Venecija slavi film, uprkos štrajku u Holivudu

Holivudski pisci i glumci štrajkuju, i ovogodišnji jubilarni 80. filmski festival u Venecijizato je pomalo čudan, donekle nalik onom od prije tri godine u vrijeme pandemije korone – s tom razlikom što od 30. avgusta do 9. septembra neće biti potrebne maske i bioskopske sale biće pune.

Štrajk u Holivudu podrazumijeva da će mnogi od najvećih filmova ove godine u Veneciji biti prikazani, a da na crvenom tepihu neće biti zvijezda. Takav je slučaj recimo sa Netfliskovim „Maestrom", biografskim film o poznatom jevrejskom dirigentu Leonardu Bernštajnu u režiji Bredlija Kupera. Ovo je njegov drugi igrani film nakon uspjeha sa blokbasterom „Zvezda je rođena“, koji je premijerno prikazan u Veneciji 2018.

Biće prikazan i novi triler Dejvida Finčera „Ubica", s Majklom Fasbenderom i Tildom Svinton u glavnim ulogama, kao i „Poor Things", novo tumačenje Frankenštajna u režiji Jorgosa Lantimosa („Favorit") sa Emom Stonun i Mark Rafalom u glavnim ulogama.

Sindikati – glumački SAG-AFTRA i onaj koji okuplja scenariste VGA – zabranili su svojim članovima da promovišu bilo kakve tzv. „udarene produkcije", što će reći filmove koje je proizveo neki veliki studio ili velika strim-platforma, jer se oni upravo s njima bore oko novog ugovora. (Netfliks je producirao „Maestro" i „Ubicu", a „Serčlajt", odjeljenje „Diznija", snimio je „Poor Things").

Drama „Izazivači", u kojoj glumi Zendeja, a koji potpisuje reditelj Luka Gvadanjini („Skrivena ljubav", 2017), trebalo je ove godine da otvori festival u Veneciji, ali je povučen zbog štrajka i neće se pojaviti sve do sledeće godine. 

Sindikat SAG-AFTRA odredio odobrio je ipak privremene izuzetke nekim nezavisnim produkcijama kako bi im omogućio da se promovišu u Veneciji i privuku pažnju distributera.

Tako se na Lidu očekuju Adam Drajver, koji glumi legendarnog italijanskog proizvođača automobila Enca Ferarija u filmu „Ferari", novom biografskom djelu reditelja Majkla Mana („Vrelina", 1995). Biće tu i Prisila Prisli i Sofija Kopola, koje će predstaviti Kopolinu dramu „Prisila", priču o Elvisovoj supruzi tinejdžerki iz njene perspektive. Prisilu u filmu glumi Kejli Speni, a Elvisa Džejkob Elordi.

Biće i dosta evropskih filmskih zvijezda. Mads Mikelsen, poslednji put viđen u filmu kao nacista u filmu „Indijana Džons i artefakt sudbine", vraća se u svoju rodnu Dansku odakle stiže film „Obećana zemlja", romansa u režiji Nikolaja Arselja („Kraljevska afera", 2012).

Kontroverzni autori

Dolazi Kejleb Landri Džouns koji glumi glavnu ulogu u akcionoj drami „Dogmen", povratničkom filmu reditelja Lika Besona, kao i veći dio glumačke ekipe novog filma Romana Polanskog „Palata" koji se prikazuje van konkurencije i u kojem nastupaju njemačka zvezda Oliver Mazučija („Mrak"), britanska legenda Džon Kliz i francuska ikona Fani Ardan. Svi oni se očekuju u Veneciji, ali ne i reditelj, koji je još uvijek u bekstvu od američke pravde zbog višedecenijskog slučaja seksualnog napada.

Može se očekivati da će kontroverze izazvati odluka organizatora festivala u Veneciji da prikažu film Polanskog, kao i najnoviji film Vudija Alena, „Udar sreće" na francuskom jeziku. Njih dvojica su pokretačke figure za mnoge u #MeToo pokretu, a i šire. Očekujte dakle pozive na bojkot, pa čak i proteste na crvenom tepihu kada njihovi filmovi dođu na Lido.

Za ljubitelje art-filma

Posmatrano van štrajkova i skandala, i ovogodišnji program Venecije mogao bi ljubiteljima filma da otkrije neke prave bisere. Italijanski maestro Mateo Garone („Gomora") u konkurenciji je sa filmom „Ja sam kapetan" (Io Capitano), izbjegličkom dramom koja prati putovanje dvojice mladića od Dakara do Evrope.

Poljski reditelji Malgožata Šumovska i Mihal Englert vraćaju se u Veneciju sa filmom „Žena od" (Kobieta z...), transrodnom ljubavnom pričom koja će sigurno biti aktuelna tema kod njih u Poljskoj, gdje su prava LGBTQ-populacije na udaru krajnje desničarske vlade. 

Ava Djuvernej („Selma", 2014) ulazi u istoriju kao prva crna rediteljka u konkurenciji u Veneciji sa dramom „Porijeklo", koja govori o porijeklu sistema rasizma i hijerarhije koji su oblikovali Ameriku.

Tu su i neki mejnstrim filmovi – recimo akciona komedija Ričarda Linklejtera „Hitmen" ili Lijam Nison u glavnoj ulozi u filmu „Zemlja svetaca i grešnika". Ljubitelji art-filma požuriće da pogledaju „Zlo ne postoji", najnoviji film reditelja Rjusukea Hamagučija („Vozi moj auto", 2021). Biće prikazan i kratki film Vesa Andersona, „Čudesna priča o Henriju Šugeru“, zasnovan na zbirci priča britanskog autora Roalda Dala (roman „Čarli i fabrika čokolade“), kao i „Aggro Dr1ft", eksperimentalni film inspirisan video-igricom reditelja Harmonija Korina („Spring Breakers", 2012), sa rep zvijezdom Trevisom Skotom. Film je inače u potpunosti snimljen u infracrvenom spektru.

Ljubitelji filma će dobiće i priliku da se oproste od pokojnog velikana Vilijama Fridkina („Francuska veza“, 1971.), koji je preminuo 7. avgusta i čiji se poslednji film, „The Caine Mutini Court Martial", premijerno prikazuje u Veneciji ove godine.

Sa svojih 80 godina, festival u Veneciji i dalje je živahan, iako bi zvijezda na crvenom tepihu moglo da bude manje nego prošlih godina. Festival nudi obećavajući podsjetnik da se odlični filmovi i dalje snimaju. I da će, kada se štrajkovi okončaju, a nadamo se da će to biti uskoro, ljubitelji sedme umjetnosti uživati u izboru novih filmova.

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu