Gruzija glavno čvorište na 'Novovom pute svile'

Kada se radi o privredi, kineska vlada djeluje brzo. Takođe i kada je izvoz u pitanju. Najviše proizvoda se izvozi morskim putem u Evropu. No, Peking traži alternativni kopneni put. Kineski predsjednik, Si Đinping je prije četiri godine najavio inicijativu za uspostavoljanjem 'Novog puta svile' (One Belt, one Road, kratko OBOR).

Tu se radi o različitim transportnim koridorima u pravcu zapada, a put bi išao dijelom kroz Bjelorusiju i Rusiju ili putevima centralne Azije, Azerbejdžana, Gruzije i Turske; ili pak putevima kroz Pakistan do Indijskog okeana a onda dalje brodovima. Peking provjerava mnoge rute da bi mogao da izabere onu koja mu je najpovoljnija, kao i da zemlje na 'Novom putu svile' okrene jedne protiv drugih.

No, sve je još daleko do toga. Predsjednik kineske vlade Li Kećijang obećao je nedavno tokom sastanka sa 16 svojih kolega iz zemalja Bliskog istoka i jugoistočne Evrope, da će se investirati u 'Novi put svile' i infrastrukture njihovih zemalja. On je pomenuo da će Kina narednih godina investirati oko tri milijarde dolara. A to je novac koji je hitno potreban ovim zemljama i koji bi rado uzele. Posebno na Balkanu mnogi osjećaju da ih je EU zaboravila. Istina da tješnje ekonomske veze s Kinom nisu alternativa Evropskoj uniji, ali u svakom slučaju su od pomoći.

Ključnu ulogu u premišljanju Pekinga za koje transportne koridore bi trebalo da se odluči igra Gruzija. Ova zemlja bi trebalo da bude čvorište za kineske proizvode i to ne samo zbog njenog centralnog geografskog položaja. Gruzija je, prema izvještajima Svjetske banke, zemlja koja nudi najbolje uslove za investitore: manje birokratije, institucije koje funkcionišu, nema korupcije a privredni rast je u konstantom porastu.

U junu 2014. Tbilisi je potpisao ugovor sa EU. Od maja ove godine je sa Pekingom vezan ugovorom o slobodnoj trgovini. Tako da Gruzija među svojim sujedima ima jedinstveno obilježje: tijesne veze s Kinom i sa Evropskom unijom.

Luke, kuće, sve

Peking daje milione samo da bi Tbilisi vezao za sebe. Najveći pojedinačni investitor u Gruziji je Hualing grupa. U predgrađu gruzijskog glavnog grada izgrađena je posebna ekonomska zona s hotelima, sa najvećim šoping centrom na Kavkazu, zabavnim parkom, višespratnicama i putevima. Kina takođe gradi i u drugim zemljama na Kavkazu.

Strateški važna je kupovina i izgradnja luke u Potiju na Crnom moru. Tu bi u budućnosti trebalo da uplovljavaju i veliki brodovi za koje je nepohodna adekvatna dubina mora. Na jednoj konferenciji u Tbilisiju je kineski ambasador govorio o 'geopolitici, a njegova zemlja je Gruziju pozvala kao jedinog gosta da se predstavi na sajmu investitora 'China International Fair of Investments and Trade" u Sjamenu. Kina je u međuvremenu Gruziji postala treći najvažniji trgovinski partner.

Kina se veoma angažovala u Gruziji, ali i druge zemlje pokušavaju da se probiju u tom regionu. Njemačka preduzeća poput Knaufa i Heidelberg Zementa rade ozbiljne poslove i zapošljavaju sve više ljudi, rečeno je na jednoj konferenciji Njemačkog ekonomskog udruženja (DWV) u Tbilisiju sredinom decembra. Oliver Regner iz DWV-a pohvalio je gruzijsku vladu zbog njene ekonomske otvorenosti.

Stari spor između Moskve i Tbilisija

U Gruziju se investira iz susjednih zemalja: Turske, Irana, pa čak i iz Rusije. A odnosi sa velikim susjedom sa sjevera su prilično opterećeni od 2008. Tadašnji predsjednik Mihail Sakašvili je pokušao da odcijepljeni region Južne Osetije vojnim putem vrati pod svoju kontrolu. Rusija je intervenisala i to nije dozvolila.

Tada je uslijedilo ledeno doba u odnosima dvije zemlje. Moskva osjeća da ju je tradicionalni saveznik 'izdao' zbog veza sa Zapadom. I danas je teško u Gruziji dobiti vizu za Rusiju. Ruski građani pak mogu bez problema da putuju u Gruziju. Vlada u Tbilisiju se čvrsto drži svog prozapadnog kursa, a prema Rusiji postupa pragmatično. Posebno kada Rusi investiraju u Gruziju.