Njemačka i SAD - pragmatični partneri
26. novembar 2019
Optimizam u SAD, pesimizam u Njemačkoj: tako bi mogao da se sumira rezultat nedavno objavljene studije vašingtonskog istraživačkog centra Pju (Pew Research Center), koja se bavila odnosom dviju država. Tako, prema istraživanju, čak tri četvrtine Amerikanaca (75%) smatra da su odnosi sa Njemačkom dobri, dok dvije trećine Nijemaca (64%) misli da su loši. Pritom je to čak poboljšanje u odnosu na prethodnu godinu kada je takvo mišljenje zastupalo 73 odsto Nijemaca.
I iako građani obje države smatraju da Njemačku i SAD povezuje važno partnerstvo, neke druge zemlje za njih imaju veći prioritet. Tako 36 odsto Amerikanaca smatra da im je najvažniji partner Velika Britanija, a slijede Kina, Kanada i Izrael. Njemačka je tek na petom mjestu. Nijemci, s druge strane, pridaju veći značaj SAD-u. Većina njih ocjenjuje da je Francuska najvažniji partner Njemačke, a odmah zatim slijede SAD. Pritom čak 42 odsto ispitanih smatra da su Sjedinjene Države zemlja koja ima najveći značaj za Njemačku.
Odnosi sa Rusijom
Veliku spoljnopolitičku težinu zadržala je i Rusija. To povećano spoljnopolitičko prisustvo ogleda se i u značaju koji Moskvi pridaju i građani SAD i građani Njemačke. Uočljivo je da 61 odsto Amerikanaca veći značaj pridaje odnosima sa Njemačkom, nego sa Rusijom, ali zato 26 procenata ispitanika smatra da su veze sa Moskvom važnije od onih sa Berlinom. Nijemci to drugačije procjenjuju: za 39 odsto građana Njemačke važniji su odnosi sa SAD nego sa Rusijom, ali tačno jedna četvrtina ispitanika (25%) smatra da je dobar odnos sa Moskvom važniji od odnosa sa Vašingtonom.
Amerikanci i Nijemci različito ocjenjuju i pitanje raspoređivanja američkih trupa u Njemačkoj: 56 odsto Amerikanaca smatra da su te jedinice od velikog značaja za nacionalnu bezbjednost, a samo pet procenata njih smatra da su beznačajne. S druge strane, u Njemačkoj samo 15 odsto ispitanih vidi američke baze kao važan doprinos bezbjednosti njihove zemlje, a isto toliko njih smatra da su one beznačajne. Velika većina, nešto manje od 70 odsto, smatra da je prisustvo američke vojske u Njemačkoju određenoj mjeri značajno.
Njemačka: više međunarodnog angažovanja?
Gotovo istovremeno, demografsko istraživanje o stavovima njemačkog stanovništva prema spoljnopolitičkim pitanjima objavila je i hamburška fondacija Kerber. Prema toj studiji, na pitanje da li bi Njemačka trebalo da preuzme veću odgovornost na međunarodnom nivou, odnosno da se više posveti svjetskim krizama, sa „da" je odgovorilo 43 odsto ispitanika, dok 49 procenata smatra da bi Njemačka trebalo da ostane uzdržana.
Nijemci su, prema istraživanju fondacije Kerber, posebno zabrinuti zbog odnosa sa SAD pod vladavinom Donalda Trampa. Za nešto manje od četvrtinu njih, odnos sa Vašingtonom je najveći izazov od svih, nakon čega slijedi odnos sa Rusijom – osam odsto Nijemaca to doživljava kao najveći izazov. Četiri procenta smatra da je najveći izazov odnos sa Azijom, uključujući i Kinu, a tri odsto da je to odnos sa Turskom pod predsjednikom Erdoganom.
Kada je riječ o SAD, 50 odsto ispitanika zalaže se za veću saradnju sa Vašingtonom, a otprilike jedna trećina (35%) smatra da bi Njemačka trebalo da smanji saradnju.
Summa summarum: rezultati i jedne i druge studije pokazuju da odnosi Njemačke i SAD nisu loši, ali su u svakom slučaju daleko od odličnih.