ΠΓΔΜ: Μεταξύ ένταξης και... Ειδομένης

Όλα αυτά στο πλαίσιο συζήτησης για την «έκθεση προόδου» της γειτονικής χώρας με τον σλοβένο ευρωβουλευτή Ίβο Βάιγκλ να υπογράφει τη σχετική εισηγητική έκθεση και την ολομέλεια να την εγκρίνει την Πέμπτη, με μεγάλη πλειοψηφία. Είχε προηγηθεί εκτενής συζήτηση, από την οποία δεν έλειψαν οι αναφορές στο «ζήτημα της ονομασίας». Μιλώντας για τη γειτονική χώρα, οι περισσότεροι ευρωβουλευτές χρησιμοποίησαν τον όρο «Μακεδονία», ενώ ο αρμόδιος επίτροπος Γιοχάνες Χαν, αλλά και η εκπρόσωπος της ολλανδικής προεδρίας παρέμειναν στην ονομασία «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Η άποψη του εισηγητή Ίβο Βάιγκλ: «Έχω κατανόηση για την Κομισιόν και άλλα επίσημα φόρα, που χρησιμοποιούν όνομα σύμφωνο με τις διεθνείς υποχρεώσεις. Αλλά όσον αφορά τους μεμονωμένους ευρωβουλευτές, αυτοί θα χρησιμοποιούν ασφαλώς το όνομα που θεωρούν πολιτικά ορθό. Όσο για τη χώρα μου, η Σλοβενία έχει αναγνωρίσει τη ‘Μακεδονίαʼ με το συνταγματικό της όνομα, δηλαδή ‘Δημοκρατία της Μακεδονίαςʼ και δεν πρόκειται να σταματήσω να χρησιμοποιώ αυτή την έκφραση».

Σε αυτό το πλαίσιο έγινε η συζήτηση με τον Ίβο Βάιγκλ και για τις επιπτώσεις της προσφυγικής κρίσης. Ο ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων ανήκει σε εκείνους που δεν επικρίνουν, αλλά αντιθέτως υποστηρίζουν τη γειτονική χώρα για τις προσπάθειες που κατέβαλε σε συνθήκες πολιτικής και οικονομικής κρίσης, με περιορισμένα μέσα, για να διαχειριστεί τη συνεχή ροή προσφύγων. «Νομίζω ότι η όποια κριτική προς τη ‘Μακεδονία᾽ σχετικά με το κλείσιμο των συνόρων δεν δικαιολογείται» υποστηρίζει. «Η ‘Μακεδονίαʼ εξαρτάται από τις αποφάσεις των χωρών που βρίσκονται στα βόρειά σύνορά της, από την Αυστρία, τη Σλοβενία, την Κροατία και τη Σερβία. Δεν μπορεί να παραμείνει χώρα-τράνζιτ για χιλιάδες πρόσφυγες, όταν για παράδειγμα η Σερβία κλείνει τα σύνορα. Είναι πολύ φτωχή και πολύ μικρή για να λύσει μόνη της ένα τόσο περίπλοκο πρόβλημα».

Λύση το κλείσιμο των συνόρων;

Την ίδια στιγμή πάντως, ο Ίβο Βάιγκλ συμφωνεί με την εκτίμηση ότι η πραγματική απάντηση στην προσφυγική κρίση δεν μπορεί να είναι το κλείσιμο των συνόρων. «Εγώ πάντα επιμένω ότι πρέπει να δούμε τις ρίζες του προβλήματος. Η πραγματική λύση θα ήταν, πρώτον, ειρήνευση στη Συρία και τις γειτονικές χώρες και, δεύτερον, επαρκής κινητοποίηση και δέσμευση της ΕΕ, των ΗΠΑ και άλλων- ιδιαίτερα των πλουσιότερων- χωρών, σε ένα είδος ‘σχεδίου Μάρσαλʼ για τη Μέση Ανατολή. Σε αυτή την περίπτωση όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα έμεναν εκεί που γεννήθηκαν, δεν θα προσπαθούσαν απεγνωσμένα να προστατεύσουν τη ζωή τους σε άλλες χώρες».

Στο ψήφισμα της Πέμπτης το Ευρωκοινοβούλιο χαρακτηρίζει την ΠΓΔΜ «αξιόπιστο εταίρο» και τονίζει ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πρωτοφανές μεταναστευτικό ρεύμα, καθώς περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι διήλθαν από το έδαφός της μέσα στο 2015. Έλληνες ευρωβουλευτές εξέφρασαν κριτική και επιφυλάξεις για πολλά σημεία της έκθεσης. Ιδιαίτερα έντονη ήταν η αντίδραση από τη Σοφία Σακοράφα, η οποία, μιλώντας στην ολομέλεια, δηλώνει: «Είναι προσβολή να χαρακτηρίζετε το FYROM ως αξιόπιστο εταίρο όταν καθημερινά παραβιάζει τις διεθνείς συνθήκες με κλειστά σύνορα, ποσοστώσεις στους πρόσφυγες και περιστατικά βίας εναντίον των προσφύγων. Πηγαίνετε κύριοι συνάδελφοι στην Ειδομένη, για να δείτε πώς συμπεριφέρεται ο αξιόπιστος εταίρος σας».

Κατανόηση, αλλά και κριτική για τα εσωτερικά προβλήματα

Συχνός επισκέπτης στα Σκόπια και άριστος γνώστης της κατάστασης εκεί είναι ο ευρωβουλευτής του βρετανικού Εργατικού Κόμματος Ρίτσαρντ Χόουιτ, ο οποίος ήταν για πολλά χρόνια εισηγητής του Ευρωκοινοβουλίου σε εκθέσεις προόδου και σήμερα συμμετέχει στην κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία, η οποία προσπαθεί να κατασιγάσει πολιτικά πάθη στη γειτονική χώρα ενόψει εκλογών. Μιλώντας στην ολομέλεια του Στρασβούργου, ο βρετανός ευρωβουλευτής στέλνει διττό μήνυμα στην πολιτική ηγεσία των Σκοπίων: «Εγώ και η πολιτική μου ομάδα δεν θα ακολουθήσουμε όσους χρησιμοποιούν την προσφυγική κρίση σε αυτή τη χώρα, προκειμένου να την επικρίνουν ή να της επιτεθούν. Επιμένουμε ότι όλοι μας πρέπει να επιδείξουμε αλληλεγγύη με τα Σκόπια, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε σωστά την κατάσταση. Σήμερα ωστόσο στέλνουμε και ένα σκληρό μήνυμα: το μήνυμα ότι οι πολιτικοί δεν έχουν εκπληρώσει ακόμη τις υποχρεώσεις τους και ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση από την εκπλήρωση αυτών των υποχρεώσεων».

Οι «υποχρεώσεις» αφορούν κυρίως την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης κρίσης των τελευταίων 15 ετών. Η πολιτική αντιπαράθεση στα Σκόπια κορυφώθηκε με την αναβολή των εκλογών του Απριλίου, αλλά έχει, προσωρινά τουλάχιστον, εκτονωθεί μετά από επίμονη διαμεσολάβηση του Ευρωκοινοβουλίου για μία στοιχειώδη συνεννόηση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Ημερομηνία-σταθμός θα είναι οι εκλογές στις 5 Ιουνίου. Το μήνυμα του Κοινοβουλίου είναι ότι από τις συνθήκες διεξαγωγής της εκλογικής αναμέτρησης, αλλά και την προώθηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό και η ενταξιακή προοπτική της γειτονικής χώρας.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο