Τρίτη εκλογική νίκη για τον Όρμπαν;

Στην Ουγγαρία γίνονταν εκλογές από το 1989 πάντα σε «θερμή» ατμόσφαιρα. Αυτήν τη φορά όμως το κλίμα είναι τεταμένο όσο ποτέ άλλοτε.  Ο άκρως συντηρητικός και λαϊκιστής πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν και το κόμμα του Fidesz κάνουν λόγο για τις πιο σημαντικές εκλογές στην χώρα, στις οποίες διακυβεύεται ούτε λίγο ούτε πολύ η ύπαρξη του ουγγρικού έθνους, που απειλείται από τους «μετανάστες» και τις «διεθνιστικές δυνάμεις». Για τις αριστερές δυνάμεις και τη δεξιά αντιπολίτευση αντίθετα διακυβεύονται  η σωτηρία του κράτους δικαίου και η δημοκρατία.

Κατ΄ επίφαση δημοκρατία

Η αλήθεια είναι ότι πολλά εξαρτώνται από αυτές τις εκλογές, για τη χώρα αλλά και για την Ευρώπη. Για πολλούς λόγους ο Όρμπαν είναι πρωτοπόρος στην Ευρώπη. Κυρίως επειδή είναι ο πρώτος πρωθυπουργός ενός κράτους μέλους της ΕΕ, που οικοδόμησε ένα ανελεύθερο κράτος, όπου πολλοί μηχανισμοί κράτους δικαίου και δημοκρατίας λειτουργούν μόνο κατ΄ επίφαση. Άρα, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για μια μικρή χώρα 10 εκ. κατοίκων, η σημασία των εκλογών είναι μεγάλη για την Ευρώπη και την ΕΕ. Η μεταλλαγή αντικατοπτρίζεται στο εκλογικό σύστημα. Εκλέγονται 199 βουλευτές, εκ των οποίων οι 106 σε μεμονωμένες περιφέρειες σε ένα μόνο γύρο σύμφωνα με το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα, και 93 από κομματικές λίστες σύμφωνα με ένα πολύπλοκο αναλογικό.

Οι εκλογικές περιφέρειες δημιουργήθηκαν ήδη πριν από τις τελευταίες εκλογές, και ήταν κομμένες και ραμμένες στα μέτρα του Fidesz, του κόμματος του Όρμπαν, του μοναδικού μεγάλου κόμματος. Μέλη της ουγγρικής μειονότητας από γειτονικές χώρες με ουγγρική υπηκοότητα  μπορούν να ψηφίζουν για τις κομματικές λίστες, ακόμη και με επιστολική ψήφο, αλλά Ούγγροι υπήκοοι του εξωτερικού μόνο προσωπικά σε πρεσβείες και προξενεία μπορούν να ρίχνουν τη ψήφο τους. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις και συνθήκες πολλοί ανεξάρτητοι πολιτικοί παρατηρητές υποστηρίζουν ότι οι αυριανές εκλογές στην Ουγγαρία είναι «ελεύθερες μεν αλλά άδικες», διότι το κόμμα του Όρμπαν έχει εξασφαλίσει καλύτερη θέση εκκίνησης. Στις τελευταίες εκλογές αρκούσε το 44% των ψήφων για πλειοψηφία 2/3.

Κράτος - μαφία

Είναι αμφίβολο εάν θα το επιτύχει και αύριο. Προβλέψεις αποφεύγουν να κάνουν εκλογολόγοι, τα προγνωστικά είναι συγκρουόμενα. Το πιο πιθανό σενάριο είναι απόλυτη πλειοψηφία για το Fidesz, αλλά όχι πλειοψηφία 2/3. Θα εξαρτηθεί από το σε πόσεις μεμονωμένες εκλογικές περιφέρειες θα συνενώσουν τις δυνάμεις τους τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Εάν δεν κατεβάσουν κοινό υποψήφιο, τότε το κόμμα του Όρμπαν έχει ήδη νικήσει. Πλειοψηφία 2/3 θα ήταν για τον Ούγγρο πρωθυπουργό υπόθεση γοήτρου και θα είχε μεγάλη συμβολική σημασία. Τα τελευταία 8 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία έχει φέρει τα πάνω κάτω στη χώρα του εκμεταλλευόμενος αυτό το αποτέλεσμα. Τα δημόσια και ιδιωτικά ΜΜΕ έχει θέσει υπό τον έλεγχό του ή ανήκουν σε επιχειρηματίες που πρόσκεινται στο Fidesz. Στη δημόσια διοίκηση κάθονται πιστοί του, το ίδιο και σε κεντρικές θέσεις στη δικαιοσύνη. Η εξουσία του Όρμπαν είναι μακροχρόνια διασφαλισμένη.

Η διατήρηση τη εξουσίας είναι ζωτικής σημασίας για την μακροημέρευση του κράτους – μαφία που έχει στήσει. Πρόκειται για  κραυγαλέα έκφραση που αποτυπώνει όμως πως επιχειρηματίες από την οικογένειά του και το κοντινό του κομματικό περιβάλλον κατάφεραν να πλουτίσουν σε τέτοιο βαθμό, που μόνο με βρώμικους και αδιαφανείς τρόπους θα μπορούσαν να το κάνουν. Ανεξάρτητοι παρατηρητές θεωρούν την έκφραση υπερβολική και ασαφή. Ο συντηρητικός οικονομολόγος Λάζλο Τσάμπα από το Κεντροευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης υποστηρίζει, ότι ο Όρμπαν κυβερνά παρεμβαίνοντας ρυθμιστικά με πολύ ασφυκτικό τρόπο στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. «Το ότι οι ολιγάρχες του Όρμπαν με αυτόν τον τρόπο θησαυρίζουν είναι ένα φαινόμενο που όμοιό του υπάρχει και σε άλλες χώρες», υπενθυμίζει.

Ο  Όρμπαν πολώνει

Τα σκάνδαλα διαφθοράς που βγαίνουν τελευταία στο φως της δημοσιότητας εξοργίζουν την κοινή γνώμη. Η αντιπολίτευση τα έχει αναγάγει σε βασικό θέμα της προεκλογικής του εκστρατείας. Ο ίδιος  Όρμπαν προσπαθεί να αντιμετωπίσει την λαϊκή οργή με πολωτικές κινήσεις. «Εάν δεν νικήσω, θα διαλυθεί το ουγγρικό έθνος και χώρα θα καταποντιστεί» διακηρύττει. Η ρητορική του αποτελεί δείγμα του τι περιμένει τον λαό σε περίπτωση που αυτός και το κόμμα του κερδίσουν και πάλι. Πάντως όχι ηρεμία. Ήδη μετά την νίκη του το 2014 απέρριψε την ιδέα που διατυπώθηκε μέσα στο κόμμα του για μια πιο πραγματιστική πολιτική ρότα. Οι Ούγγροι – όπως και οι Ευρωπαίοι – θα πρέπει να προετοιμάζονται για μια αντίστοιχη πολιτική.  

Κένο Βέρζεκ/Ειρήνη Αναστασοπούλου