, ανάλογους με εκείνους που υπάρχουν στη μουσική. Ακολουθώντας τα μουσικά πρότυπα ονόμαζε τα έργα του Αυτοσχεδιασμούς, Εντυπώσεις ή Συνθέσεις. Τα μουσικά όργανα και οι ήχοι απέκτησαν το εικαστικό τους αντίστοιχο.

Αυτή η νέα μορφή ζωγραφικής, στην οποία τα χρώματα και οι μορφές εναλλάσσονται ελεύθερα, ενόχλησε πολλούς φιλότεχνους της παλαιάς σχολής. Στις εκθέσεις τα έργα της ομάδας «Ο γαλάζιος καβαλάρης» συχνά δέχονταν επιθέσεις. Το έργο «Σύνθεση V» αποκλείστηκε κάποτε από μία έκθεση.

Ο Καντίνσκι προτιμούσε το κόκκινο, το μπλε και το κίτρινο, ώστε να αγγίξει τον εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων. Στη Βαϊμάρη και το Ντέσαου δημιούργησε σύνολα χρωμάτων που βασίζονταν στη θεωρία του Γκαίτε για τα χρώματα. Ο γερμανός ποιητής είχε ασχοληθεί και με την αντίληψη των χρωμάτων και την επίδρασή τους στην ανθρώπινη ψυχολογία.

Τα γεωμετρικά σχήματα επέδρασαν σημαντικά στους πίνακες του Καντίνσκι. Στο όψιμο έργο του δημιούργησε μορφές χωρίς περιγράμματα, οι οποίες φαντάζουν σουρεαλιστικές. Ελάχιστες γκαλερί στο Παρίσι δέχτηκαν τότε να εκθέσουν τα έργα του. Στον Παρίσι ο Καντίνσκι δεν κατάφερε να βρει την αναγνώριση που είχε στη Γερμανία και τη Ρωσία.