«Η επίλυση του Κυπριακού ευκαιρία για τον Ερντογάν»

O Αντρέι Χούνκο ανήκει στην σπάνια κατηγορία των αισιόδοξων. Ο βουλευτής του γερμανικού κόμματος Die Linke και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Φιλίας Γερμανία – Κύπρου υποστηρίζει ότι οι οιωνοί για την επανένωση της νήσου δεν ήταν ποτέ άλλοτε τόσο ευνοϊκοί όσο τώρα. Ωστόσο, μλώντας στην Deutsche Welle φαίνεται ότι δεν έχει αυταπάτες. «Βλέπω πραγματικές πιθανότητες για επανένωση, οι συζητήσεις ανάμεσα στον Αναστασιάδη και τον Ακιντζί έχουν προχωρήσει πολύ, αλλά υπάρχουν ακόμη ανοιχτά ζητήματα και πολλοί κίνδυνοι. Πολλά εξαρτώνται και από τις άλλες χώρες που θα συμμετάσχουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να προκαταλάβει την τροπή που θα πάρουν τελικά οι συνομιλίες στη Γενεύη».

Έχει περιθώρια ευελιξίας ο Ερντογάν;

Αλλά τι μπορούμε να περιμένουμε από τη Γενεύη εκτός από την έναρξη μιας ακόμη προσπάθειας επίλυσης ενός προβλήματος που πάνω επί τέσσερις δεκαετίες έχει δημιουργήσει τετελεσμένα δύσκολα αναστρέψιμα; Πόσο ευέλικτος μπορεί να φανεί ο τούρκος πρόεδρος αυτήν την χρονική περίοδο;  «Θεωρώ τον Ερντογάν ως κάποιον στον οποίο δεν μπορεί κανείς να βασιστεί, καμιά φορά λέγεται ότι δρα αναλόγως με το κέφι του» υποστηρίζει ο γερμανός βουλευτής. «Αλλά υπάρχουν όμως και συμφέροντα για την Τουρκία ώστε να υπάρξει λύση. Ο τούρκος πρόεδρος έχει πολλά προβλήματα στην εξωτερική πολιτική. Δεν θα ήταν γι' αυτόν άσχημο να δείξει ότι συμβάλλει τουλάχιστον σε έναν τομέα στην αποκλιμάκωση, θα ήταν μια ευκαιρία. Αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, η οικονομική κατάσταση στα κατεχόμενα είναι κακή, το τουρκικό δημόσιο πληρώνει συνεχώς. Ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού θα άνοιγε την ευκαιρία για περισσότερη οικονομική συνεργασία στην περιοχή, από την οποία θα επωφελούνταν όλες οι πλευρές. Υπό αυτήν την έννοια υπάρχουν λόγοι για τον Ερντογάν να συμφωνήσει».

Υπάρχει και άλλη ανάγνωση που συνδέεται με τη συγκυρία. Προς το παρόν ο τούρκος πρόεδρος είναι απορροφημένος από την πάταξη της τρομοκρατίας και την εδραίωση συστήματος προεδρικής δημοκρατίας. Η κρίσιμη εβδομάδα των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη συμπίπτει με τη συζήτηση στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση του νομοσχεδίου για συνταγματική μεταρρύθμιση, που για να εγκριθεί χρειάζεται τις ψήφους του Εθνικιστικού Κινήματος του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Και για τον τούρκο πρόεδρο θα ήταν δύσκολο να δικαιολογήσει αποχώρηση του τουρκικού στρατού από τα κατεχόμενα, όταν επικρίνει τους κεμαλιστές για τη συνθήκη της Λωζάννης.

Σημαντικός ο ρόλος της ΕΕ

Παρόλα αυτά ο Αντρέι Χούνκο πιστεύει ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν οι διαπραγματεύσεις της Γενεύης με προοπτική, κι εάν οι όροι του Ερντογάν δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί από την Ε/Κ πλευρά, να αναβληθούν οι διαπραγματεύσεις, αλλά να μην σταματήσει ο διάλογος. Περιθώρια ευελιξίας βλέπει ο γερμανός πολιτικός και από την ελληνική πλευρά. «Μπορώ να φανταστώ ότι η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να συμφωνήσει σε μια λύση, εάν επιτευχθεί σχέδιο σταδιακής αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων και δοθούν εγγυήσεις στο πλαίσιο ανάληψης από τα ΗΕ αστυνομικής αποστολής. Θα ήταν μια πιθανή λύση».

Κύκλοι της γερμανικής κυβέρνησης βεβαίωναν τη Deutsche Welle για το μεγάλο ενδιαφέρον του Βερολίνου στην επανένωση της Κύπρου «και λόγω του γερμανικού παρελθόντος». Ο ρόλος της ΕΕ είναι σημαντικός και καταδεικνύεται από την παρουσία του ίδιου του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ στο τραπέζι διαπραγματεύσεων της Γενεύης. «Η ΕΕ διαδραματίζει ρόλο υπό την έννοια ότι μια επανενωμένη Κύπρος θα γίνονταν μέλος της ΕΕ,  κάτι που θα δημιουργούσε πολλά ερωτήματα» σημειώνει ο Αντρέι Χούνκο. «Αρχής γενομένης από το εάν η τουρκική γλώσσα γίνει επίσημη γλώσσα της ΕΕ μέχρι το εάν τούρκοι στρατιώτες θα παρέμεναν στην Κύπρο, δηλαδή σε κοινοτική επικράτεια».

Ειρήνη Αναστασοπούλου