گزارشگران بدون مرز: جیسون رضائیان قربانی جنگ قدرت در ایران

با گذشت نه ماه از بازداشت جیسون رضائیان، خبرنگار ایرانی آمریکایی واشنگتن پست در ایران وی همچنان در زندان به سر می‌برد. در این مدت او تنها یک بار توانسته با وکیل خود ملاقات کند.

به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، آقای رضائیان در تاریخ ۳۰ تیرماه ۱۳۹۳ (۲۲ ژوئیه ۲۰۱۴) به همراه همسرش یگانه صالحی همکار نشریه انگلیسی زبان نشنال در امارات متحده عربی و دو شهروند ایرانی آمریکایی دیگر از سوی ماموران لباس شخصی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خانه‌های خود بازداشت شدند.

به هنگام دستگیری، خانه‌های آن‌ها مورد بازرسی قرار گرفت و رایانه‌‌ها و تلفن‌های همراه و دیگر وسائل شخصی‌شان مصادره شد. عکاس خبرنگار مستقل و همسرش که خانواده‌های آن‌ها خواهان افشای نامشان نیستند، یک ماه پس از بازداشت آزاد شدند. یگانه صالحی، همسر آقای رضائیان نیز در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۳۹۳، با سپردن وثیقه‌ای سنگین و در انتظار ادامه دادرسی آزاد شد.

اتهام جاسوسی و جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی‌شده

بر اساس گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، از تیرماه سال گذشته تا کنون، وکیل رضائیان تنها یک بار موفق به دیدار با او شده است. لیلا احسن در تاریخ ۳۱ فروردین (۲۰ آوریل) توانست برای اولین بار با موکلش دیدار کند و موارد اتهامی او را از زبان خودش بشنود.

خانم احسن وکیل این روزنامه‌نگار پس از دیدار با او به خبرگزاری فرانسه گفت که اتهامات موکلش، "جاسوسی، دسترسی و جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی شده، همکاری با دول متخاصم و تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی ایران "اعلام شده است.

یک هفته قبل از این دیدار اما خبرگزاری فارس، رسانه نزدیک به سپاه پاسداران، اتهامات جیسون رضائیان را فاش کرده بود. "جاسوسی و اقدام علیه امنیت ملی و فروش اطلاعات اقتصادی و صنعتی ایران در شرایط تحریم" ازجمله این اتهامات بود.

روزنامه وطن امروز ارگان سپاه پاسداران نیز آقای رضائیان را متهم به " نفوذ در اماکن مهم دولتی و افشای برنامه‌های ضدتحریمی ایران از جمله هویت واسطه‌های تجاری و ماهیت شرکت‌های همکار ایران در پروسه دور زدن تحریم‌ها و جاسوسی از برنامه هسته‌ای" کرده بود.

پس از انتشار این اتهامات، "برنادیت میهان" سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت، کاخ سفید هنوز هیچ اطلاعیه رسمی که از سوی مقام‌های قضایی ایران درباره اتهام‌های مطرح شده علیه جیسون رضائیان صادر شده باشد، ندیده است.

"ماری هارف" سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز درباره اتهام‌های جیسون رضائیان گفت، هنوز اعلامیه رسمی مقام‌های قضایی ایران یا گزارشی از وکیل او نداریم و در صورتی که اتهام‌های مطرح شده درست باشد، "پوچ" هستند.

مارتین بارون، یکی از سردبیران روزنامه واشنگتن‌پست هم عدم دسترسی جیسون در طی ۹ ما بازداشت به وکیل و مشاور حقوقی را "غیر قابل قبول" و این اتهام‌ها را "مضحک" خواند.

رضائیان؛ مسئله روز مخالفان توافق اتمی

رضا معینی، مسئول بخش ایران گزارشگران بدون مرز، جیسون رضائیان را قربانی جنگ قدرت میان جناح‌های سیاسی ایران می‌داند.

او به سایت گزارشگران بدون مرز می‌گوید: «این امری تصادفی نیست که از تاریخ ١٤ فروردین و در پی توافق میان ایران و کشورهای ١+٥ در باره مساله هسته‌ای، ماجرای جیسون رضاییان به مساله روز مخالفان این توافق و عادی سازی روابط ایران با جامعه جهانی تبدیل شده است. جیسون رضاییان از آغاز به منظور بهره‌برداری سیاسی در جنگ قدرت میان جناح‌های رژیم بازداشت و زندانی شد. متأسفانه دولت‌های باراک اوباما و حسن روحانی این فرصت را از دست دادند تا مساله حقوق بشر و آزادی روزنامه‌نگاران زندانی را به اولویت خود بدل کنند».

وی همچنین خواهان آزادی فوری و بی قید و شرط جیسون رضائیان و همه روزنامه‌نگاران و وب‌نگاران زندانی در ایران شده است.

برادر جیسون پس از توافق لوزان از دولت ایران خواست "حال که توافقی میان ایران و آمریکا حاصل شده است اتهامات وارده از سوی دستگاه‌های تحت نظرشان به جیسون را به جدیت بررسی کنند".

لیلا احسن وکیل جیسون نیز به خبرگزاری فرانسه گفته است، علیرغم وجود اختلافات سیاسی میان ایران و آمریکا، دو کشور از نظر موازین حقوق بین‌الملل "متخاصم" محسوب نمی‌شوند.

او همچنین اظهار داشته: «از نظر حقوق بین‌الملل دو کشور زمانی متخاصم به شمار می‌روند که اولا اعلام جنگ شده و در حال جنگ باشند و یا پس از درگیری نظامی آتش‌بس اعلام‌شده اما منجر به برقراری صلح دائم نشده باشد.»

درخواست ۴۰۰ هزار نفر برای آزادی جیسون رضائیان

به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، تا کنون ۴۰۰ هزار نفر طومار درخواست آزادی جیسون رضاییان را که از طرف این سازمان حمایت شده، امضا کرده‌اند. افرادی نظیر نوام چامسکی، اندرسون کوپر، کریستیان امانپور نیز طی نامه‌هایی به مقامات ایرانی خواستار آزادی این روزنامه‌نگار شده‌اند.

در حال حاضر غیر از آقای رضائیان دو فعال رسانه‌ای دیگر با تابعیت دوگانه در زندان‌های ایران هستند. رویا صابری‌نژاد نیکبخت دارای تابعیت بریتانیایی و فریده شاهگلی دارای تابعیت آلمانی به دلیل فعالیت در شبکه‌های اجتماعی در زندان به سر می‌برند. خانم صابری‌نژاد به ۵ سال و خانم شاهگلی به سه سال زندان محکوم شده‌اند.

در رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۵، ایران در میان ۱۸۰ کشور در رتبه ۱۷۳ قرار دارد.

کمیته حمایت از روزنامه نگاران (سی پی جی) نیز در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده که ایران از نظر سانسور رسانه‌ها و اعمال محدودیت علیه روزنامه نگاران، در دنیا مقام هفتم را دارد.