بازداشت ملوانان خارجی در دولتهای روحانی و احمدینژاد به روایت تصویر
بازداشت ملوانان آمریکایی در خلیج فارس توسط ایران یادآور بازداشت ملوانهای بریتانیایی در دولتهای محمود احمدینژاد و محمد خاتمی بود. در این گالری عکس، مروری تصویری بر این رویدادها داشتهایم.
روابط عمومی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شامگاه سهشنبه (۲۲ دی/۱۲ ژانویه) با صدور اطلاعیهای اعلام کرد که «دو فروند شناور رزمی آمریکایی حامل ۱۰ تفنگدار مسلح که وارد آبهای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران در حوالی جزیره فارسی شده بودند، در ساعت ۱۶:۳۰ سهشنبه توسط واحدهای شناوری رزمی منطقه دوم نیروی دریایی سپاه توقیف و به جزیره فارسی منتقل شدند.»
روابط عمومی نیروی دریایی سپاه تصریح کرد: «سرنشینان شناورهای آمریکایی شامل ۹ مرد و یک زن با برخورد اسلامی رزمندگان منطقه دوم دریایی سپاه در سلامت کامل در محل مناسبی مستقر شدهاند.»
مقامات آمریکایی به این رخداد واکنش نشان دادند. جان کری، وزیر امورخارجه ایالات متحده آمریکا تلفنی با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود، گفتوگو کرد و خواستار آزادی ملوانان شد.
پنتاگون تاکید کرد که این قایقهای به علت مشکل فنی از مسیر خود منحرف و به آبهای ایران وارد شدهاند. مقامات وزارت دفاع آمریکا به نقل از مسئولان ایرانی خبر دادند که این ملوانان بهزودی آزاد خواهند شد.
بنا به اطلاعیه سپاه هنگام توقیف این شناورها، ناوگروه هواپیمابر "ترومن" آمریکا در جنوب شرقی جزیره فارسی و در آبهای بینالمللی نزدیک محل توقیف شناور حضور داشته است.
روابط عمومی کل سپاه در اطلاعیهای، روز چهارشنبه ۲۳ دی ماه (۱۳ ژانویه) از آزادی ۱۰ ملوان آمریکایی خبر داد.
در این بیانیه با اشاره به "قطعیت غیرعمدی بودن ورود غیرقانونی و غیرمجاز شناورهای رزمی آمریکایی" به آبهای سرزمینی ایران در خلیج فارس، انتقال این ملوانان به آبهای بینالمللی و آزادی آنها تایید شده است. همزمان با این خبر، تصاویری از ملوانهای آمریکایی در زمان بازداشت و همچنینی قایقهای جنگی آنها در رسانههای ایران منتشر شد.
در مارس ۲۰۰۷ (فروردین ۱۳۸۶) نیز ۱۵ ملوان بریتانیایی که به گفتهی ایران وارد آبهای این کشور شده بودند توسط نیروهای ایرانی دستگیر شدند. یک ملوان زن به نام فای تورنی نیز در میان سربازان بریتانیایی بازداشت شده، حضور داشت.
بریتانیا ادعای جمهوری اسلامی را رد کرد و اظهار داشت که این ملوانان در چارچوب مأموریت سازمان ملل در آبهای عراق در تردد بودند. یک سال بعد یک کمیته تحقیق در بریتانیا تصریح کردکه محل بازداشت ملوانان به طور رسمی جز مرز ایران با عراق نبوده است. این رخداد به یک بحران دیپلماتیک تبدیل شد و بریتانیا تهدید کرد که به اقداماتی علیه این دستگیری دست خواهد زد.
۱۲ روز پس از این اتفاق، محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت ایران، در ۱۵ فروردین ۱۳۸۶ در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که این ملوانان را مورد عفو قرار داده و بزودی آزاد خواهند شد.
پس از کنفرانس خبری، اعضای هیات دولت به همراه محمود احمدینژاد با ملوانان بریتانیایی که آنها را "متجاوز" میخواندند، دیدار کردند و به آنها هدایایی تعلق گرفت.
احمدینژاد در این دیدار با اشاره به حضور یک زن نظامی در میان ملوانان گفت: «چرا سختترین ماموریتها یعنی گشتزنی دریایی باید به یک مادر واگذار شود، چرا تمدن غرب به ارزشهای خانواده بیاهمیت است.»
نحوه بدرقه این ملوانان توسط عالیترین مقام اجرایی، در داخل ایران با انتقادهای بسیاری همراه شد.
فی ترنی، ملوان زن بریتانیایی بازداشت شده پس از بازگشت مورد توجه رسانههای گروهی قرار گرفته است برای اولین مصاحبه خود ۲۰۰ هزار دلار دریافت کرد.
در سالهای پایانی دولت محمد خاتمی نیز، نیروی دریایی سپاه پاسداران، ۸ ملوان بریتانیایی را بازداشت کرد. گفته میشد که این ملوانان اول تیر ۱۳۸۳ (۲۱ ژوئن ۲۰۰۴) به اشتباه وارد آبهای ایران شده بودند، گرچه آنها پس از آزادی گفتند که به اجبار به آبهای ایران هدایت شدند.
این نیروها سه روز پس از بازداشت، در ۴ تیر ۱۳۸۳ (۲۴ ژوئن ۲۰۰۴) آزاد شدند. این آزادی با انتقاد تند محافظهکاران مخالف دولت محمد خاتمی روبرو شد. کمال خرازی، وزیر امورخارجه وقت به جک استرا، همتای بریتانیایی خود گفته بود که سه قایق و تجهیزات توقیف شده ظرف پنج روز به بریتانیا تحویل داده خواهند شد. با این وجود یک سال پس از این رخداد قایقها در نمایشگاهی در کنار اروند رود، در معرض دید عمومی قرار گرفت.