Η εκδίκηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

Τον τελευταίο καιρό η Τουρκία και κατ' επέκταση ο ισχυρός πρόεδρός της προκαλούν όλο και συχνότερα με μηνύσεις και απειλές κατά δημοσιογράφων, όχι μόνο στην ίδια τη χώρα αλλά και εκτός συνόρων. Η κ. Ακιόλ, που έχει γράψει τη βιογραφία του Τ. Ερντογάν, γνωρίζει πως λειτουργεί και εξηγεί αυτές τις εξάρσεις: «Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος όσον αφορά την άσκηση κριτικής στο πρόσωπό του. Δεν είναι κάποιος ο οποίος θα αναρωτηθεί αν τα κάνει όλα σωστά ή θα παραδεχτεί τα λάθη του. Απλά δεν δέχεται κάποιος να του ασκεί κριτική. Αυτό έγινε και στην περίπτωση (σ.σ. του γερμανού κωμικού) Γιαν Μπέμερμαν. Ακόμη και οι σύμβουλοι που έχει απλά λένε 'ναι' σε όλα. Ο Έρντογαν δημιούργησε ένα σύστημα στο οποίο περιβάλλεται μόνο από ανθρώπους που τον αντιμετωπίζουν ευνοϊκά, δεν του φέρνουν αντιρρήσεις και απλά εκτελούν ό,τι διατάσσει ο πρόεδρος της χώρας».

Η ακραία συμπεριφορά του τούρκου προέδρου οφείλεται, όπως υποστηρίζει η βιογράφος του, στην καταγωγή του. «Μεγάλωσε σε μια φτωχική γειτονιά. Ο Ερντογάν ανήκε στους λεγόμενους ‘μαύρους Τούρκους', προέρχεται δηλαδή από την κατώτερη κοινωνική τάξη και αναρριχήθηκε μέσω της δουλειάς του. Πρόκειται για μια πολύ εντυπωσιακή καριέρα. Τα έβαλε με το κεμαλικό σύστημα και ξεπέρασε σε όλες τις αντιξοότητες. Ανέπτυξε μια φιλοδοξία που μόνο ένας άνθρωπος που έχει ζήσει στο περιθώριο θα μπορούσε να έχει».

Ο Ερντογάν προοριζόταν για να καθαρίζει σπίτια

Μπορεί σε άλλες χώρες η καταγωγή ενός ανθρώπου να μην προδιαγράφει την μετέπειτα πορεία του, στην Τουρκία όμως τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά, όπως τονίζει η δημοσιογράφος: «Κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί κάποιον σαν τον Ταγίπ Ερντογάν σε θέση ισχύος. Κάποιος σαν αυτόν θα προοριζόταν ως προσωπικό στα σπίτια της ελίτ, των ‘λευκών Τούρκων' για να καθαρίζει. Κανείς δεν περίμενε ότι θα είχε ποτέ τέτοια δύναμη. Γι' αυτό και η καριέρα του είναι ιστορική. Πρόκειται και για ένα είδος εκδίκησης στο κατεστημένο, η εξόφληση για την ταπείνωση που υπέστη τόσα χρόνια».

Η παλιά αίγλη του προέδρου

Πάντως, αρκετά μεγάλο μέρος του πληθυσμού συνεχίζει να στηρίζει τον πρόεδρό του, αν και έχουν ελαττωθεί οι εκδηλώσεις λατρείας προς το πρόσωπό του, όπως συνηθίζονταν παλιότερα. «Ο Ταγίπ Ερντογάν ήταν κάποτε πολύ δημοφιλής στην Τουρκία. Οι άνθρωποι ήλπιζαν σ' αυτόν. Προώθησε και πολλές μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία. Οδήγησε τη χώρα στις πόρτες της Ευρώπης, διεύρυνε τα δικαιώματα του Τύπου (‘όσο απίστευτο και αν ακούγεται τώρα αυτό), όπως και τα δικαιώματα των γυναικών. Προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας και των ασφαλίσεων. Καμία από τις προηγούμενες κυβερνήσεις δεν το έκανε αυτό. Γι' αυτό πολλοί άνθρωποι τον στήριζαν. Στο μεταξύ όμως αυτή η φήμη του έχει εξασθενίσει, γιατί συνέβησαν πολλά άσχημα γεγονότα. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανείς άλλος στην πολιτική σκηνή της χώρας που θα μπορούσε να τα βάλει με τον Ερντογάν. Απλά δεν υπάρχει εναλλακτική».

Ντάνιελ Χάινριχ / Αλεξάνδρα Κοσμά