Αυστρία: Κυβερνητική κρίση λόγω …οικολογίας

Την περασμένη Δευτέρα στο Λουξεμβούργο οι υπουργοί Περιβάλλοντος της ΕΕ ενέκριναν οριστικά τον πρώτο ολοκληρωμένο Κανονισμό για την «αποκατάσταση της φύσης», που θεωρείται βασικό εργαλείο για την εκπλήρωση των φιλόδοξων κλιματικών στόχων της Ευρώπης. Ο νέος νόμος προβλέπει ότι έως το 2030 τουλάχιστον το 20% των χερσαίων ή θαλάσσιων οικοτόπων της ΕΕ θα πρέπει να έχει επανέλθει στην αρχική του μορφή, για παράδειγμα με νέες δενδροφυτεύσεις ή με αποκατάσταση της κοίτης των ποταμών.

Για την Greenpeace είναι μία «τεράστια επιτυχία για τη φύση και τους ανθρώπους στην Ευρώπη». Στη Γερμανία η οικολογική οργάνωση BUND θεωρεί ότι πρόκειται για ένα «ορόσημο στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος». Την απόφαση του Λουξεμβούργου στήριξε με την ψήφο της και η Αυστριακή υπουργός Περιβάλλοντος Λεονόρε Γκεβέσλερ από το Κόμμα των Πρασίνων.

«Παράβαση του νόμου» βλέπει ο καγκελάριος

Ωστόσο, η αυστριακή κυβέρνηση εμφανίζεται διχασμένη στο ζήτημα αυτό. Ενώ η Λεονόρε Γκεβέσλερ βλέπει μία «νίκη για την προστασία του περιβάλλοντος», ο συντηρητικός καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ κάνει λόγο για «παράβαση του νόμου» από το συγκυβερνών Κόμμα των Πρασίνων.

Ήδη την παραμονή της ψηφοφορίας, ο καγκελάριος είχε επικοινωνήσει με τους υπεύθυνους της βελγικής προεδρίας στην ΕΕ, λέγοντας ότι η υπουργός του δεν έχει εξουσιοδότηση να συμμετάσχει στην έγκριση της συγκεκριμένης απόφασης. Από την πλευρά της η Γκεβέσλερ λέει ότι η απόφαση μπορεί να μην ήταν εύκολη, αλλά ήταν «επαρκώς τεκμηριωμένη» από νομικής άποψης.

Κύκλοι του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (ÖVP), από το οποίο προέρχεται και ο καγκελάριος Νεχάμερ, εκφράζουν ενδοιασμούς ότι ο εν λόγω ευρωπαϊκός Κανονισμός θα μπορούσε να προκαλέσει νέες επιβαρύνσεις για τους αγρότες, που θα έχουν επιπτώσεις και στην ομαλή τροφοδοσία της αγοράς. Κριτική εκφράζουν εκπρόσωποι αγροτικών συλλόγων και στη γειτονική Γερμανία.

Νεχάμερ: Δεν θα επιτρέψω το «χάος»

Ήδη το βράδυ της Δευτέρας ο Νεχάμερ επέπληξε την υπουργό του, αλλά ξεκαθάρισε ότι δεν θα προχωρήσει στη διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού μεταξύ Λαϊκού Κόμματος και Πρασίνων, ώστε να μην «βυθιστεί η χώρα στο χάος». Προειδοποίησε ωστόσο ότι μπορεί να στοιχίσει δισεκατομμύρια στους Αυστριακούς φορολογούμενους το «ελεύθερο παιχνίδι των πολιτικών δυνάμεων».

Όπως εξηγεί στην DW η πολιτική επιστήμων Λόρε Χάγιεκ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ, ο όρος υποδηλώνει μία κατάσταση στην οποία η κομματική πειθαρχία ανακαλείται και εναλλασσόμενες κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες ψηφίζουν νόμους κατά το δοκούν. Μία τέτοια κατάσταση είχε επικρατήσει τον Σεπτέμβριο του 2008, λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές, με αποτέλεσμα να εγκριθεί μία σειρά ευεργετικών μέτρων, όπως η κατάργηση διδάκτρων στα πανεπιστήμια, η μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα, αυξήσεις στις συντάξεις και ποικίλες κοινωνικές παροχές.

Οι Αυστριακοί κάνουν λόγο για «προεκλογικούς μποναμάδες» και σύμφωνα με τον καγκελάριο Νεχάμερ, μέχρι σήμερα όλα αυτά τα φιλολαϊκά μέτρα έχουν επιβαρύνει τους φορολογούμενους με 30 δισεκατομμύρια ευρώ.

Εκλογές τον Σεπτέμβριο

Επί του πρακτέου ο καγκελάριος Νεχάμερ δηλώνει τώρα ότι θα προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ζητώντας την ακύρωση του διαμφισβητούμενου Κανονισμού για την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, σύμφωνα με αυστριακά ΜΜΕ, θα κινηθεί νομικά εναντίον της υπουργού Γκεβέσλερ, την οποία κατηγορεί για κατάχρηση εξουσίας και υπέρβαση αρμοδιοτήτων.  

Όλα αυτά, ενώ η Αυστρία ετοιμάζεται για βουλευτικές εκλογές στις 29 Σεπτεμβρίου. Η ημερομηνία αυτή δεν αλλάζει, επισημαίνει η πολιτική επιστήμων Λόρε Χάγιεκ. Φαβορί, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, είναι το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων (FPÖ) που πλησιάζει το 28% στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων. Δεύτεροι είναι οι Σοσιαλδημοκράτες (SPÖ), μόλις τρίτο το Λαϊκό Κόμμα του καγκελάριου Νεχάμερ, ενώ οι Πράσινοι περιορίζονται στην τέταρτη θέση με 8%.

Ασφαλώς το FPÖ μπορεί να αντλήσει προεκλογικά οφέλη στηλιτεύοντας τις συνεχείς αντιπαραθέσεις εντός του κυβερνητικού συνασπισμού, σημειώνει η Λόρα Χάγιεκ. Εκτιμά ωστόσο ότι οι τελευταίες εξελίξεις δίνουν και σε άλλα πολιτικά κόμματα την ευκαιρία να βρεθούν στο προσκήνιο, ώστε να μην μονοπωλεί την κριτική το FPÖ με θέματα όπως η μετανάστευση και η παροχή ασύλου.

Με όρους προεκλογικής λογικής πάντως, σημειώνει η πολιτική επιστήμων, δεν είναι και τόσο αρνητική εξέλιξη η αντιπαράθεση ÖVP και Πρασίνων, καθώς είναι εύλογο ότι προς το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου καθένα από τα πολιτικά κόμματα ακονίζει το προφίλ του και δίνει έμφαση στις διαφορές του από τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις. 

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου