Eurovision: Πολιτική παρά τη θέληση της …

Η συζήτηση για το εάν η Eurovision είναι πολιτική ή όχι διαρκώς επαναλαμβάνεται. Στο καταστατικό της Ευρωπαϊκής Ραδιοφωνικής Ένωσης EBU αναφέρεται ότι η Eurovision είναι εντελώς απολιτική και ότι πολιτικές δηλώσεις δεν έχουν καμία θέση στο διαγωνισμό. Παρόλα αυτά, υπάρχουν όλο και περισσότερα τραγούδια με σαφή θέση απέναντι στον πόλεμο, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη γυναίκα αλλά και τη διαφορετικότητα.

Από την έναρξη του πολέμου στηΓάζα τον Οκτώβριο του 2023,  το Ισραήλ έχει επικριθεί έντονα για τη βιαιότητα  με την οποία ανταπάντησε στην τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς. Το Ισραήλ συμμετέχει στη Eurovision εδώ και 51 χρόνια και η σύγκρουση στην Εγγύς Ανατολήέχει απασχολήσει τον διαγωνισμό πολλές φορές τις τελευταίες πέντε δεκαετίες. Το 1973, η τραγουδίστρια Ιλανίτ ήταν η πρώτη καλλιτέχνιδα που εκπροσώπησε το Ισραήλ. Λίγους μήνες νωρίτερα Παλαιστίνιοι τρομοκράτες είχαν σκοτώσει έντεκα Ισραηλινούς αθλητές στο Ολυμπιακό Χωριό του Μονάχου.  Λέγεται ότι η Ιλανίτ φορούσε προστατευτικό τζάκετ, το κοινό έπρεπε να παραμείνει καθισμένο κατά τη διάρκεια της βραδιάς  και οι φωτογράφοι έπρεπε να φωτογραφίζουν κρατώντας την κάμερα προς την οροφή για να δείξουν ότι δεν επρόκειτο κρυμμένα όπλα.

Όσον αφορά τον φετινό διαγωνισμό παρά τις αντιρρήσεις για την συμμετοχής του Ισραήλ, σε ανακοίνωση της EBU γίνεται σαφές ότι «κατανοεί τα αισθήματα αγανάκτησης» ωστόσο η καλλιτέχνις πάει στο Μάλμε  «για να μοιραστεί τη μουσική της, τον πολιτισμό της και το παγκόσμιο μήνυμα της ενότητας μέσω της γλώσσας της μουσικής».

Πολιτικό από την αρχή

Ο πρώτος διαγωνισμός μουσικής Eurovision έγινε στο Λουγκάνο της Ελβετίας το 1956. Eπτά χώρες συμμετείχαν,  συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας.   Χώρες που είχαν πολεμήσει σκληρά μεταξύ τους στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ήταν ένα μήνυμα ενότητας. Το 1968 έλαβαν μέρος 17 χώρες. Μετά τη διχοτόμηση της Κύπρουτο 1974 το κλίμα μεταξύΕλλάδας και Τουρκίας  είχε οξυνθεί. Το 1975 η Ελλάδα μποϊκόταρε την Eurovision και το 1976 η Τουρκία δεν πήρε μέρος, αλλά παρόλα αυτά μετέδιδε τη διοργάνωση στην τηλεόραση. Κατά τη διάρκεια της ελληνικής συμμετοχής με το τραγούδι της Μαρίζας Κωχ «Παναγιά μου, Παναγιά μου» με αναφορές στον πόλεμο και την προσφυγιά, η μετάδοση διακόπηκε και αντ' αυτού μεταδόθηκε ένα εθνικιστικό τουρκικό τραγούδι.

Το 1978 στο Παρίσι όταν έγινε σαφές ότι το Ισραήλ θα κέρδιζε με τον Ιζάρ Κοέν, η γειτονική Ιορδανία τερμάτισε τη μετάδοση και ανακοίνωσε με θράσος ότι νικήτρια ήταν η βελγική συμμετοχή.

Στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη, η νεαρή Γερμανίδα τραγουδίστρια Νικόλ κάθισε στη σκηνή με μια λευκή κιθάρα και έστειλε ένα μήνυμα ειρήνης από το μικρόφωνο. Με τον τρόπο αυτό κέρδισε τον διαγωνισμό το 1982.

Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας φέτος

Η EBU συχνά δεν κατάφερε να μείνει μακριά από την πολιτική όπως το 2009 με τον αποκλεισμό της Γεωργίας. Ο λόγος ήταν ένα αντιρωσικό λογοπαίγνιο στον τίτλο του τραγουδιού "We Don't Wanna Put In". Το 2021, η Λευκορωσία   αποβλήθηκε λόγω της προφανούς υποστήριξής της στον Πούτιν  ενώ το 2022 η Ρωσίας  αποβλήθηκε εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.

Σήμερα το Μάλμε  προετοιμάζεται ώστε η Eurovision να πραγματοποιηθεί χωρίς σοβαρά επεισόδια. Παντού υπάρχουν κάμερες παρακολούθησης και οι δυνάμεις ασφαλείας βρίσκονται σε επιφυλακή. Δύο μεγάλες διαδηλώσεις εναντίον του Ισραήλ έχουν ήδη ανακοινωθεί για την εβδομάδα που θα διαρκέσει η Eurovision, η οποία ξεκίνησε χθες και ολοκληρώνεται το Σάββατο 11/5 με τον τελικό. Για να αποφευχθούν τα χειρότερα πάντως η σουηδική αστυνομία απαγόρευσε στους Ισραηλινούς οπαδούς της Eurovision να κυκλοφορούν με τις σημαίες της χώρας τους και η ισραηλινή αντιπροσωπεία επιτρέπεται να βγαίνει από τα δωμάτια του ξενοδοχείου μόνο για πρόβες και παραστάσεις.