Kako bi sankcije Rusiji mogle da utiču na vas?

Francuski ministar finansija Bruno Lemer rekao je da su Evropska unija i Sjedinjene Države pokrenule „ekonomski rat“ protiv Rusije, misleći na sankcije Zapada Moskvi koje su odsjekle zemlju od međunarodnih finansijskih tržišta.

Takozvani ekonomski rat dovodi Rusiju pred finansijski krah, a rublja je pala na rekordno nizak nivo u odnosu na američki dolar. To je navelo Ruse da stanu u redove na bankomatima u nadi da će podići gotovinu.

Međutim, ne osjeća samo Rusija pritisak zapadnih sankcija, koje su pokrenute kao odgovor na rat ruskog predsjednika Vladimira Putina protiv Ukrajine.

Sankcije nanose štetu zemljama od Egipta do Njemačke, koje se u velikoj mjeri oslanjaju na pšenicu i prirodni gas obje strane u ratu.

DW je razmotrio šta bi sankcije Rusiji mogle značiti za ljude u drugim zemljama.

Povećanje cijena energije

Cijene nafte i prirodnog gasa porasle su poslije još jedne runde zapadnih sankcija Rusiji tokom vikenda, dok su se trgovci pripremali za prekide snabdijevanja iz Rusije, jednog od najvećih svjetskih izvoznika nafte i gasa, i Ukrajine, velike tranzitne zemlje za ruski gas. 

Do sada sankcije nisu bile direktno usmjerene na energetski sektor, ali trgovci strahuju da bi Moskva mogla da uzvrati ograničavanjem izvoza nafte i gasa i da bi sankcije Zapada na kraju mogle biti proširene - kako bi direktno naudile ogromnom i značajnom ruskom energetskom sektoru u zemlji.

„Ruske isporuke energenata su veoma ugrožene, bilo zbog toga što ih je Rusija ukinula ili zbog zapadnih sankcija“, rekla je Luiz Dikson, analitičarka tržišta nafte u kompaniji Rystad Energy.

Takođe postoji zabrinutost da bi isključivanje velikih ruskih banaka iz platnog sistema SWIFT moglo učiniti kupovinu ruske nafte i gasa izuzetno teškom. Evropske banke Societe Generale i Credit Suisse su navodno obustavile finansiranje svih roba iz Rusije.

To izaziva zabrinutost mnogih u Evropi, koja više od trećine potrebnog gasa i oko četvrtine potrebne nafte dobija iz Rusije. Svaki prekid u snabdijevanju gasom mogao bi da ostavi Evropljane bez dovoljno gasa za grijanje svojih domova i sa ogromnim računima za struju jer bi komunalna preduzeća morala da se muče da nabave gorivo za proizvodnju energije.

„Čini se da je uticaj sankcije na energtski sektor manje ozbiljan nego što bi moglo biti. Ali, da ne bude zabune, postoje rizici od daleko goreg ishoda“, rekao je klijentima analitičar Dojče banke Džim Rid.

Porast cijena hrane

Kriza je takođe pojačala strahove u vezi sa zalihama žitarica kao što su pšenica i kukuruz, kao i uljarica.

Na berzi žitarica u Čikagu cijene su i dalje u porastu nakon što su u petak dostigle maksimum u poslednjih 12-13 godina, a i cijene kukuruza su takođe povišene.

Rusija i Ukrajina zajedno čine oko 30% svjetskog izvoza pšenice, skoro petinu trgovine kukuruzom i oko 80% izvoza suncokretovog ulja. Obje zemlje su ključni dobavljači pšenice za Bliski istok i Evropu. Turska i Egipat su najveći uvoznici ruske pšenice.

Rat u Ukrajini već je poremetio izvoz iz crnomorskih luka, koje se koriste za otpremu žitarica u Aziju, Afriku i Evropsku uniju.

Egipat je u ponedjeljak bio primoran da poništi tender za nabavku pšenice - nakon što je dobio samo nekoliko ponuda, i to po veoma visokim cijenama. 

Stručnjaci strahuju da bi ruske vojne operacije dodatno mogle povećati cijene hrane u zemljama poput Libije, Jemena i Libana, gdje ionako postoji kriza u vezi sa hranom. 

Inflacija će nastaviti da bijesni

Za većinu ljudi širom svijeta, ekonomski uticaj rata u Ukrajini i sankcija osjetio bi se u vidu veće inflacije izazvane uglavnom višim cijenama energije, metala i hrane.

Cijene aluminijuma su skočile na rekordno visok nivo, premašivši vrhunac iz 2008. tokom globalne finansijske krize. Trgovci strahuju da bi sankcije Rusiji i uzvratne mjere Moskve mogle da poremete globalno snabdijevanje aluminijumom. Rusija proizvodi oko 6% svjetskog aluminijuma.

Snabdijevanje ovim energetski intenzivnim metalom takođe bi bilo pogođeno višim cijenama energije i nestašicama struje, što bi moglo dovesti do zatvaranja više postrojenja za preradu alumunijuma.

„Najnoviji poremećaji globalnog lanca snabdijevanja predstavljaju ključni rizik i, u najmanju ruku, cijene za ove robe će vjerovatno ostati povišene neko vrijeme, održavajući globalnu inflaciju viskom - na duže vrijeme“, rekao je Džejson Tuvi iz Capital Economics.

Ruska invazija rizikuje da poremeti globalni ekonomski oporavak od pandemije, komplikujući stvari za političare od kojih se očekuje da pooštri ponudu novca kako bi obuzdali inflaciju koja je bila visoka u zemljama poput SAD i Njemačke  - čak i prije rata.

Neizvjesnost oko ekonomskog oporavka mogla bi na kraju da odloži planove centralnih banaka da podignu kamatne stope - što znači da bi ultrajeftine hipoteke i lični krediti mogli još malo da se zadrže.

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu