Παίζοντας στην άμμο με τους πρόσφυγες

Με την είσοδο στο κέντρο υποδοχής προσφύγων στα Λαγκαδίκια Θεσσαλονίκης δύο μικρά παιδιά αγκαλιάζουν με χαρά τις εκπροσώπους της μη κυβερνητικής οργάνωσης «ΑΡΣΙΣ». Είναι το εβδομαδιαίο ραντεβού με την οργάνωση των German Doctors στο πλαίσιο της συνεργασίας τους για τη στήριξη ασυνόδευτων ανηλίκων από τη Συρία, το Αφγανιστάν και άλλες χώρες.

Σε ένα κιβώτιο διαστάσεων 40Χ60, γεμισμένο με άμμο, χρησιμοποιούνται φιγούρες και διάφορα μικρά αντικείμενα, με τα οποία κάποιος μπορεί σε χρόνο πενήντα λεπτών να δημιουργήσει εικόνες. Μπορεί ένας έφηβος να βοηθηθεί με αυτό το απλό παιχνίδι χωρίς τη χρήση της γλώσσας; Μοιάζει απλό και συνάμα δύσκολο.

Η μέθοδος της αμμοθεραπείας

«Έχει να κάνει με τον άνθρωπο και την εκφραστικότητά του, τη σύνδεση του εσωτερικού με τον εξωτερικό κόσμο. Είναι ένας δρόμος για τους τραυματισμένους ψυχικά ανθρώπους να ξαναβρούν τη δημιουργικότητά τους αλλά και να οδηγηθούν σε ψυχική χαλάρωση», επεσήμανε η κυρία Ελίζαμπεθ Κάουντερ, πρόεδρος των German Doctors και ειδική ψυχοθεραπεύτρια. Δεν αποτελεί μία εντελώς καινούρια εμπειρία γι'αυτήν. Εδώ και χρόνια περνάει τις καλοκαιρινές της διακοπές στην Καλκούτα, όπου έχει έρθει αντιμέτωπη με ακραίες καταστάσεις ανθρώπων σε κίνδυνο.

Οι συνεργάτες της «ΑΡΣΙΣ» που εκπαιδεύτηκαν σε αυτήν την μέθοδο έμειναν απολύτως ικανοποιημένοι. «Μας δόθηκε η δυνατότητα να εκπαιδευτούμε στην μέθοδο αναπτύσσοντας νέους τρόπους επικοινωνίας με τα παιδιά. Αυτό που αποκομίσαμε ως ομάδα ήταν ότι δεν χρειάζεται η γλώσσα για μια ουσιαστική επικοινωνία, “ότι η ψυχή εκφράζεται με εικόνες”. Αυτό το βιώσαμε στα έργα των παιδιών, τα οποία εξελίσσονταν κατά τη διάρκεια των συναντήσεών μας», τόνισε κυρία Κατερίνα Γούνη, ψυχολόγος. Η συνεργασία με εφήβους δεν είναι εύκολη και αρχικά υπήρχε ο φόβος ότι η έλευση της ομάδας θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «εισβολή» σύμφωνα με τη κυρία Εύη Μακρή, κοινωνική λειτουργό, αλλά «τα παιδιά έδειξαν πραγματικά να διασκεδάζουν και να συνεργάζονται με ιδιαίτερη αφοσίωση κατά την υλοποίηση της διαδικασίας».

Ανάγκη για πολιτικές αλληλεγγύης

«Πιστεύω πως καμία ψυχαγωγική-θεραπευτική δράση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ελευθερία των ανθρώπων και δεν έχει κανένα νόημα, εάν δεν είναι ταυτόχρονη με την ανάλογη πολιτική θέση για την επίλυση του προσφυγικού ζητήματος αλλά και με την ειλικρινή αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων», δήλωσε μιλώντας στη Deutsche Welle η ψυχολόγος Δήμητρα Κουτσούμπα, εκ μέρους της οργάνωσης «ΑΡΣΙΣ». Παρόμοιο προβληματισμό έχει και η πρόεδρος των German Doctors, που πιστεύει πως κάποιες ιστορίες που περιγράφονται σε γερμανικά μέσα είναι μακριά από την ανθρώπινη διάσταση. Είναι όμως ευχαριστημένη από την ανθρωπιστική στάση της χώρας της, να βοηθήσει ανθρώπους σε κίνδυνο χωρίς εθνικούς και θρησκευτικούς διαχωρισμούς, θαυμάζοντας παράλληλα τη στάση των Ελλήνων: «Έχω σε μεγάλη υπόληψη τους Έλληνες, που παρ' όλη τη δύσκολη οικονομική τους κατάσταση, επέδειξαν υψηλή προθυμία βοήθειας αυτών των ανθρώπων».

Η συνέχεια

Μετά την πρώτη φάση ολοκλήρωσης του προγράμματος, θα αναλυθούν τα αποτελέσματα και θα εξαχθούν τα πρώτα συμπεράσματα. Οι German Doctors θα επιστρέψουν στην Ελλάδα τον Οκτώβριο και θα συνεχίσουν τη συνεργασία τους με την ΑΡΣΙΣ σε δομές που διαμένουν νέοι και παιδιά, όπως για παράδειγμα στη Σίνδο, όπου πρόσφατα μεταφέρθηκαν πενήντα ασυνόδευτοι ανήλικοι.

Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες αναζητούν μία καλύτερη τύχη σε άλλες χώρες της Ευρώπης και μία από τις κύριες επιλογές τους είναι η Γερμανία. Κάθε φορά που περνάει ένα επιβατικό αεροπλάνο πάνω από το κέντρο υποδοχής, είναι έκδηλη η ταραχή τους. Θυμούνται τους ήχους των αεροπλάνων στις εμπόλεμες ζώνες των πατρίδων τους. Οι διαδικασίες ενσωμάτωσης απαιτούν οργάνωση και προσοχή σε όλες τις πλευρές και σίγουρα χρόνο. Γιατί: «άμα γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα».

Διογένης Δημητρακόπουλος