Nakon hapšenja u Berlinu: kolika je prijetnja od terorizma?

Dva mjeseca nakon terorističkih napada Hamasa u Izraelu, tužilaštva u Njemačkoj i Holandiji naložila su hapšenje četiri muškarca iz Libana, Egipta i Holandije, koji su osumnjičeni da su članovi radikalne islamske palestinske organizacije Hamas i da su planirali napadena jevrejske institucije u Evropi. Izrael, Njemačka, Evropska unija, SAD i neke arapske države klasifikuju Hamas kao terorističku organizaciju, pa su četvorica uhapšenih optuženi za pripadnost stranoj terorističkoj organizaciji.

Saradnja s holandskim bezbjednosnim organima

Hapšenje Abdelhamida Al A, Mohameda B. i Ibrahima El-R. Obavili su službenici Njemačke kriminalističke policije (BKA) u Berlinu. Naziha R. uhapsila je holandska policija u Roterdamu na osnovu evropskog naloga za hapšenje, navodi se u saopštenju njemačkog tužilaštva (GBA).

Najkasnije od proljeća 2023. Abdelhamid Al A. je navodno tražio skladište oružja koje je zakopao Hamas. U oktobru su on i Mohamed B. i Nazih R. nekoliko puta krenuli iz Berlina u potragu za oružjem. Ibrahim El-R. kaže da ih je podržavao u tome. Cilj je bio da se oružje donese u Berlin i da ono bude spremno za moguće napade na jevrejske institucije u Evropi. 

Revidiranje slike o Hamasu u Njemačkoj

Ako se optužbe pokažu tačnim, to bi bio novi nivo terorističke pretnje. Kancelarija za zaštitu ustava dugo je pretpostavljala da je Njemačka zemlja u kojoj se pripadnici Hamasa samo neko vrijeme povlače. Do sada su se u izvještajima nadležnih organa pominjale samo propagandne aktivnosti i prikupljanje donacija. Zbog toga su dva kluba povezana s Hamasom zabranjena 2002. i 2005.

Kao odgovor na Hamasove terorističke napade u Izraelu 7. oktobra, njemačka ministarka unutrašnjih poslova Nensi Fezer izdala je zabranu aktivnosti te radikalne islamističke palestinske organizacije u Njemačkoj. Poslije ovog hapšenja četvorice osumnjičenih pripadnika Hamasa, ona smatra da je njen kurs potvrđen.

„Nadziremo islamističku scenu" u Njemačkoj

„Nadziremo islamističku scenu. Zaštita Jevreja je naš najveći prioritet. Koristimo sva pravna sredstva protiv onih koji ugrožavaju živote Jevreja i postojanje države Izrael", navodi se u prvom saopštenju. Njemački ministar pravde Marko Bušman dao je slične komentare.

Hapšenje četvorice osumnjičenih za terorizam uklapa se u analizu prijetnji koju je krajem novembra dao predsjednik Savezne kancelarija za zaštitu ustava Tomas Haldenvang: „Trenutno smo suočeni sa složenom i napetom situacijom prijetnji usled paralelnih kriza, koja je dodatno pogoršana varvarskim zločinima Hamasa."

Mržnja prema Jevrejima i Izraelu i u drugim grupama

Kancelarija za zaštitu ustava je njemačka domaća obavještajna služba koja prvenstveno prikuplja i procjenjuje informacije o planovima usmjerenim protiv slobodarsko-demokratskog poretka Savezne Republike Njemačke. Kancelarija na svom radaru ima veoma različite grupe i takođe posmatra ukrštanje grupa koje inače imaju malo ili nikakve veze jedna sa drugom. 

„Antisemitizam i neprijateljstvo prema Izraelu su elementi koji povezuju islamiste, njemačke i turske ljevičarske i desničarske ekstremiste, i pristalice ekstremističkih palestinskih organizacija", kaže Tomas Haldenvang, sumirajući saznanja svojih stručnjaka.

Kancelarija za zaštitu ustava strahuje da predstava o Izraelu kao neprijatelju stvara stare, ali i nove veze između nekih od ovih aktera, što bi u budućnosti moglo dovesti do tješnje saradnje u pojedinačnim slučajevima. Zbog toga Njemačka od početka bliskoistočnog rata preduzima pojačane akcije protiv antiizraelskog i antisemitskog huškanja, uključujući i zabrane nekih udruženja i aktivnosti. Pored Hamasa, pogođena je i palestinska mreža Samidun.

Lažne vijesti kao faktor radikalizacije

Poplava slika na društvenim mrežama, često uparenih sa lažnim vijestima, doprinosi emocionalizaciji i može djelovati kao faktor radikalizacije, navodi se u analizi. Situaciju otežavaju državni akteri u inostranstvu koji nastoje da iskoriste ili ojačaju takvo raspoloženje u svoju korist. Saznanja Kancelarije za zaštitu Ustava poklapaju se s ocjenama njemačke Savezne službe kriminalističke policije (BKA). 

Šef Savezne kancelarije za zaštitu ustava Haldenvang smatra da je moguća dalja eskalacija: „Već neko vrijeme primjećujemo deklarisanu želju islamista da izvrše napade na Zapadu i više puta sam isticao da islamistički napad može biti izveden u Njemačkoj svakog dana". Čini se da hapšenje četiri člana Hamasa potvrđuje Haldenvangova upozorenja. 

Kancelarija za zaštitu ustava upozorava od dalje radikalizacije

Kao rezultat bliskoistočnog rata pojavio se novi kvalitet: u okruženju džihadista se uočavaju pozivi na atentate. To pogađa krajnje emotivne ljude koji su inspirisani nekim aktuelnim događajima. „To može da dovede do radikalizacije počinilaca koji djeluju sami, koji napadaju 'meke mete' jednostavnim sredstvima. Opasnost je realna i veća nego što je bila dugo vremena", naglašava Tomas Haldenvang.

Do sada je u Njemačkoj bilo – ponekad nasilnih – demonstracija solidarnosti sa palestinskim narodom i antiizraelskih parola. Kancelarija za zaštitu ustava takođe primjećuje sve veći antisemitizam na društvenim mrežama. Prema navodima vlasti, muslimani i Palestinci su prvenstveno prikazani kao žrtve Zapada.

Poruke mržnje na propalestinskim demonstracijama

Istovremeno se ističe da većina ljudi na propalestinskim demonstracijama nisu ekstremisti. Međutim, porukama mržnje se ne protivrječi, što ponekad dovodi do toga da skupovi budu radikalizovani i dođe do eskalacije.

Bezbjednosne vlasti su zabrinute zbog svih faktora radikalizacije i mogućih scenarija, kaže predsjednik Savezne kancelarije za zaštitu ustava Tomas Haldenvang. „Intenzivno radimo na tome da osujetimo potencijalne planove koji bi narušili bezbjednost Jevreja, izraelske institucije, ali i velikih manifestacija."

Pratite nas i na Facebooku, preko X-a, na Youtubeu, kao i na  Instagramu